SİSMİK KIRILMA VERİLERİNDE İLK VARIŞ ZAMANLARININ ÇAPRAZ İLİŞKİ YÖNTEMİ KULLANILARAK BELİRLENMESİ

Sismik kırılma kayıtlarının kaliteli yorumu ilk varış zamanlarının doğru ve güvenilir bir şekilde belirlenmesine bağlıdır. İlk varış zamanlarının bir grafik veya görüntü üzerinden elde edilmesi, işaretlemeleri verinin görüntülenme ölçeği ve kalitesi, genlik oranı, işaretleyici hassasiyeti, işaretlemeyi yapan kullanıcının deneyimi gibi dış etkenlere bağlı kılar. Gürültü içeren verilerin ilk varış işaretlemesinde ise, durum daha karmaşık bir hal alır. Bu çalışmada yansıma veri işleminde yaygın olarak kullanılan çapraz ilişki işlemi, gürültülü veya gürültüsüz sismik kırılma verilerinde ilk varış zamanlarının işaretlenmesinde kullanılmıştır. Hazırlanan algoritma sayesinde işaretlemeler yarı otomatik yapılarak, ilk varış zamanlarının kullanıcıya bağımlılığı azaltılmış, çevresel gürültülerden veya görüntülenme özelliklerinden kaynaklanabilecek hatalı işaretlemeler indirgenmiş ve işaretlemeler matematiksel bir temele dayandırılmıştır. Geliştirilen yöntem, 3 farklı gürültü içeriğine sahip konvolüsyon modelleri ve farklı sahalardan elde edilen, farklı gürültü karakterlerine sahip saha verileri üzerinde sınanmıştır. Yapılan işaretlemelerin performansı Ki-Kare hata kriteri ile değerlendirilmiştir. Ayrıca, manuel (el ile, normal işaretleme) olarak işaretlenen varış zamanları ile ilişki tekniği yardımıyla işaretlenen varış zamanları arasındaki küçük zaman farklarının sismik kırılma verilerinin değerlendirilmesinde yaratacağı farklılıklar kırılma tomografisi çözümleri ile ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

sismik kırılma, ilk varış zamanı, çapraz ilişki, çevresel gürültü

SİSMİK KIRILMA VERİLERİNDE İLK VARIŞ ZAMANLARININ ÇAPRAZ İLİŞKİ YÖNTEMİ KULLANILARAK BELİRLENMESİ, First Arrival Picking in Seismic Refraction Data by Using Cross-Correlation Technique

Keywords:

-,

PDF

___

Yılmaz, O., [2001] Seismic Data Analysis: Processing, inversion, and interpretation of seismic data. Society of Exploration Geophysicists, Tulsa.
Sabbione, J. I. ve Velis, D. [2010] Automatic first-breaks picking: New Strategies and Algorithms. Geophysics, 75, V67- V76.
Peraldi, R., ve Clement, A. [1972] Digital Processing of Refraction data: Study of First Arrivals. Geophysical Prospecting, 20, 529–548.
Gelchinsky, B. T. ve Shtivelman, V. [1983] Automatic Picking of First Arrivals and Parameterization of Traveltime Curve. Geophysical Prospecting, 31, 915-928.
Ervin, C. P., McGinnis, L. D., Otis, R. M. ve Hall, M. L. [1983] Automated Analysis of Marine Refraction Data: a Computer Algorithm. Geophysics, 48, 582-589.
Gu, H., Zhou, H. ve Zhang, X. [1992] Automatic Pick of First Arrival Time. Geophysical & Geochemical Exploration, 16, 120- 129.
Murat, M., ve Rudman, A. [1992] Automated First Arrival Picking: a Neural Network Approach. Geophysical Prospecting, 40, 587–604.
Kusuma, T. ve Fish, B. C., 1993. Toward More Robust Neural- Network First Break and Horizon Pickers, 63rd meeting of the Society of Exploration Geophysics.
Boschetti, F., Dentith, M.D. ve List, R.D., 1996. A Fractal- Based Algorithm for Detecting First Arrivals on Seismic Traces, Geophysics, 61, 4, 1095-1102.
Yung, S. K. ve Ikelle, L. T., 1997. An Example of Seismic Time Picking by Third-Order Bicoherence, Geophysics, 62, 6, 1947-1951.
Leung, M. T., 2003. Controls of Traveltime Data and Problems Of The Generalized Reciprocal Method, Geophysics, 68, 5, 1626- 1632.
Hatherly, P. J., 1982. A Computer Method for Determining Seismic First Arrival Times, Geophysics, vol.47(10), pp.1431- 1436.

ISSN: 0259-1472
Başlangıç: 1987
Yayıncı: TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası

Arşiv