20024

Sağlık Alanında Eğitim Gören Üniversite Öğrencilerinin Kariyerlerine İlişkin Tutumlarının İncelenmesi: Karma Yöntem

Amaç: Kariyer yaşam boyu mesleki, sosyal veya herhangi bir uğraşıda meydana gelen eylemler olarak tanımlanmaktadır. Nesnel ya da öznel olan eylemler, psikolojik ve davranışsal süreçleri içermektedir. Sağlık alanında eğitim gören üniversite öğrencilerinin kariyerlerine ilişkin tutum ve görüşlerinin incelenmesi bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma paralel karma yöntem ile yapılmıştır. Çalışmanın örnekleminde bir üniversitede eğitim gören 282 öğrenci oluşturmaktadır. Nicel verilerin toplanmasında Bireysel Bilgi Formu ve Kariyer Geleceği Ölçeği, nitel verilerin toplanmasında Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Nicel verilerin değerlendirilmesi SPSS 20.0 programı ile sayı ve yüzde dağılımı, Students t-testi, one-way Anova testi kullanılarak yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde tümevarım içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmada öğrencilerin kariyer geleceği ölçeği alt boyutu olan kariyer tutumları, kariyer uyumluluğu ve kariyer iyimserliği puan ortalamalarının genel olarak yüksek düzeyde ve iş piyasasına ilişkin algılanan bilgi puan ortalamaları ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Çalışmada cinsiyet faktörünün, okuduğu bölümü kendi isteğiyle seçme ve kariyer planı yapma durumlarının kariyer tutumunu etkilediği belirlenmiştir. Yapılan görüşmelerin analizi sonucunda, 15 kategoriden oluşan kariyer planı yapma, keşif, zorluklar ile baş etmeye ilişkin güven, geleceğe olumlu bakış, beklentiler ve duygu temaları saptanmıştır. Sonuç: Öğrencilerin kariyer seçeneklerinin farkında oldukları, bilgi arama ve farklı kariyer seçeneklerini keşfetme aşamasında oldukları belirlenmiştir. Çalışmada sağlık alanında eğitim gören üniversite öğrencilerin kariyerlerine ilişkin farkındalığın arttığı düşünülmektedir. Bu bağlamda üniversite öğrencilerinin kariyerlerine ilişkin tutumlarını ve farkındalıklarını arttıracak ders programlarına kariyer planlamaya yönelik derslerin eklenmesi ve eğitimlerin programlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Üniversite öğrencileri, kariyer, tutum, kariyer tutum ölçeği

Examining the Attitudes of University Students Pursuing a Career in Health: A Mixed Method Approach

Objective: Career is defined as lifelong occupational, social or any other occupation. Actions that are objective or subjective involve psychological and behavioral processes. The aim of this study is to examine the attitudes and opinions of university students studying in the field of health regarding their careers. Material and Method: This study was performed by parallel mixed method. In the sample of the study, 282 students studying at a university constitute 282. Individual Information Form and Career Future Scale were used to collect quantitative data, and Semi-Structured Interview Form was used to collect qualitative data. Quantitative data were evaluated by SPSS 20.0 program using number and percentage distribution, Students t-test, one-way Anova test. Inductive content analysis method was used in the analysis of qualitative data. Results: In the study, it was determined that the average scores of the students, which is the lower dimension of the career future scale, were generally high and the average scores of perceived knowledge about the job market were at a medium level. In the study, it was determined that the gender factor, choosing the department they studied voluntarily and making a career plan affected the career attitude. As a result of the analysis of the interviews, career planning consisting of 15 categories, discovery, confidence in coping with difficulties, positive outlook for the future, expectations and emotions were determined. Conclusion: It was determined that students were aware of their career options, searched for information and explored different career options. In the study, it is thought that the awareness of the careers of university students studying in the field of health has increased. In this context, it is recommended to add courses for career planning to the course programs that will increase the attitudes and awareness of university students about their careers and to program the trainings.

Keywords:

University students, career, attitude, career attitude scale,

PDF

___

Siyez MD, Çaykuş MT. Yaşam boyu kariyer gelişimi. Pegem Akademi. 1. Baskı. Ankara. 2020. syf 39-90-104.
Karadaş A, Duran S, Kaynak S. Hemşirelik öğrencilerinin kariyer planlamaya yönelik görüşlerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017;8(1), 1-8.
Gerçek M. Mesleki kaygı ve kariyer uyumluluğu arasındaki ilişkiler: öğretmen adayları açısından bir inceleme. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018;20(2), 297-312.
Kalafat T. Kariyer Geleceği Ölçeği (KARGEL): Türk Örneklemi İçin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi.2012;4(38): 169-179.
Savickas ML, Porfeli EJ. Career Adapt-Abilities Scale: Construction, reliability, and measurement equivalence across 13 countries. J Vocat Behav, 2012;80(3), 661-673.
Porfeli EJ, Savickas ML. Career adapt-abilities scale-USA form: Psychometric properties and relation to vocational identity. J Vocat Behav, 2012;80, 748–753.
Eva N, Newman A, Jiang Z, Brouwer M. Career optimism: A systematic review and agenda for future research. J Vocat Behav, 2020;116, 103287.
Lent RW, Brown SD. Career decision making, fast and slow: Toward an integrative model of intervention for sustainable career choice. J Vocat Behav, 2020;120, 103448.
Pasha S, Abedi MR. Investigating the Effect of Training Career Path Skills based on Super’s Career Development Theory on Academic Self-Concept of Students of Isfahan University. Propósitos y Representaciones, 2020;8(SPE2), 667.
Wyllie A, Levett-Jones T, DiGiacomo M, Davidson PM. An evaluation of early career academic nurses’ perceptions of a support program designed to build career-resilience. Nurse Education in Practice, 2020;48, 102883.
Teddlıe C, Tashakkor A. Karma Yöntem Araştırmalarının Temelleri. (çev. Edit. Demir B. S. Dede Y.). Anı yayıncılık. 2. baskı. Ankara. 2020.syf. 23.
Creswell WJ, Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş. (Çev. Edit. Sözbilir, M.). Pegem Akademi. 2. Baskı. Ankara 2019. Syf. 39.
Raosoft. Sample size calculator. 2021 January 5. Retrieved from http://www.raosoft.com/samplesize.html
Patton MQ. Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemi. (çev. Edit. Bütün, M. ve Demir, B. S.) Pegem Akademi. 3. Baskıdan Çeviri. 2018. Ankara. 453.
Çelik H, Baykal NB, Memur HNK. Nitel Veri Analizi ve Temel İlkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 2020; 8(1), 379-406. DOI: 10.14689/ issn.2148-2624.1.8c.1s.16m
Yılmaz İA, Dursun B, Pektaş K. Altay A. Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Seçimlerinin Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi: Pınarhisar Myo Örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges; Aralık: 2012;9-21.
Genç G, Kaya A, Genç M. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkiyen Faktörler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2007;Güz, 8(14), 49–63.
İlaslan E, Kalav S, Esirgenler A, Abdullah Ş, Er F, Tarhan EN, Güner F. İki Farklı Fakültede Öğrenim Gören Hemşirelik Öğrencilerinin Kariyer Geleceğine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi,2020;3(3), 254-263 DOI:10.38108/ ouhcd.787739.
Torun S, Bilgin O, Fırat S, Erk MA. Sağlık Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Kariyer Planlamaya Yönelik Durumlarının Değerlendirilmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu (SAK), 2020;5 (3), s.195- 208.
Çetin Avcı S, Işık G, Egelioğlu Cetişli N, Üşümez D, Şencandan B, Bektaş C. Hemşirelik Öğrencilerinin Profesyonel Değerleri ve Kariyer Planları. HSP ,2019;6(2): DOI: 10.17681/hsp.441835:256-265.
Taşsöker M, Çelik M. Diş Hekimliği Öğrencilerinde Mezuniyet Sonrası Kariyer Ve Uzmanlık Motivasyonu. Selcuk Dent J, ODMFR 2019 Kongre Kitapçığı Özel Sayısı,108-111.
Şirin A, Öztürk R, Bezci G, Çakar G, Çoban A. Hemşirelik Öğrencilerinin Meslek Seçimi ve Mesleği Uygulamaya Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Dirim; 2008;83: 69-75.
Tel Aydın H, İşçi N. Sağlık Bilimleri Bölümlerinde Okuyan Üniversite Son Sınıf Öğrencilerinin Kariyer Kararı Verme Yetkinliğinin Belirlenmesi. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2020;12(2):207-17.
Altuntaş S, Korkmaz Ş, Baykal Ü, Özyürek A, Pazar Z, Uz Ş. ve ark. Hemşire öğrencilerin kariyer yönelimleri ve bunu etkileyen faktörler. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Dergisi;2005;13(55):179-197.
Siyez DM, Yusupu R. Üniversite Öğrencilerinde Kariyer Uyumluluğu ve Kariyer İyimserliğinin Cinsiyet Rolü Değişkenine Göre İncelenmesi. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi; 2015;17(1): 78-88.
Saleem T, Aly M, Gul S. Career decision making self-efficacy, goal stability and academic achievement among university students. Eur J Pharm Med Res;2017;4(8):20-5.
Kanten S. Kariyer uyum yetenekleri ölçeği: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi; 2012;2(16):191-205.
Göz F, Gürbüz K. Hemşirelikte kariyerinizi keşfedin!. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi; 2005; 8(2): 82-87.
Halis M. Kırgızistanda Üniversite Adaylarının Kariyer Güdüleri Motivasyon Ve Değerleri İlişkisi: Bir Araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013;36, 203-217.
Kızğut S, Ergöl Ş. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin hemşireliği algılayışı hemşirelik rollerine ve hemşireliğin geleceğine bakışı, Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2011;14(2), 10-15.
Zencir G, Eşer İ. Nursing Students' Attitudes Towards The Nursing Profession, Nursing Preferred With The Relationship Between: Example of Turkey, Dokuz Eylul University Faculty of Nursing Electronic Journal, 2016;9(2), 30-37.
Eryılmaz A, Kara E. Öğretmen adayları için bir kariyer uyumluluk modeli. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2018;20(2), 352- 365.
Zorbaz S, Mutlu T, Owen FK, Arıcı Şahin F. Kariyer Uyumu ve İyimserliğini Arttırmada Kariyer Yelkenlisi Modeline Dayalı Psiko-Eğitim Programının Etkililiği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2020;28(5), 2100-2111.
Crome E, Meyer L, Bosanquet A, Hughes L. Improving engagement in an early career academic setting: can existing models guide early career academic support strategies?. Higher Education Research & Development, 2019;38(4), 717-732.
Stone MJ, Padron TC, Wray ML, Olson ED. Career desires and expectations of event management students. Journal of Hospitality and Tourism Management, 2017;32, 45-53.
Gu J, Levin JS, Luo Y. Reproducing “academic successors” or cultivating “versatile experts”: Influences of doctoral training on career expectations of Chinese PhD students. Higher Education, 2018;76(3), 427-447.
Richard S. Kariyer Gelişim Kuramlarının Kariyer Danışmasına Uygulanması. (Çev. Edt: Bacanlı, F.ve Öztemel, K.) Kariyer karar verme yaklaşımları. Bölüm 15. 6. Baskıdan çeviri. Pegem Akademi. 2017. Sayfa 425.
Xiao W, Zhou L, Wu Q, Zhang Y, Miao D, Zhang J, Peng J. Effects of person-vocation fit and core self-evaluation on career commitment of medical university students: The mediator roles of anxiety and career satisfaction. . International Journal of Mental Health Systems, 2014;8, Article 8. https://doi.org/10.1186/1752-4458-8-8.
Johnston CS, Luciano EC, Maggiori C, Ruch W, Rossier J. Validation of the German version of the career adapt-abilities scale and its relation to orientations to happiness and work stress. J Vocat Behav, 2013;83, 295–304.
Lent RW. A social cognitive view of career development and counseling. In: Brown SD, Lent RW, eds. Career Development and Counseling: Putting Theory and Research to Work Hoboken: Wiley; 2005. p. 101-27.
Hayden SC, Osborn DS. Impact of Worry on Career Thoughts, Career Decision State, and Cognitive Information Processing Skills. J Employ Couns, 2020;57(4), 163-177.
Cavazos Montemayorr RN, Elizondo-Leal JA, Ramírez Flores YA, Cors Cepeda X, Lopez M. Understanding the dimensions of a strong-professional identity: a study of faculty developers in medical education. Medical Education Online, 2020;25(1), 1808369.
Koen J, Klehe UC, Van Vianen AEM. Training career adaptability to facilitate a successful school-to-work transition. J Vocat Behav, 2012;81, 395–408.
Miyamoto A, Wicht A. Developmental trajectories of the socioeconomic status of occupational aspirations during adolescence. Journal of Adolescence, 2020;84, 26-35.
Karatuzla M. Türkiye’de Kariyer Planlama ve Geliştirmeye Dayalı Hemşirelik Araştırmalarının İncelenmesi. Sağlık Hizmetleri ve Eğitimi Dergisi, 2020;4(1), 8-13.