Serap PARLAR KILIÇ, Nimet OVAYOLU, Mehmet KORUK

İrritabl Barsak Sendromlu Hastalarda Yaşam Kalitesi

İrritabl barsak sendromu; kronik, bilinen bir organik sebebi olmayan, stres ve emosyonel gerilimin yüksek düzeyde olduğu dönemlerde ortaya çıkan veya artan, kronik karın ağrısı, ishal ve kabızlık gibi defekasyon alışkanlıklarında değişiklerle seyreden yaygın fonksiyonel bir barsak hastalığıdır. Hastalığın getirdiği sorunlar aynı zamanda, yaşam kalitesini de etkilemektedir. İrritabl barsak sendromu yaşamı tehdit etmemesine rağmen, hastalar hastalıkla başa çıkma konusunda yetersiz kalmakta ve iş kaybı, psikolojik sorunlar, aile ve arkadaşlarla sınırlı sosyal etkileşimler sonucu yaşamları olumsuz etkilenmektedir. Bu sorunları yaşayan hastaların yaşam kalitesinin yükseltilmesi sağlık bakım profesyonellerinin önemli amaçlarından biridir. Bunun için hemşireler; hastanın ve ailesinin ihtiyaç duyduğu sağlık danışmanlığını yaparak, fiziksel ve sosyal faaliyetlerde bulunabilme yeteneklerini arttırarak, bireylerin yaşam biçimi değişikliklerinde ve hastalığa uyumlarında uygun baş etme yöntemlerini kullanmalarına ve kaliteli bir yaşam düzeyine ulaşmalarına yardım etmede önemli rol oynamaktadırlar.

Anahtar Kelimeler:

Irritabl Barsak Sendromu, Yaşam Kalitesi, Hemşirelik Bakımı

PDF

___

Akehurst, R., Kaltenthaler, E. (2001). Treatment of irritable bowel syndrome: A review of randomised controlled trials. Gut, 42:272-282.
Akyol, A.D. (1993). Yaşam kalitesi’nin hemşirelik yönünden önemi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9:71-76.
Baykan, A.R., Kasap, E., Gerçeker, E., ve ark. (2012). İrritabl barsak sendromu ve genetik. Güncel gastroenteroloji, 16:53-55.
Baysoy, G., Baysoy, N.G., Kesicioğlu, A., Akın, D., Dündar, T., Pamukçu Uyan, A. (2014). Prevalence of irritable bowel syndrome in adolescents in Turkey: effects of gender, lifestyle and psychological factors. The Turkish Journal of Pediatrics, 56: 604-611.
Blanchard, E.B., Lackner, J.M., Gusmano, R., ve ark. (2006). Prediction of treatment outcome among patients with irritable bowel syndrome treated with group cognitive therapy. Behav Res Ther, 44:317-337.
Camilleri, M. (2001). Management of the ırritable bowel syndrome. Gastroenterology, 120:652-668.
Camilleri, M., Northcutt, A.R., Kong, S., ve ark. (2000). Efficacy and safety of alosetrin in women with ırritable bowel syndrome: A randomised, placebo- controlled trial. Lancet, 355:1035-140.
Can, G., Yılmaz, B. (2015). İrritabl Barsak Sendromunun Tanı ve Tedavisinde Yaklaşımlar. Güncel Gastroenteroloji, 19:171-181.
Chang, L. (2016, Şubat). From Rome to Los Angeles - The Rome III Criteria for the functional GI disorders. http://www.romecriteria.org/pdfs/RomeCritieraLaunch.pdf Erişim tarihi:02.02.2016.
Creed, F., Ratcliffe, J., Fernandez, L. (2001). Health- related quality of life and health care costs in severe, refractory irritable bowel syndrome. Ann Intern Med, 134:860-868.
Doğan, B.Ç., Karabayraktar, T., Dabak, R. (2014). İrritabl barsak sendromu ve yaşam kalitesi. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics, 5:80-82.
Drossman, D.A., Corazziari, E., Talley, N.J., ve ark. (1999). Rome II: A multinational consensus document on functional gastrointestinal disorders. Gut, 45(Suppl):1-81.
Drossman, D.A., Li, Z., Andruzzi, E. (1993). House survey of functional gastrointestinal disorders: Prevelance, sociodemography and health impact. Dig Dis Sci, 38:1569-1580.
Eker, M.Ç., Eker, Ö.D. (2009). Depresyon ve irritabl barsak sendromu birlikteliğinin nörobiyolojisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1:120-131.
Eski, S. (1999). Myokard enfarktüsü geçiren bireylerin yaşam kalitelerinin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Bilim Uzmanlığı Tezi. Ankara.
Fadıloğlu, Ç., Akyol, A.D., Kaya, B. (1995). Hemodiyalize giren hastaların ailelerinin hastalığa olan yaklaşımları ve bakım gereksinimlerinin incelenmesi. Çınar Dergisi, 1:1-7.
Glia, A., Lindberg, G. (1997). Quality of life in patients with different types of functional constipation. Scand J Gastroenterol, 32:1083-1089.
Gralnek, I.M., Hays, R.D., Kilbourne, A., ve ark. (2000). The impact of irritable bowel syndrome on health- related quality of life. Gastroenterology, 119:654-660.
Groll, D., Vanner, S.J., Depew, W.T., ve ark. (2002). The IBS- 36: A new quality of life measure for irritable bowel syndrome. Am J Gastroenterol, 97:962-970.
Groll, D., Vanner, S.J., Depew, W.T., ve ark. (2002). The IBS-36: a new quality of life measure for irritable bowel syndrome. Am J Gastroenterol, 97:962–971.
Irritable Bowel Syndrome. (1997). A technical review for practice guideline development. Gastroenterology, 112:2120-2137.
Jamali, R., Biglari, M. (2015). The Comparison of WHOQOL-BREF with Disease Specific Heath Related Quality of Life Questionnaire in Irritable Bowel Syndrome. Acta Med Iran, 53:717-724.
Joc, E.B., Madro, A., Celinski, K. (2015). Quality of life of patients with irritable bowel syndrome before and after education. Psychiatr Pol, 49: 821–833.
Kang, S.H., Choi, S.W., Lee, S.J., ve ark. (2011). The effects of lifestyle modification on symptoms and quality of life in patients with irritable bowel syndrome: a prospective observational study. Gut Liver, 5:472-477.
Karabulut, G.S., Beşer, O.F., Erginöz, E., Kutlu, T., Cokuğraş, F.Ç., Erkan, T. (2013). The incidence of irritable bowel syndrome in children using the Rome III criteria and the effect of trimebutine treatment. J Neurogastroenterol Motil, 19: 90-93.
Karaman, N., Türkay, C., Yönem, Ö. (2003). Irritable bowel syndrome prevalence in city center of Sivas. Turk J Gastroenterol, 14:128-131.
Kuyurtar, F. (1998). Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde yatan kronik hastaların hastalığa ve tedaviye uyumlarının incelenmesi. Hemşire Dergisi, 48:25-27.
Lackner, J.M., Gudleski, G.D., Zack, M.M., ve ark. (2006). Measuring health-related quality of life in patients with irritable bowel syndrome: can less be more? Psychosom Med, 68:312-20.
Lacy, B.E., Weiser, K., Noddin, L., ve ark. (2007). Irritable bowel syndrome: Patients’ attitudes, concerns and level of knowledge. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 25:1329-1341.
Lee, E.H., Kwon, O., Hahm, K.B., ve ark. (2016). Irritable bowel syndrome-specific health-related quality of life instrument: development and psychometric evaluation. Health Qual Life Outcomes, 14:22.
Longstreth, G.F., Bolus, R., Naliboff, B., ve ark. (2005). Impact of irritable bowel syndrome on patients’ lives: development and psychometric documentation of a disease-specific measure for use in clinical trials. Eur J Gastroenterol Hepatol, 17:411–20.
Luscombe, F.A. (2000). Health related quality of life and associated psychosocial factors in ırritable bowel syndrome: A review. Qual Life Res, 9:161-167.
Michalsen, V.L., Vandvik, P.O., Farup, P.G. (2015). Predictors of health-related quality of life in patients with irritable bowel syndrome. A cross-sectional study in Norway. Health Qual Life Outcomes, 13:113.
Naliboff, B.D., Balice, G., Mayer, E.A. (1998). Paychosocial moderators of quality of life in ırritable bowel syndrome. Eur J Surg Suppl, 583:57-59.
Olden, K.W., Schuster, M.M. (1998). Irritable bowel syndrome. Gastrointestinal and Liver Disease. Sleisenger & Fordtran’s. 6 th Edition. Vol 2.
Ozgürsoy Uran, B.N., Vardar, R., Karadakovan, A., Bor, S. (2014). The Turkish version of the Rome III criteria for IBS is valid and reliable. Turk J Gastroenterol, 25:386-92.
Özden, A., Köksal, A.Ş., Oğuz, O., ve ark. (2006). Türkiye’de birinci basamak sağlık kurumlarında irritabl barsak sendromu görülme sıklığı. Akademik Gastroenteroloji Dergisi, 5:4-15.
Park, J.M., Choi, M.G., Kim, Y.S., ve ark. (2009). Quality of life of patients with irritable bowel syndrome in Korea. Qual Life Res, 18:435-46.
Patrick, D.l., Drossman, D.A., Frederick, I.O., ve ark. (1998). Quality of life in persons with irritable bowel syndrome. Dig Dis Sci, 43:400-411.
Pimentel, M., Rossi, F., Chow, E.J., ve ark. (2002). Increased prevalence of irritable bowel syndrome in patients with gastroesophageal reflux. J Clin Gastroenterol, 34:221-224.
Poitras, M.R., Verrier, P., So, C., ve ark. (2002). Group counseling psychotherapy for patients with functional gastrointestinal disorders: Development of new measures for symptom severity and quality of life. Dig Dis Sci, 47:1297-1307.
Quigley, E.M.M., Bytzer, P., Jones, R., ve ark. (2006). Irritable bowel syndrome: The burden and unmet needs in Europe. Dig Liv Dis, 38:717-723.
Ringström, G., Störsrud, S., Lundqvist, S., Westman, B., Simrén, M. (2009). Development of an educational intervention for patients with Irritable Bowel Syndrome (IBS): a pilot study. BMC Gastroenterol, 9: 10.
Schuster, M.M. (2001). Defining and diagnosing irritable bowel syndrome. Am J Manag Care, 7(Suppl):246-251.
Sezer, E., Saka, M. (2014). İrritabl bağırsak sendromunun tedavisinde prebiyotik ve probiyotik kullanımı. Güncel Gastroneteroloji, 18:174-179.
Simren, M., Abrahamsson, H., Svedlund, J., ve ark. (2001). Quality of life in patients with ırritable bowel syndrome seen in refferal centers versus primary care: The ımpact of gender and predominant bowel pattern. Scand J Gastroenterol, 5:545-552.
Soykan, İ. (2002). Fonksiyonel kolon hastalıklarına yaklaşım. Gastroenteroloji. (sy: 275-281). Türk Gastroenteroloji Vakfı. Fersa Matbaacılık.
Talley, N.J. (2006). Irritable bowel syndrome. Internal Medicine Journal, 36:724-728.
Talley, N.J., Spiller, R. (2002). Irritable bowel syndrome: A little understood organic bowel disease? Lancet, 360:555-563.
Uz, E., Türkay, C., Aytaç, S., Bavbek, N. (2007). Risk Factors for Irritable Bowel Syndrome in Turkish Population Role of Food Allergy. J Clin Gastroenterol, 41:380-383.
Wells, N.E.J., Hahn, B.A., Whorwell, P.J. (1997). Clinical economics review: İrritable bowel syndrome. Alimentary Pharmacology & Therapeutics, 11:1019-1030.
Yoon, S.L., Grundmann, O., Koepp, L., ve ark. (2011). Management of ırritable bowel syndrome (IBS) in adults: Conventional and complementary/alternative approaches. Alternative Medicine Review, 16:134-151.