Öznur ÇELTEK ORHAN, Gonca KARAYAĞIZ MUSLU

Adölesanlarda Beslenme, Egzersiz Davranışları ile İnternet Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Amaç: Bu çalışma, ergenlerin beslenme-egzersiz davranışları ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkiyi, ergenlerin beslenme-egzersiz davranışları ve internet bağımlılığını etkileyen faktörleri belirlemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel, tanımlayıcı, korelasyonel çalışma Fethiye'de yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 11 ortaokulda eğitimine devam eden 421 öğrenci oluşturmuştur. Veriler Tanımlayıcı Veri Formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Beslenme Egzersiz Davranışı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler etik kurul ve kurum izinleri alındıktan sonra araştırmacı tarafından toplanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin psikolojik/bağımlı yeme davranışı alt boyutu puan ortalamaları 38,9±8,8; sağlıklı beslenme/egzersiz davranışı alt boyutu puan ortalamaları 47,6±9,4; sağlıksız beslenme/egzersiz davranışı alt boyutu puan ortalamaları 49,0±7,0; öğün düzeni alt boyutu puan ortalamaları 23,4±4,5 olarak bulunmuştur. İnternet Bağımlılığı Ölçeği puan ortalamaları 19,6±7,5’tir. Yapılan regresyon analizinde internet bağımlılığını, öğrencilerin psikolojik/ bağımlı yeme davranışı, öğün düzeni, sağlıksız beslenme/egzersiz davranışı, interneti sosyal medya ve diğer amaçlı kullanım, sınıf ve Covid-19 pandemisinde beslenme şekline dikkat etme değişkenlerinin %35,8’inin açıkladığı bulunmuştur ve modelin anlamlı olduğu görülmektedir. Psikolojik/bağımlı yeme, öğün düzeni, sağlıksız yeme/egzersiz ve Covid-19 pandemisinde beslenme şekline dikkat etme değişkenleri arasında ters yönde, sosyal medya için internet kullanma ve sınıf değişkenleri arasında pozitif yönde ilişki bulunmuştur. Sonuç: Adölesanın sağlıklı gelişimine destek vermek için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarını geliştirmeye yönelik programların oluşturulması ve öğrencilere ulaştırılması konusunda çocuk sağlığı hemşirelerine önemli roller düşmektedir.

Anahtar Kelimeler:

beslenme, egzersiz, davranış, internet bağımlılığı, adolesan

Examination of the Relationship Between Nutrition, Exercise Behavior and Internet Addiction in Adolescents

Objective: This study aims to determine the relationship between adolescents' nutritionexercise behaviors and internet addiction, as well as identify the factors affecting their eating-exercise behaviors and internet addiction. Material and Method: This cross-sectional descriptive correlational study was performed in Fethiye. The sample of the study consisted of 421 students attending 11 secondary schools. Data were collected using a descriptive data form, the Internet Addiction Scale and the Nutrition Exercise Behavior Scale. The data were collected by the researcher after obtaining ethical committee and institutional permissions. Results: The students' psychological/addictive eating behavior subscale mean score was 38.9±8.8, their healthy eating/exercise subscale mean score was 47.6±9.4, the unhealthy eating/exercise behavior subscale mean score was 49.0±7.0, and the meal pattern subscale mean score was 23.4±4.5. The internet addiction scale mean score was 19.6±7.5. The regression analysis showed that variables pertaining to the students’ psychological/ addictive eating behavior, meal patterns, unhealthy nutrition/exercise behavior, their use of the internet for social media and other purposes, their class, and their consciousness of eating during the COVID-19 pandemic explained 35.8% of internet addiction, meaning that the model was statistically significant. An inverse correlation was found between the variables of psychological/addictive eating, meal patterns, unhealthy nutrition/exercise and being conscious of what one was eating during the COVID-19 pandemic, while a positive correlation was found between the variables of using the internet for social media and class. Conclusion: Pediatric nurses play an important role in supporting the healthy development of adolescents by creating programs to instill healthy lifestyle habits

Keywords:

adolescent, nutrition, exercise, behavior, ınternet addiction,

PDF

___

Bozkurt H, Şahin S, Zoroğlu S. İnternet bağımlılığı: Güncel bir gözden geçirme. Çağdaş Tıp Dergisi. 2016;6(3):235-247. DOI: 10.16899/ ctd.66303
Duan L, He J, Li M, Dai J, Zhou Y, Lai F, et al. Based on a decision tree model for exploring the risk factors of smartphone addiction among children and adolescents in China during the COVID-19 pandemic. Front Psychiatry. 2021;12:652356.
Sampasa-Kanyinga H, Chaput JP, Hamilton HA. Associations between the use of social networking sites and unhealthy eating behaviours and excess body weight in adolescents. Br J Nutr. 2015;114(11):1941-7. DOI: 10.1017/S0007114515003566
Durkee T, Carli V, Floderus B, Wasserman C, Sarchiapone M, Apter A, et al. Pathological internet use and risk-behaviors among European adolescents. Int J Environ.Res Public Health 2016;13(3):294. DOI: 10.3390/ijerph13030294
Kafali YH, Uçaktürk SA, Mengen E, Akpinar S, Erguven Demirtas, M, Uneri OS. Emotion dysregulation and pediatric obesity: Investigating the role of Internet addiction and eating behaviors on this relationship in an adolescent sample. Eat Weight Disord. 2021;26(6): 1767-1779.
TC. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması. Ankara; 2019. Available from:https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/ saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Yayinlar/kitaplar/TBSA_RAPOR_ KITAP_20.08.pdf
Neil-Sztramko SE, Caldwell H, Dobbins M. School based physical activity programs for promoting physical activity and fitness in children and adolescents aged 6 to 18. Cochrane Database Syst. Rev. 2021; 9 (9): 1-356.
Tseng YH, Chao HH, Hung CL. Effect of a strategic physical activity program on cognitive flexibility among children with internet addiction: A pilot study. Children. 2022;9(6):798.
Neyzi O, Nurçin Saka H. Türk Çocuklarında antropometrik araştırmalar. Ist. Tıp Fak. Mecmuası 2002;65(3):211-228. Available from: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/iuitfd/issue/9291/116112
Demir K, Özen S, Konakçı E, Aydın MH, Darendeliler FF. A Comprehensive Online Calculator for Pediatric Endocrinologists: ÇEDD Çözüm/TPEDS J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2017;9(2):182-184.
Akan M. Adölesanlarda beslenme egzersiz davranışları ile beden kitle indeksi Arasındaki ilişki [master’s thesis]. [Edirne]: Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı; 2018.
Rocha LL, Gratão LHA, do Carmo AS, Costa ABP, de Freitas Cunha C, de Oliveira TRPR, et al. School Type, Eating Habits, and Screen Time are Associated With Ultra-Processed Food Consumption Among Brazilian Adolescents. J Acad Nutr DieT. 2021 Jun;121(6):1136-1142.
Erten R. Orta ergenlik dönemindeki öğrencilerin farklı değişkenler açısından beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. Sportive. 2021;4(2):107-116. DOI: 10.53025/sportive.949805
Yurt S, Yıldız A. Adolesanlar için beslenme egzersiz davranışlarını değerlendirme ölçüm aracının geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri Journal of Public Health Nurs-Special Topics. 2016;2(1):19–25.
Taş İ. Ergenler için internet bağımlılığı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KEFAD. 2019;20(2):875- 905. DOI: 10.29299/ kefad.2019.20.02.011
Yılmaz N, Akıl M. Relationship between physical activity level and nutrition-exercise behavior and time management in adolescents. ASOSJOURNAL. 2020;8(104):27-35. DOI: 10.29228/ASOS.42877
Kalay R, Türkmen AS. Adölesanlarda beslenme ve egzersiz davranışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Uluslararası Hakemli Beslenme Araştırmaları Dergisi. 2015;2(5):1-14. Available from: https:// web.s.ebscohost.com/abstract?
Tümer A, Gök F, Evren M. Ortaokul öğrencilerinin beslenme ve egzersiz davranışlarının incelenmesi. Edirne: 17. Ulusal Halk Sağlığı Kongre Kitabı; 2014. s.1305. Available from: https://www.researchgate. net/profile/Sueleyman-Utku-Uzun
Hendekci A, Avcı İA. Adölesanlarda internet bağımlılığı ile beslenme egzersiz davranışları arasındaki İlişki. Ank Med J. 2020;20(2):315-326, DOI:10.5505/amj.2020.52533
Durmus G, Ortabag T, Özdemir S. Determining the relationship between obesity and problematic ınternet use among adolescents. Iran J Public Health. 2021;50(9):1796-1804. DOI: 10.18502/ijph.v50i9.7052
Tayhan Kartal F, Arslan Burnaz N, Yaşar B, Sağlam S, Merve Kıymaz M. Adölesanların beslenme bilgi düzeylerinin beslenme ve egzersiz alışkanlıkları üzerine etkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2019;14(2):280-295. DOI: 10.33459/cbubesbd.590620
Alper Y, Pündük Z, Akçakoyu F, Göktaş Z. Balıkesir Fen Lisesi öğrencilerinde beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının incelenmesi. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi. 2017;4(2):101-110. Available from: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/352739
Konca E, Ermiş E, Ermiş A, Erilli NA. 7-14 Yaş öğrencilerin fiziksel aktivite durumları ve beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Social Sciences. 2019;14(1):105-17. DOI: 10.7827/TurkishStudies.14821
Çulfa S, Yıldırım E, Bayram B. COVID-19 Pandemi süresince insanlarda değişen beslenme alışkanlıkları ile obezite ilişkisi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;6(1):135-142. DOI: 10.26453/otjhs.798631
Cangüven HD, Çolak Ö, Tosun KS, Yiğit BE. Öğrencilerin pandemide değişen beslenme alışkanlıkları. Ulusal Eğitim Dergisi. 2022;1(2):76-99. DOI: 10.5281/zenodo.6045358
Çelik MY, Karasu F, Öztürk Çopur E. Pandemi sürecinde evde kalan adölesanların beslenme-egzersiz ve koronavirüs kaygı durumlarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2021;8(3):310-320. DOI: 10.31125/hunhemsire.1050410
Akpınar S, Gülhan YE. Covid-19 salgını sürecinde 10-14 yaş aralığındaki çocukların fiziksel uygunluk düzeylerinin belirlenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2021;6(2):365-383. DOI: 10.25307/ jssr.971641
Dang AK, Nathan N, Le QNH, Nguyen LH, Thi Nguyen HL, Tat Nguyen C, et al. Associations between internet addiction and physical activity among Vietnamese youths and adolescents. Child Youth Serv Rev. 2018;93:36-40. DOI: 10.1016/j.childyouth.2018.06
Klavina A, Veliks V, Zusa-Rodke A, Porozovs J, Aniscenko A, Bebrisa- Fedotova L. The associations between problematic internet use, healthy lifestyle behaviors and health complaints in adolescents. Front educ. 2021;6:673-563. DOI: 10.3389/feduc.2021.673563
Kartal TF, Ayhan NY. Relationship between eating disorders and internet and smartphone addiction in college students. Eat Weight Disord. 2021;26(6):1853–1862. DOI:10.1007/s40519-020-01027-x
Dong H, Yang F, Lu X, Hao W. Internet addiction and related psychological factors among children and adolescents in China during the coronavirus disease 2019 (COVID-19) epidemic. Frontiers in Psychiatry. 2020;11:751. DOI: 10.3389/fpsyt.2020.00751
Lin MP. Prevalence of internet addiction during the covid-19 outbreak and its risk factors among junior high school students in Taiwan. Int J Environ. 2020;17(22):8547. DOI: 10.3390/ijerph17228547