Türk İnşaat Firmalarının Finansal Performansının SECA Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Finansal performans değerlendirmesi yoluyla, olası risk ve tehditler ortaya çıkarılmakta, firmanın finansal durumu daha net bir şekilde görünmekte ve finansal planlamalar doğru bir şekilde yapılmaktadır. Finansal performans analizi yapısı gereği pekçok alternatif ve kriteri bünyesinde barındırmaktadır. Bu bakımdan, finansal performans değerlendirmesi Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemi olarak görülmektedir. Bu çalışmada, BIST’te işlem gören 10 inşaat firmasının finansal performansının ÇKKV yöntemlerinden Simultaneous Evaluation of Criteria and Alternatives (SECA) ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, inşaat firmalarının finansal performansı kapsamlı bir literatür taraması sonucu belirlenen sekiz finansal rasyo temelinde SECA yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. İlk olarak negatif değerlerin yer aldığı karar matrisi Z-Skor standartlaştırma yöntemi kullanılarak pozitif hale dönüştürülmüştür. Ardından, SECA yöntemi hem kriterlerin ağırlıklarını belirlemek için hem de alternatifleri performansları doğrultusunda sıralamak için kullanılmıştır. Çalışma sonunda, önem derecesi en yüksek kriter aktif karlılık oranı (K4) olurken, ORGE firması finansal performans bakımından ilk sırada yer almıştır. Kullanılan model ve analizin pandemi dönemini kapsaması gibi nedenlerle çalışmanın literatüre katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

SECA, ÇKKV, finansal performans, inşaat sektörü

Evaluation of the Financial Performance of Turkish Construction Companies with SECA Method

Through financial performance evaluation, possible risks and threats are revealed, the financial situation of the firm is seen more clearly and financial planning is done correctly. Due to its structure, financial performance analysis contains many alternatives and criteria. This is seen as a Multi-Criteria Decision Making (MCDM) problem. This study aimed to evaluate the financial performance of 10 construction companies traded in BIST with SECA, one of the MCDM methods. Accordingly, the financial performance of construction companies was evaluated using the Simultaneous Evaluation of Criteria and Alternatives (SECA) method based on eight financial ratios determined as a result of a comprehensive literature review. First, the decision matrix with negative values was transformed into positive using the Z-Score standardization method. Then, the SECA method was used both to determine the weights of the criteria and to rank the alternatives according to their performance. At the end of the study, while the most important criterion was the return on assets (K4), ORGE took the first place in terms of financial performance. Due to the model used and the analysis covering the pandemic period, it is thought that the study will contribute to the literature.

Keywords:

SECA, MCDM, financial performance, construction sector,

PDF

___

Armağan, İ. Ü., Özdağoğlu, A., ve Keleş, M. K. (2021). COVID-19 Salgınının Banka Performanslarına Etkisinin SECA Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 114-124.
Assadi, M. R., Ataebi, M., Sadat Ataebi, E., ve Hasani, A. (2022). Prioritization of renewable energy resources based on sustainable management approach using simultaneous evaluation of criteria and alternatives: A case study on Iran's electricity industry. Renewable Energy, 181, 820-832.
Azbari, K. E., Ashofteh, P. S., Golfam, P., ve Singh, V. P. (2021). Optimal wastewater allocation with the development of an SECA multi-criteria decision-making method. Journal of Cleaner Production, 321, 1-10.
Bahrami, S., ve Rastegar, M. (2022). Security-based critical power distribution feeder identification: Application of fuzzy BWM-VIKOR and SECA. International Journal of Electrical Power & Energy Systems, 134, 1-8.
Baradari, I., Shoar, M., Nezafati, N., ve Motadel, M. (2021). A new approach for KPI ranking and selection in ITIL processes: Using simultaneous evaluation of criteria and alternatives (SECA). Journal of Industrial Engineering and Management Studies, 8(1), 152-179.
Bayram, E. (2021). Türkiye’deki Katılım Bankalarının CRITIC Temelli EDAS Yöntemiyle Performans Değerlendirmesi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(24), 55-72.
Bazrafshan, R., Hashemkhani Zolfani, S., ve Al-e-hashem, S. M. J. (2021). Comparison of the Sub-Tour Elimination Methods for the Asymmetric Traveling Salesman Problem Applying the SECA Method. Axioms, 10(1), 1-14.
Ecer, F. (2021). A consolidated MCDM framework for performance assessment of battery electric vehicles based on ranking strategies. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 143, 1-19.
Elmas, B., & Özkan, T. (2021). Ulaştırma ve Depolama Sektörü İşletmelerinin Finansal Performanslarının SWARA-OCRA Modeli ile Değerlendirilmesi. İşletme Akademisi Dergisi, 2(3), 240-253.
Fan, L., Gu, B., ve Luo, M. (2020). A cost-benefit analysis of fuel-switching vs. hybrid scrubber installation: A container route through the Chinese SECA case. Transport Policy, 99, 336-344.
Göksu, S., Şen, M. A., ve Gücek, S. (2019). İnşaat Sektörü, Faiz Oranı ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği (2002-2019). Ekev Akademi Dergisi, (80), 465-482.
Gümüş, U. T., Öziç, H. C., & Sezer, D. (2019). BİST’te inşaat ve bayındırlık sektöründe işlem gören işletmelerin SWARA ve ARAS yöntemleriyle finansal performanslarının değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 835-858.
Gürkan, S. ve Aldoury, N. (2021). TOPSIS Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Karşılaştırmalı Finansal Performans Analizi: Teknoloji Şirketleri Üzerine Bir Araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 225-239.
Hacıfettahoğlu, Ö., & Perçin, S. (2020). Bütünleşik ÇKKV Yaklaşımı İle Finansal Boyutta Türk İnşaat Firmalarının Performansının Değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 543-567.
Kaplanoğlu, E. (2018). ARAS ve COPRAS Yöntemleriyle Nakit Akışına Dayalı Performans Ölçümü: BİST Kimya, Petrol, Kauçuk Ve Plastik Ürünler Sektöründe Bir Uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2), 153-184.
Karakaş, D. G., Yusufi, F., & Hisarciklilar, M. (2021). Türkiye İnşaat Sanayii Çalışma Standartlarının Sektörel Gelişim Üzerinden Değerlendirilmesi. Mülkiye Dergisi, 45(1), 191-230.
Karaoğlan, S., ve Şahin, S. (2018). BİST XKMYA işletmelerinin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçümü ve yöntemlerin karşılaştırılması. Ege akademik bakış, 18(1): 63-80.
Kaya, V., Yalçınkaya, Ö., ve Hüseyni, İ. (2013). Ekonomik büyümede inşaat sektörünün rolü: Türkiye örneği (1987-2010). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 27(4), 148-167.
Keshavarz-Ghorabaee, M., Amiri, M., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., ve Antucheviciene, J. (2018). Simultaneous evaluation of criteria and alternatives (SECA) for multi-criteria decision-making. Informatica, 29(2), 265-280.
Keshavarz-Ghorabaee, M., Govindan, K., Amiri, M., Zavadskas, E. K., ve Antuchevičienė, J. (2019). An integrated type-2 fuzzy decision model based on WASPAS and SECA for evaluation of sustainable manufacturing strategies. Journal of Environmental Engineering and Landscape Management, 27(4), 187-200.
Pala, O. (2021). BIST İnşaat Endeksinde Bütünleşik CCSD-COCOSO Tabanlı Finansal Performans Analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(4), 1500-1513.
Polat, M. A., & Fendoğlu, E. (2021). İnşaat Sektörünün Ekonomik Büyüme ve Finansal Piyasalar Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği. Business and Economics Research Journal,12(3), 575-598.
Şahin, A., & Tetik, N. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(2), 293-314.
Şahin, İ. E., & Karacan, K. B. (2019). BIST’te işlem gören inşaat işletmelerinin çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans ölçümü. International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 3(2), 162-172.
Şahin, İ. E., & Karacan, K. B. (2020). Entropi Temelli Copras ve Aras Yöntemleri ile Borsa İstanbul İnşaat Endeksi XINSA Firmalarının Finansal Performans Analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 171-183.
Tanyılmaz, K., & Karahan, M. (2021). Kalkınma ve inşaat sektörü: Türkiye örneği. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 62-68.
Topal, A. (2021). Çok kriterli karar verme analizi ile elektrik üretim şirketlerinin finansal performans analizi: Entropi tabanlı Cocoso yöntemi. Business & Management Studies: An International Journal, 9(2), 532-546.
Tulum, S. (2021). BIST’de işlem gören inşaat işletmelerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analizi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 154-170.
Zhang, X., Wang, C., Li, E., ve Xu, C. (2014). Assessment Model of Ecoenvironmental Vulnerability Based on Improved Entropy Weight Method. The Scientific World Journal, 2014, 1-7.