MESNEVÎ’DE İBRAHÎM-İ EDHEM HİKAYELERİ

Her insani ürün belli bir zaman diliminin içinde ortaya çıkar. Zamana bağlı olması hasebiyle kendinden önceki zamanların tecrübesini, fikri birikimini ve izlerini taşır. Bu durum insanî olan bütün ürünlerin ve eylemlerin özelliğidir. İnsan ürünü olan hiçbir eser ya da çalışma ya da eylem hangi alanda ortaya koyulmuş olursa olsun yazıldığı zamandan, mekandan ve kendinden önceki zamanların tecrübelerinden bağımsız bir şekilde değerlendirilemez. Bu durum Türk divan edebiyatı için de aynı şekilde geçerlidir. Türk divan edebiyatında her şair, kendinden önce yaşamış şairlerin eserlerinden birçok yönden etkilenmiştir. Bu durumun istisnası yok gibidir. Bundan dolayıdır ki, divan edebiyatı şairleri taklitçidir denilir. Büyük Türk şair ve mutasavvıfı Mevlânâ Celâleddîn-i Rumî de, kendinden önceki devirlerde yaşamış bütün doğu milletleri şairlerinden, onların fikir ve inanışlarından etkilenmiştir. Onun edebi eserlerinde Arap, Fars ve Hint kültürlerinin ve geleneklerinin etkilerini bulmak mümkündür. Mevlâna Celâleddin-i Rûmî bu yolla elde ettiği bu büyük birikimi ile de kendinden sonra gelen bütün şairleri, başka hiçbir şaire nasip olmayacak şekilde tesiri altında bırakmıştır

ABRAHAM ATHAM’S STORIES IN MATHNAWI

All human products appear and occur in a special part of time. For they are combined with time, they are influnced by the expericences, thoughts of previous times This is valid for all human acts and all human products. It is imposible to evaluate a human product or a human act or any human work –no matter in which part of life it is conducted- without considering the time and the place in which it happened, and also without considering human experiences of old times. The condition is also the same for Turkish clasiccal literature. In the Turkish classical poetry all poets were influenced in many aspects by previous poets of their age. It can be said there is no exception for this. For this reason it is said that Turkish classical poets are immitators. Mawlana Jalal al-Din Rumi, Turkish prominent poet and mystic, was influnced by the poets of nations who lived before him as well as their thoughts and beliefs. So it is possible to find influences in his works from Arab, Persian and Indian cultures and traditions. Through his comprehensive and vast knowledge which he gained in this way he effected all the poets after him

___

  • » Abdüllatif Uyan, Menkıbelerle İslâm Meşhurları Ansiklopedisi, İstanbul 1993.
  • » Agah Sırrı Levend, Türk Edebiyatı Tarihi, TTK Yay. Ankara 1984, I/135.
  • » Mesnevî-i Şerîf (Aslı ve sadeleştirilmişiyle Manzum Nahîfî Tercümesi, Hazırlayan: Amil Çelebioğlu), Sönmez Neşriyat Yay. İstanbul 1967, II/117.
  • » Na’tî Mustafa, Edhem ü Hümâ (Hazırlayan: Ahmet Yılmaz), Selçuk Ü. Vakfı Yayınları, Konya Bu konuda daha fazla bilgi için bkz. Na’tî Mustafa, a.g.e., s.49