Geven (Kütahya) alanının jeolojisi jeotermal olanaklarının değerlendirilmesi

Geven köyü, Kütahya'nın yaklaşık 15 km kuzeybatısında bulunmaktadır. Dumlupınar Üniversitesi adına yapılan araştırmalar sonucunda, Geven köyü çevresinde yeni bir jeotermal alanın varlığı ortaya çıkarılmıştır. Geven bölgesinde ortalama 40 km2'lik bir alanda 1:25000 ölçekli jeoloji haritası yapılarak, stratigrafık konum ve tektonik sistem belirlenmiştir. Araştırma kapsamında 2005 yılında derinliği 500 m olan Geven-1 (G-l) kuyusundan, pompalı üretim debisi 20 l/s ve kuyu başı sıcaklığı 48 C olan jeotermal akışkan elde edilmiştir. Yine Üniversite tarafından 2009 yılında Geven jeotermal alanında açılan OA-1 nolu kuyunun derinliği 600 m, kuyu başı sıcaklığı 55 C ve kompresör debisi 55 //s'dir. Geven jeotermal alanına uzaklığı yaklaşık 4 km olan Yoncalı jeotermal alanında ise, özel ve resmi kuruluşlar tarafından yapılan sondajlardan üretilen akışkan, sağlık ve termal turizminde kullanılmaktadır. Bu çalışma kapsamında, Geven ve Yoncalı jeotermal alanı suları jeokimyasal olarak karşılaştırılmış ve iki jeotermal alanın benzerlikleri araştırılmıştır. Yoncalı ve Geven jeotermal alanı sularının CaC03 bileşimine sahip aynı akiferlerden gelen sular olduğu anlaşılmıştır. Buradan hareketle Geven ve Yoncalı'nın aynı sistem içerisinde kalan farklı iki jeotermal alan olduğu söylenebilir. Ayrıca Yoncalı ve Geven jeotermal alanlarındaki sondaj verilerinden yararlanarak bu alanlar için hesaplanan muhtemel jeotermal potansiyel yaklaşık 10 MWt'dir.

Geological features of Geven (Kütahya) field and evaluation of its geothermal resources

Geven village is located 15 km northwest of Kütahya province. As a result of researches conducted on behalf of Dumlupinar University, existence of a new geothermal area has been discovered around Geven village. In the Geven geothennal region, an area of approximately 40 km2, a geothennal geological work was conducted in a scale of 1:25000 and the stratigraphy and tectonic system were clarified. In 2005, from the Geven-1 (G-l) well which is 500 m deep, thermal water production with a capacity of 20 l/s was achieved at a temperature of 48°C obtained from well head. Similarly, the Geven OA-1 well drilled in 2009, has a depth of 600 m and a compressor capacity of 55 l!s at a temperature of 55°C. It is comprehended that waters from Yoncalı (4 km from Geven) and Geven geothennal areas are from the same reservoir having the CaC03 component. As a result, it can be stated that Geven and Yoncali are the two different fields located in the same geothennal system. In addition, a possible geothennal potential for both Yoncali and Geven geothennal area is calculated and a value of 10 MWt was found.

___

  • Arnorsson, S., Gunnlaugsson, E., Svavarsson, H., 1983b, The chemistry of geothermal waters In Iceland. III. Chemical geothermometry investigations. Geochim.Cosmochim. Acta 47, p. 567-577.
  • Baş, H., 1986, Domaniç-Tavşanlı-Kütahya-Gediz Yöresinin Tersiyer Jeolojisi, Jeoloji Mühendisliği sayı: 27, sayfa no: 11-18.
  • Başokur, A.T., 1984, Düşey elektrik sondajı, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, 261 sayfa.
  • Erdoğan, E., 1971, Yoncalı (Kütahya) Kaplıcası MTA Derleme Rapor No: 4676.
  • Fournier, R.O., 1973, Silica in thermal waters: laboratory and field investigations. In: Proceedings of international symposium on hydrogeochemistry and biogeochemistry, Tokyo, pp 132-139.
  • Fournier, R.O., 1979, A revised equation for the Na-K geothermometer. Geothermal Res. Council Trans Vol 3, 221-224 pp.
  • Gayzer Yerbilimleri Ltd. Şti., 2003-2008, Dumlupmar Üniversitesi Adına Yapılan (Kütahya) Jeotermal Enerji Araştırma Raporu, İzmir.
  • Giggenbach, W.F., 1991, Collections and Analyses of Geothermal and Volkanic Water and Gas Discharge, D'Amore, F., (Coordinator), Aplication of Geochemistry in Geothermal Reservoir Development, UNITAR/UNDP Publications, Rome, 199-144.
  • Goodmans, R. 1989, Rock mechanics 2nd edition. Wiley- Sons New York.
  • Hochstein, M.P., 1975, Geophysical exploration of the Kawah Kamojang geothermal field, W.Java. Proc. 2nd UN Symposium on Development of geothermal resources, 1049-1058.
  • Japan External Trade Organization (JETRO), Commissioned by the Ministry of International Trade and Industry, WEST JEC (West Japan Engineering Consultants, INC.), 2000, The Feasibility Study on Geothermal and Fresh Water Resource Survey for İzmir District Heating System and on (Manisa, Salihli, Turgutlu, Balıkesir, Susurluk, Bigadiç) District Heating Systems for Surrounding Municipalities in Turkey,
  • Kaya, O., 1972, Tavşanlı Yöresinin Ofıyolit Sorununun Ana Çizgileri, Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, cilt: 15, sayı no: 1.
  • Nuhoğlu, İ., 2002, Seyitömer Linyit İşletmesi için Asliye Hukuk Mahkemesi'ne hazırlanan Bilirkişi Raporu, Dosya no: 2002/479.
  • Öktü, G., Tamgaç, Ö.F., 1990, Kütahya Yoncalı Kaplıcası Sıcaksu Sondajları (YON-1, YON-2) Kuyu Bitirme Raporu, MTA Derleme Rapor No: 9051.
  • Özmutaf, M., Hamut, M.N., 1993, Kütahya Yoncalı Kaplıcası Sıcaksu Sondajı (YON-3) Kuyu Bitirme ve koruma Alanları Raporu, MTA Derleme Rapor No: 9546.
  • Pasvanoğlu S., Canik, B., Arıgün, Z., 2005,Geothermal Potential of the Banaz-Hamamboğazı Thermal and Mineral Waters, Proceedings, World Geothermal Congress 2005, Türkiye Jeotermal Derneği ve International Geothermal Association (IGA), 8pp., 24-29.
  • Schlumberger, C., 1920, Etude sur la prospection electrique du sous-sol, Gaultier-Villars et Cie., Paris.
  • Schoeller, H., 1934, Les echanges de bases dans les eaux souterraines; trois exemples es Tunisie. Bull. Soc. Geol. Fr. 4, 389-420.
  • Şahin, H., 1989, Kütahya Yoncalı Sıcaksu Alanı Jeoelektrik Etüt Raporu, MTA Derleme Rapor No: 8786.
  • Üngör, A., 1974, Kütahya Yoncalı Kaplıcaları Hidrojeoloji Etüdü, MTA Derleme Rapor No: 5892.
  • Yılmazer, S., 1997, Batı Anadolu'nun Görünür Jeotermal Enerji Potansiyeli ve Değerlendirilmesi", Türkiye 7. Enerji Kongresi, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi, O.D.T.Ü. Kültür ve Kongre Merkezi, Cilt: 3, Ankara, s.219-231, 3-8.
  • Yılmazer, S., Pasvanoğlu, S-, Yakabağ, A., Vural, S., 2008, Urganlı Jeotermal Alanımn (Turgutlu-Manisa) Jeolojisi ve Sondaj Verileri Işığında Yeniden Değerlendirilmesi, Termal ve Maden Suları Konferansı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Afyon, 151-165,24-25.
  • Yılmazer, S., 2009, Batı Anadolu'nun Olası Jeotermal Potansiyelinin Belirlenmesi, Türkiye 11. Enerji Kongresi, Tepekule Kongre Merkezi, İzmir.
  • Yılmazer, S., Pasvanoğlu, S., Vural, S., 2010, The Relation of Geothermal Resources With Young Tectonics in the Gediz Graben (West Anatolia, Turkey) And Their Hydrogeochemical Analyses, World Geothermal Congress, Bali, Indonesia, 10pp.,1151-1161.