Risk Bilinçli Annelik: Uzman Risk Söylemlerinin Annelik Deneyimi Üzerindeki Etkisi

Bu araştırmanın amacı düşünümsel bilimselleşme, estetik düşünüm ve sağlığın değişen kapsamı gibi süreç ve etkilerle, çağdaş risklere dair artan farkındalığın annelik deneyimine ve çocuğu tehdit eden risklere yönelik algılarına etkisini betimlemektir. Araştırma fenomenolojik araştırma modeli ile desenlenmiştir. Çalışma grubu yüksek eğitimli orta ve orta üstü sosyoekonomik statüye (SES) sahip 0-6 yaş aralığında çocuğa sahip 12, 7-12 yaş aralığında çocuğa sahip 12, 13-18 yaş aralığında çocuğa sahip 12 katılımcı, toplamda 36 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Veriler kategorik içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma bulgularına göre uzman değerlendirmelerinde öne çıkan hamilelik ve doğumun doğru yönetimi, anne-çocuk ilişkisinde güvenli bağlanmanın ve etkili bir iletişimin sağlanması ile ilişkili çocuğa dönük faydalar, annelerin bu faydaları elde edememenin taşıdığı risklere yönelik algılarını yoğunlaştırmaktadır. Ayrıca aynı değerlendirmelerde katkı maddeli ürünlerin tüketimi ve uygunsuz bir sosyal çevre ile ilişkilendirilen risklere çekilen dikkat, orta-orta üstü SES grubundaki annelerin habituslarının önemli bir bileşeni olan ve çocuklarının yaşamlarını kontrol etmeyi annelerin bir görevi olarak kabul eden risk bilinçli annelik anlayışına katkıda bulunmaktadır. Anneler ise kendileri açısından sonuç ve/ veya bedellerine bakmaksızın çocuğa yönelik çok küçük veya çok az anlaşılmış olsa dahi tüm riskleri azaltan davranış ve tutumları kucaklamakta ve hem çocuğun gelişimini destekleme hem de onun refahını/iyiliğini tehdit eden mevcut ve potansiyel tehlikelere karşı koruma sorumluluğunu yüklenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Risk Bilinci, Risk Bilinci, Düşünümsel bilimselleşme, Estetik düşünüm, Uzman bilgisi, Annelik

Risk-Conscious Motherhood: The Impact of Experts’ Risk Discourses on Mothering Experience

This research aims to describe the effects of the changes in the nature of contemporary risks and the increased risk perception due to processes such as reflexive scientification, aesthetic reflexivity, and the changing scope of health on the mothering experiences of well-educated Turkish women in the middle and upper socioeconomic status groups. The research was designed using a phenomenological research model. The study group was conducted with a total of 36 participant mothers, of whose children, 12 are between the ages of 0-6, 12 are between the ages of 7-12, and 12 are between the ages of 13-18. The data were analyzed using categorical content analysis. According to the research findings, the benefits for children associated with correctly managing pregnancy and birth, reducing or managing possible risks, and ensuring safe attachment and effective communication in the mother-child relationship stand out in experts’ evaluations and intensify mothers’ perceptions of the risks associated with not obtaining these benefits. In addition to these, these same evaluations paid attention to how the risks connected to consuming additive products and having an unsuitable social environment contribute to the understanding of risk-conscious motherhood, an important component of the habitus of well-educated mothers in the middle-upper socioeconomic status groups. Accordingly, mothers accept controlling their children’s lives as their own duty regardless of their consequences and costs. They embrace behaviors and attitudes that reduce risks and take responsibility for both supporting their children’s development and protecting them against existing/potential dangers that threaten their well-being.

Keywords:

Risk consciousness, Reflexive scientification, Aesthetic reflexivity, Expert knowledge, Motherhood,

PDF

___

Adam, B., & Van Loon, J. (2005). Introduction: Repositioning risk; the challenge for social theory. In B. Adam, U. Beck, & J. Van Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 1–33). Sage.
Afflerback, S., Carter, S. K., Koontz Anthony, A., & Grauerholz, L. (2013). Infant-feeding consumerism in the age of intensive mothering and risk society. Journal of Consumer Culture, 13(3), 387–405. https://doi.org/10.1177/1469540513485271
Arendell, T. (2000). Conceiving and investigating motherhood: The decade’s scholarship. Journal of Marriage and Family, 62(4), 1192–1207.
Aydemir, H. ve Uyar Hazar, H. (2014). Düşü k rı̇sklı̇, rı̇sklı̇, yüksek rı̇sklı̇ gebelı̇k ve ebenı̇n rolü. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 3(2), 815–833.
Badinter, E. (2017). Kadınlık mı? Annelik mi? (A. Ekmekçi, çev.). İletişim Yayınları. Bauman, Z. (2018). Akışkan modernite (S. O. Çavuş, çev.). Can Yayınları.
Beck-Gernsheim, E. (1996). Life as a planning project. In S. Lash, B. Szerszynski, & B. Wynne (Eds.), Risk, environment and modernity: Towards a new ecology (pp. 139–154). Sage.
Beck-Gernsheim, E. (2005). Health and responsibility: From social change to technological change and vice versa. In S. Lash, B. Szerszynski, & B. Wynne (Eds.), Risk, environment and modernity: Towards a new ecology (pp. 122–136). Sage.
Beck, U. (1992). From industrial society to the risk society: Questions of survival, social structure and ecological environment. Theory, Culture & Society, 9, 97–123.
Beck, U. (2005). Risk society revisited: Theory, politics and research programmes. In B. Adam, U. Beck, & J. Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 211–230). Sage.
Beck, U. (2011). Risk toplumu: Başka bir modernliğe doğru (B. Doğan, çev.). İthaki Yayınları.
Beck, U. ve Beck-Gernsheim, E. (2012). Aşkın normal kaosu (N. Ermiş, çev.). İmge Kitapevi.
Bowlby, J. (1951). Maternal care and mental health. Schocken Books.
Bristow, J. (2014). Who cares for children? The problem of intergenerational contact. In E. Lee, J. Bristow, C. Faircloth, & J. Macvarish (Eds.), Parenting culture studies (pp. 102–129). Palgrave Macmillan.
Castaneda, C (2005). Child organ stealing stories: Risk, rumour and reproductive technologies. In B. Adam, U. Beck, & J. Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 236–155). Sage.
Castells, M. (2008). Ağ toplumunun yükselişi- enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür (C. 1.). Bilgi Üniversitesi Yayınları. Chodorow, N. (1978). The reproduction of mothering: Psyhoanalysis and the sociology of gender. University of California Press.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design choosing among five approaches. Sage.
Dean, M. (2000). Risk, calculable and incalculable. In D. Lupton (Ed.), Risk and sociocultural theory: New directions and perspectives (pp. 131–159). Cambridge University Press.
Douglas, M. (1994). Risk and blame: Essays in cultural theory. Routledge. Esgin, A. (2008). Anthony Giddens sosyolojisi. Anı Yayıncılık.
Faircloth, C. (2014). The problem of “attachment”: The “detached” parent.” In E. Lee, J. Bristow, C. Faircloth, & J. Macvarish (Eds.), Parenting culture studies (pp. 147–165). Palgrave Macmillan.
Furedi, F. (2013). Paranoyak anne-babalık: Uzmanları dikkate almamak çocuğunuz için en iyi olabilir. İz Yayıncılık.
Furedi, F. (2017). Korku kültürü: Risk almanın riskleri. Ayrıntı Yayınları.
Garfinkel, H. (2014). Etnometodolojide araştırmalar (Ü. Tatlıcan, çev.). Heretik Yayınları.
Giddens, A. (2014). Modernite ve bireysel kimlik: Geç modern çağda benlik ve toplum. Say Yayınları.
Giddens, A. (2018). Modernliğin sonuçları (E. Kuşdil, çev.). Ayrıntı.
Gökler, R. (2009). Okullarda akran zorbalığı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 511–537. https://www.jhumansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/download/565/436/
Güneş, A. (2019). Ergenlik döneminde 100 temel kural. Timaş Yayınları.
Güngör, A. (2019). Çocuklarda antibiyotik kullanımı ile ilgili ebeveynlerin tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 3, 203–207.
Handel, H. (1979). Normative expectations and the emergence of meaning as solutions to problems: Convergence of structural and interactionist views. American Journal of Sociology, 84(4), 855–881.
Hays, S. (1996). The cultural contradictions of motherhood. Yale University Press.
Hunter, I. (1993). Subjectivity and government. Economy and Society, 22(1), 123–34.
Irwin, A., Allan, S., & Welsh, I. (2005). Nuclear risks: Three problematics. In B. Adam, U. Beck, & J. Van Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 78–105). Sage.
Irwin, S. (2017). Parenting teenagers as they grow up: Values, practices and young people’s pathways beyond school in England. The Sociological Review, 66(1), 241–256. https://doi. org/10.1177/0038026117691718
İşmen Gazioğlu, A. E. (2019). Hayatın ilk çeyreği: 0-18 yaş gelişimi. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı.
Jordan, B., Redley, M., & James, S. (1994). Putting the family first. UCL Press.
Kalaycıoğlu, S., Çelik, K., Çelen, Ü. ve Türkyılmaz, S. (2010). Temsili bir örneklemde SES ölçüm aracı geliştirilmesi: Ankara kent merkezi örneği. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13(1), 183–220.
Kanieski, M. A. (2010a). Securing attachment: The shifting medicalisation of attachment and attachment disorders. Health, Risk & Society, 12(4), 335–344.
Kanieski, M.A. (2010b). Best be the ties that bind: The medicalization of mother love. http://blogs. kent.ac.uk/parentingculturestudies/files/2010/12/Sem-1-kanieski-paper.pdf
Kümbetoğlu, B. (2017). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam Yayıncılık.
Lash, S. (1993). Reflexive modernization: The aesthetic dimension. Theory, Culture & Society, 10, 1–23. https://dx.doi.org/10.1177/026327693010001001
Lee, E. (2014a). Introduction. In E. Lee, J. Bristow, C. Faircloth, & J. Macvarish (Eds.), Parenting culture studies (pp. 1–25). Palgrave Macmillan.
Lee, E. (2014b). Experts and parenting culture. In E. Lee, J. Bristow, C. Faircloth, & J. Macvarish (Eds.), Parenting culture studies (pp. 51–76). Palgrave Macmillan.
Levy, D. (1937). Primary affect hunger. American Journal of Psychiatry, 94, 643–652.
Lupton, D. (1999). Risk: Key ideas. Routledge. Lupton, D. (2003). Medicine as culture, illness, disease and body in western societies. Sage.
Macvarish, J. (2016). Neuroparenting: The expert invasion of family life. Palgrave Macmillan.
Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). Jossey Bass.
Meyer, A. (2007). The moral rhetoric of childhood. Childhood, 14(1), 85–104. https://dx.doi. org/10.1177/0907568207072532
Miller, T. (2010). Annelik duygusu, mitler ve deneyimler (A. Bora, çev.). İletişim Yayınları.
Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z., & Özdinçler, A. R. (2018). The negative effects of digital technology usage on children’s development and health. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), 1–21.
Navarro, Z. (2006). In search of cultural interpretation of power. IDS Bulletin, 37(6), 11–22.
Nicolaescu, C. (2010). Bourdieu – Habitus, symbolic violence, the gift: “you give me /i give you” principle. Euromentor Journal, 1(3), 1–10.
Prior, L., Glasner, P., & McNally, R. (2005). Genotechnology: Three challenges to risk legitimation. In B. Adam, U. Beck, & J. Van Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 105–122). Sage.
Rothman, B. K. (2007). Laboring now: Current cultural constructions of pregnancy, birth and mothering. In W. Simonds, B. K. Rothman, & B. M. Norman (Eds.), Laboring on (pp. 29–97). Routledge.
Schutz, A. (2018). Fenomenoloji ve toplumsal ilişkiler (A. Akan ve S. Kesikoğlu, çev.).
Heretik Stearney, L. M. (1994). Feminism, ecofeminism, and the maternal archetype: Motherhood as a feminine universal. Communication Quarterly, 42(2), 145–159. https://dx.doi. org/10.1080/01463379409369923
Szerszynski, B (1996). On knowing what to do: Environmentalism and the modern problematic. B. Szerszynski, S. Lash, & B. Wynne (Eds.), Risk, environment and modernity: Towards a new ecology (pp. 104–137). Sage.
Teke, S. G. (2014). Dönüşen anneliğe yönelik netnografik bir analiz: Bloger anneler. Millî Folklor, 26(103), 32–48.
Thurer, S. (1994). The myths of motherhood: How culture reinvents the good mother. Penguin Books.
Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). İstatistiklerle kadın. https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri. do?id=33732
Turner, B.S. (2017). Tıbbi güç ve toplumsal bilgi. Sentez Yayınları.
Van Loon, J. (2005). Virtual risks in an age of cybernetic reproduction. In B. Adam, U. Beck, & J. Van Loon (Eds.), The risk society and beyond critical issues for social theory (pp. 165–183). Sage.
Waggoner, M. (2017). The zero trimester: Pre-pregnancy care and the politics of reproductive risk. University of California Press.
Wall, G. (2004). Is your child’s brain potential maximized? Mothering in an age of new brain research. Atlantis, 28(2), 41–50.
Wall, G. (2010). Mothers’ experiences with intensive parenting and brain development discourse. Women’s Studies International Forum, 33, 253–263.