La mémoire collective: clé de la préservation des identités d'origine (l'étude du cas des échangés musulmans)

Dünya tarihinde gerçekleşen nüfus mübadelelerine en önemli örneklerden biri yir- minci yüzyılda Yunanistan ile Türkiye arasında gerçekleştirilmiş olan nüfus mübadelesidir.Bu zorunlu göç, sadece her iki ülkenin tarihini etkilemekle kalmamış, aynı zamanda yüz- binlerce kişinin ve ailelerinin yaşamlarını derinden etkilemiş, kimlik ve toplumsal hafızala- rı üzerinde son derece etkili olmuştur. Her ne kadar ortak bir hafızanın varlığı söz konusuise de mübadeleye tabi tutulan Müslüman halk birçok açıdan homojen bir nüfus oluştur- mamaktadır. Buna rağmen, özellikle doğdukları topraklardan zorunlu ayrılmalarından vebunun devamında birçok farklı nedene bağlı olarak oluşmuş ortak bir bellekten bahsetmekmümkündür. Kuşaktan kuşağa aktarılan bu ortak hafıza, oldukça özel bir örnek olan bugöçmen grubunun, grup içi farklılıklarına rağmen yerel kimliklerinin günümüze kadarkoruması ve yaşatmasındaki etkisi bakımından özellikle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada,nüfus mübadelesi sonrasında Türkiyeye yerleşen Müslüman nüfusun ortak hafızasınınoluşumu incelenecektir.

___

  • Bayındır Goularas, G. (2010a). Vers les terres natales, vers les terres des ancêtres, Téoros, n°29-1, pp: 31-36.
  • Bayındır Goularas, G. (2010b). Salonique en Turquie : Mutations géopolitiques et Adaptations Iconographiques, thèse de doctorat non publiée. Paris : Université Paris I Panthéon-Sorbonne.
  • Belli, M. (2006). Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi, ekonomik açıdan bir bakış, Istanbul : Belge.
  • Bruneau, M. (2006). Les territoires de l’identité et la mémoire collective en diaspora, l’Espace Géographique, 36 (4), pp : 328-333.
  • Bruneau, M. & Papoulidis, K. (2001). La mémoire de l’Hellénisme réfugié : les monuments commémoratifs en Grèce (1936-2004), Thessalonique: Ekdotikos Oikos.
  • Cabanel, P. (Ed.), (2005). Mémoire en migration, Diaspora, Histoire et Société, Presse Universitaire du Mirail.
  • Clark, B. (2008). İki kere yabancı: Kitlesel insan ihracı modern Türkiye ve Yunanistan’ı nasıl biçimlendirdi, Istanbul: Istanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Dos Santos, I. (2007). Continuité et rupture dans la migration : la problématique mémorielle, actes du colloque interdisciplinaire : Nouvelles perspectives de la recherche française sur la culture portugaise, Maison des Sciences de l’Homme de Clermont-Ferrand.
  • Gottmann, J. (1955). Éléments de géographie politique, Les cours de Droit, fasc. II, Paris.
  • Gottmann, J. (1973). The significance of territory, Charlottesville : University Press of Virginia.
  • Halbwachs, M. (1950). La mémoire collective, Paris : Albin Michel.
  • Halbwachs, M. (1925). Les cadres sociaux de la mémoire, Paris : Félix Alcan.
  • Kayam, C. (1993). Lozan Barış Antlaşmasına göre Türk-Yunan nüfus mübadelesi ve konunun TBMM’de görüşülmesi », Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi (pp. 581-608), 27 (IX), Temmuz-Kasım, Ankara.
  • Ladas, S. (1932). The Exchange of minorities : Bulgaria, Greece and Turkey, New York : Macmillan.
  • Lavabre, M-C. (2000). Usages et mésusages de la notion de mémoire, Critique internationale (pp. 48-57), no. 7, avril 2000.
  • Prevelakis, G. (1995). La notion du territoire dans la pensée de Jean Gottmann, IRD, Disponible sur : http://horizon.documentation.ird.fr/exldoc/pleins_textes/divers08-09/010014865-40.pdf.