SERMAYE YETERLİLİĞİ KAPSAMINDAKİ RİSKLER VE SEÇİLMİŞ BANKALARDAKİ GELİŞİMİ (2008-2014)

Yaşanan krizlerden bazılarının bankalardan kaynaklanması yanında, bazen de bankalar krizden en çok etkilenen kurumlar olmuştur. Bu nedenle, ülkelerin finansal sektörlerinin önemli bir payına sahip bankaların sağlamlığı ve güvenirliği ön planda tutulmaktadır. Bankaların fonksiyonlarını yerine getirmesi, kriz dönemlerinde güven ve sağlamlığı sürdürebilmesi için sermayeye ihtiyacı vardır. Ancak, 'ne kadar sermaye gereklidir' sorusuna bir türlü net cevap verilememektedir. Basel Komitesi bu soruya cevap bulabilmek için bankaların bilançolarında taşıdıkları riskler ve buna karşı bulundurması gereken özkaynak miktarını tespit için 1988 yılından beri çalışmalar yapmaktadır. Türk bankacılık sektöründe sermaye yeterliliği kapsamında risklerin 2008-2014 dönemi ortalaması, kredi riski için %86,54, piyasa riski için %3,48 ve operasyonel risk için %9,971 olmuştur. Çalışmamızda,2014 itibariyle aktif toplamındaki ilk 10 banka ve banka gruplarının sermaye yeterliliği kapsamındaki riskleri ve özkaynakları, oran analizi yapmak suretiyle incelenmiştir.

RISKS RELATED TO CAPITAL ADEQUACY AND EVOLUTION IN SELECTED DEPOSIT BANKS

Besides the fact that crises arise from banks, at the same time banks are the most adversely affected organizations by these crises. Due to this fact, soundness and solidity of banks is given priority as banks take up the major share of financial sectors of countries. Banks need capital in order to carry out their functions and sustain soundness and solidity in times of crises. However, there is no clear answer to this one question: 'How much capital is adequate?' The Basel Committee is working since 1988 to find the answer to this question, to find the adequate amount of capital banks have to keep for the risks they carry on their balance sheets. Credit risk makes up the 90% of risks taken into account in terms of capital adequacy. The avarage of capital adequacy related risks of Turkish banking sector , credit, market and operational risks were 86.54%, 3.48% and 9.97% for the period of 2008-2014, respectively. In this study, as of 2014, components of capital adequacy and equity related the first ten banks which have the biggest total assets in the Turkish banking sistem risk are analyzed through ratio analysis.

PDF

___

Akduğan, Umut (2014 ), Risk Yönetimi Ders Notları, http :// personel .trakva.edu.tr/umutakdu gan (01.05.2014).
Alkin,lîmre- Savaş, A.Tuğrul ve Akman,Vedat (2001), Bankalarda Risk Yönetimi'ne Giriş, Istanbul, Çetin Matbaacılık.
Aydın, Aydan (2000), Sermaye Yeterliliği ve VARzValue At Risk,Türkiye Bankalar Birliği Yayını.
Aydın, Demet- Başkır, M.Bahar (2013), "Bankaların 2012 Yılı Sermaye Yeterlilik Rasyolarına GÖre Kümeleme Analizi ve Çok Boyutlu Ölçekleme Sonucu Sınıflandırma Yapıları", BSAD Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, Cilt:1, Sayı:5-6-, (Nisan 2013), ss.29-47.
Aykut, Ceren (2008), Basel 11 Standartları, http://www.mfa.gov.tr/ data/Kutuphane/yayinlar/EkonomikSorunlarDergisi/sayiS0/basel.pdf 01.12.2014).
Bayrakdaroğlu, Ali. (2010), "Türk Bankacılık Sektöründe Sermaye Yeterliliği:Ampirik Bir Uygulama", Mali Ufuklar Dergisi, Ocak-Haziran 2010, Mersin SMMMO, ss.35-56
B.D.D.K. (2000), Banka Sermayelerinin Güçlendirilmesi,
B.D.D.K.(2010), Sorularla Basel III, Aralık 2010.
B.D.D.K. (2012a), Finansal Piyasalar Raporu, Sayız28, Aralık 2012.
B.D.D.K. (2012b), Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünüm Raporu, Aralık 2012, Sayı 2013/ 1.
B.D.D.K.(20I3a),Bankac1llk Sektörü Basel II İlerleme Raporu, Ağustos 2013.
B.D.D.K. (2013b), Finansal Piyasalar Raporu, Aralık 2013.
B.D.D.K. (2014), Türk bankacılık Sektörü Genel Görünüm Raporu, Mart 2014, Sayı 2014/2.
B.D.D.K. (2006), "Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik" (6 Eylül 2014 tarih ve 29111 sayılı R.G.).
B.D.D.K.(2006), "Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelik(6 Eylül 2014 tarih ve 29111 sayılı R.G.).
BDDK, (2014),Bankalarm İç Sistemleri ve İçsel Sermaye Yeterliliği Değerlendirme Süreci Hakkında Yönetmelik (11.07.2014 tarih ve 29057 sayılı R.G.)
B.D.D.K.(2004), Sermaye Ölçümünün ve Sermaye Standartlarının Uluslararası Düzeyde Birbiriyle Uyumlaştırılması, Haziran 2004, https://www.bddk.org.tr/ WebSitesi/turkce/Basel/ 1245Pillar2-Turkce-son 000.pdf
BIS, Calibrating Regulatory Minimum Capital Requirements And Capital Buffers: Topdown Approach, http://wwwbis.org/publ/bcbsI80.pdf, October 2010.
BIS, (2011), Basel III: Global Regulatory Framework For More Resilient Banks And Banking Systems, http://wwwbis.org/publ/bcbs189.pdf, (14.07.2015)
B1S.(2014), History of the Basel Committee, http://www.bis.org/ bcbs/historyhtm, (01.12.2014).
BIS, (2015), About BIS, http://www.bis.org/about/chronology.htm?m= I%7C4%7C550 (13.07.2015)
BIS (2013), Global Sistemically Impontant Banks:Updated Assesment Methodology and The Higher Loss Absorbency Requirement, July 2013, http://wwwbis.org/Dubl/bcbs255.pdf, (13.07.2015)
Caruana, Jaime (2010a), "Basel III: Towards Safer Financial System". Speech at the 3rd Santander International Banking Conference, Madrid, 15 September 2010. http://www.bis.org/speeches/sp1 00921 .htm(01 12.2014).
Celebican Gürğan (1984), Bankalarda Sermaye Yeterliliği Sorunu, TBB Yayın No:129, Istanbul.
Çelik, Faik -Kızıl, İhsan (2008), "Banka Sermaye Yeterliliğinde Basel II Yaklaşımı ve Türk Bankacılığı", Doğuş Universitesi Dergisi, Sayı:9, ss.19-34.
Çolak Ömer FARUK (2000), Aktif Pasif Yönetimi, TBB Seminer Notları,lstanbul. Çolak,Ömer Faruk (2010), "Sermaye Yeterliligi ve Bankalar", http://WWW.dunya.com/sermaye-yeterliliği-Ve-bankalar-79502yy.htm, (26 Şubat 20 0).
Demirkol, Ömer aruk- Aba,Emel (2012), "Basel II Sermaye Yeterliligi Uzlaşısı Süreci Içinde Gelen Ek Düzenlemeler Seti: Basel III Kriterleri", Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2012, Cilt: 5, Sayı: 2, ss.253-265.
E.B.A. (2014), Results Of 2014 EU Wide Stress Test, http://www.eba.europa.eu/ documents/10180/85 l779/20l4%20EU-wide%20ST-aggregate%20results.pdf, (14.07.2015)
E.C.B,(2014), Aggregate Report On The Comprehensive Assessment, https://WWW.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/aggregatereportonthecomprehensi veassessment201410.en.pdf (14.07.2015)
Eken,M.Hasan (2006), "Basel II ve Risk Yönetimi", Finans-Politik Ekonomik Yorumlar, Yıl: 43, No: 507, ss.9-33.
Eken, M.Hasan (2008), "Basel II Kriterleri ve Kobilerin Finansman Olanakları", Maliye Finans Yazıları Dergisi, Sayı:80, ss.55-78.
Erol,Mikail (2007), "Basel ve Basel II Uzlaşısının bankalar Tarafından İşletmelere Verilen Kredilerde Risk Yönetimi Aracı Olarak Kullanılması", Muhasebe Finansman Dergisi, Sayı:36 (Ekim 2007), ss.155-160.
Ersoy, Hicabi (2011), "Türk Bankacılık Sisteminde Sermaye Yeterliliği ve Basel Standartları", Istanbul Aydın Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), ss.53-72.
Borasan, Mukadder Horasan, Ilke (2012), "Kredilendirme Süreci ve Basel II Kriterleri Ile Karşılaştırılması", Marmara Universitesi IIBF Dergisi, Cilt XXXII, Sayı I, ss. 201- 230.
Jackson, Patricia (1999), Capital Requirements And Bank Behaviour:The Impact Of The Basle Accord http://www.bis.org/publ/bcbs_wp1 .pdf.
Koç,Sela_hattin (2013), "Bankaların Karşılaştıkları Riskleri Yönetmedeki Etkinligi: Türkiye Olçegi", Maliye Dergisi, sayı 165, Temmuz-Aralık 2013, ss.275-279.
Mermod, Aslı Yüksel Ceran, Mustafa (2011), "Basel IIIHDogrultusunda Bankacılık Riskleri ve Sermaye Yeterliligi; Türk Bankacılık Sektörü Uzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz", Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi Cilt 2, Sayı 4, ss.29-38.
Moreno, Ramon (2011), "Policymaking From Macroprudential Perspective In Emerging Market Economies", Monetary and Economic Department, Working Paper, January, Basel.
Rodoplu, Gültekin Ayan, Ebubekir (2008), "Basel II Uzlaşısında Piyasa Riski Yönetimi ve Türkiye __Açısından Faiz Riskine llişkin Bir Uygulama", Süleyman Demirel Universitesi IIBF Dergisi, C,ilt:l3, Say1:2, ss.l-28.
Selimler, Hüseyin- Kale, Süleyman (2012), "Türk Bankacılık Sektöründe Bilanço _Dışı Işlemlerin Risk ve Karlılık Açısından Değerlendirilmesi", Marmara Universitesi IİBF Dergisi, Cilt XXXlll, Sayı:II,ss.l73-203.
Sungur, Gökhan- Okur, Abdurrahman (2014), "Basel Kriterleri Ve Kobiler Tarafından Anlaşılmasına Yönelik Uygulama Çalışması", Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi (Bafad) Yıl:2014 Sayı:1
Şahin, İlhan (2013), "Küresel Finansal Kriz Esnasında Geliştirilen Bankacılık Düzenlemelerinden Basel III Kriterlerinin Kapsamı Ve Uygulama Süreci", Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz/2013,ss.149-166.
T.B.B. (2000), Genel Kredi Sınırları Hakkında Avrupa Birliği Düzenlemeleri, Bankacılar Dergisi, Sayı:35, ss.60-81.
T.B.B. (2005), Risk Yönetimi ve Basel 11'nin Kobi'lere Etkileri, Yayın No:238,Eylül 2005.
T.B.B. (2013), Sermaye Yeterliligi Şerhi, Yayın No:299, Aralık 2013. T.C.M.B.(2010)X Finansal İstikrar Raporu, Aralık
2010, http://www.tcmb. gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/ ayinlar/Raporlar/F inansal+1stikrar+Raporu/20 0/Sayi+ 1/ (13.07.2015)
T.C.M.B. (2013) Finansal İstikrar Raporu, Kasım 2014, www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/ connect/.../Fir_TamMetin17.pdf (01.12.2014).
T.C.M.B. (2014) Finansal İstikrar Raporu, Kasım 2013 http://Www.tcmb. goV.tr/Wps/Wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yavin1 g/Raporlar/Finansal+1stikrar+Raporu/2014/Sayi+19/ (13.07.2015)
Teker,Suat- Bolgün, K.Evren.-Akçay,M.Barış (2005), "Banka Sermaye Yeterliliği: Basel 11 Standartlarının Bir Türk Bankasına Uygulanması", Sosyal Bilimler Dergisi www.esosder.com, Bahar 2005, 03, S.12, ss.42-54.
Tiryaki, GÖkhan-Külahi, Ezgi _Aslan-Yılmaz, Ahmet (2013), "Türkiye'de Basel 1, 11 ve III Kurallarına Uyum Süreci", Oneri Dergisi, C.IO, S.40, Temmuz 2013, ss.185-200.
Yay, Turan -Yay, Gülsün_Gürkan-__Yılmaz, Ensar (2014), "Finansal Krizler, Finansal Regülasyon ve Türkiye", Istanbul Universitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2004 Mart, 30, ss.101-130.
Yayla, Münir-Kaya Yasemin (2005), Basel 11, Ekonomik Yansımaları ve Geçiş Süreci, BDDK Çalışma Raporları No :2005/3.
Yüksel, Ayhan, (2004), Yeni Sermaye Yeterliligi Uzlaşısı:Basell II, https://Www.bddk.org.tr/Websitesi/turkce/Basel/1322Pillar-1 .pdf, (14.7.2015