PROF. DR. SABRİ ORMAN’IN İSLÂMÎİKTİSADA ÖZGÜN KATKILARI

Sabri Orman kendisini genelde iktisâdî düşünce tarihçisi özelde ise İslâm iktisâdîdüşünce tarihçisi olarak takdim etmiştir. İslâm iktisâdîdüşünce tarihi alanındaŞeybânîve Gazâlî’nin yanı sıra Osmanlı alimiKâtip Çelebi’nin iktisâdîdüşüncelerini Türkiye’de ilk kez inceleyen bilim adamı olmuştur. Makalede ise Sabri Orman’ın İslâmîİktisadın metodolojisi ve faiz yasağı konusundaki özgün katkıları incelenmiştir.O, İslâmî İktisadı, İslâmî normlar ile iktisâdî realiteler arasındaki bir ilişki olarak ele almıştır. İslâmînormlar ahlâkîprensiplerdendeğil fıkhîhükümlerdenoluşur.Dünyada üretilen iktisadi bilgiler ve kurumlar evrensel geçerli olduklarısürecebenimsenebilir, bağlam bağımlı olduklarında ise reddedilir. Faiz konusunu,onu bağımsız bir değişken olarak alıp serbest ve yasak olduğu durumlardakiiktisadî, sosyal ve siyasîsonuçlarını karşılaştırarak incelemiştir. Sonuçta, faizli sistemingelir dağılımında aşırıadaletsizliğe, sınıflaşmaya, kültürel farklılaşmaya, siyasi gerginliğe ve kutuplaşmaya yol açtığı; faizsiz sisteminise ortaklıklara, gelirin daha âdil paylaşımına, kitlelerin aktifleşmesine, toplumsal uyuma ve siyasi istikrara imkân verdiği tespit edilmiştir.

PROF. DR. SABRI ORMAN’S UNIQUE CONTRIBUTIONS TO ISLAMIC ECONOMICS

Sabri Orman introduced himself as economic thought historian in general, Islamic economic thought historian in particular. He made research on economic thoughts of Shaibani and Ghazzali in addition to that of Ottoman scholar Katip Chalabi, first in Turkey of its kind. The present article is about Sabri Orman’s unique contributions to the methodology and the prohibition of interest in Islamic Economics.He approached to Islamic Economics as a relationship between the Islamic norms and economic realities. Islamic norms consist of Islamic legal rules, not ethical principles. The economic knowledge and institutions produced in the world can be adopted if they are universal truths, rejected if they are value and world view ridden. Sabri Orman studied therelationship between theinterest as an independentvaribleand economic performance, income distribution, social harmony as dependent variables, in the cases of interest’s existence and non-existence. In conclusion, he established that an interest-based system led to extreme injustice in income distribution, class formation, cultural differences, political tension and polarisation while an interest free system resulted in widespread partnerships among individuals, equitable income distribution,social harmony and political stability.

PDF

___

Duri,A., (1991).İslâmİktisat Tarihine Giriş, Çev. Sabri Orman, İstanbul, Endülüs Yayınları.
Karaman, H. (2016).Ana Hatlarıyla İslâmHukuku: C.1-Giriş ve Amme Hukuku, 18.b.,İstanbul, Ensar Neşriyat.
Kaymakçı, Ö. B. (2013).Bilim Felsefesi Işığında İktisat Metodolojisi, İstanbul, Ötüken Neşriyat.
Kırmızıaltın, E. (2017).İktisat ve Rasyonalite: K. Marx, W.S. Jevons ve T.B. Veblen’de Rasyonalite, İnsan, Teori, Ankara, HeretikYayınları,.
Okun, A.M., (1975).Equality and Efficiency: The Big Tradeoff, Washington, D.C., The Brookings Institution.
Orman, S. (2015).“İslâmEntelektüel Geleneğinde İktisadi Boyutun Teşekkülü: Şeybânî, Serahsî ve Kitâbu’l-Kesb,” İslâmEkonomisi ve Finansı Dergisi, s.1-35.
Orman, S. (2014).İslâmîİktisat, Değerler ve Modernleşme Üzerine, İstanbul, İnsan Yayınları.
Orman, S. (2001). İktisat, Tarih ve Toplum, İstanbul, Küre Yayınları.
Orman, S. (1984).Gazâlî’nin İktisat Felsefesi, İstanbul, İnsan Yayınları.Oxfam,(2020).https://www.oxfam.org/en/press-releases/worlds-billionaires-have-more-wealth-46-billion-people(Erişim:12.07.2020).
Popper, K.R.(1985).Tarihselciliğin Sefaleti, Çev. Sabri Orman, İstanbul, İnsan Yayınları.
Tresch, RW.(2008).Public Sector Economics, Basingstoke, Hampshire, Palgrave Macmillan.
Weitzman, M. L. (1984).The Share Economy: Conquering Stagflation, Cambridge, MA.: Harvard University Press.