DİYETİSYEN ADAYLARININ VE TOPLUMUN DİYETİSYENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ALGISI VE BEKLENTİLERİ
Bu çalışma, İstanbul Rumeli Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü 1.sınıf öğrencilerinin ve farklı şehirlerde yaşayan bu öğrencilerin çevrelerinde bulunan bireylerin diyetisyenlik mesleğine yönelik algısı ve beklentilerinin saptanması amacıyla planlanıp uygulanmıştır. Veriler, 25 ve 21 soruluk anket formları ile çevrimiçi ve yüz yüze görüşme teknikleri kullanılarak toplanmış ve SPSS istatistik programı ile değerlendirilmiştir. Öğrencilerden çalışmaya katılan 58 bireyin %93,1’i, topluma yönelik çalışmaya katılan 616 bireyin ise, % 63,0’ü kadındır. Mesleki algı yönünden incelendiğinde öğrencilerin yaklaşık %95’inden fazlası mesleklerinin yoğun iletişim, yükseköğrenim gerektiren ve kariyer yapılabilen bir meslek olduğunu belirtmiştirler. Mesleği tanıma yönünden anketler incelendiğinde öğrencilerin %90’ınından fazlası diyetisyenin gereksinimlerine göre beslenmelerini düzenleyeceğini, danışanların diyetisyenle kendilerini güvende hissettiklerini düşündüklerini, yemek yenmesi konusunda baskı uygulamayacaklarını ve bu mesleğin sadece kadınlara özgü bir meslek olmadığını ifade etmiştir. Mesleki tutum yönünden değerlendirildiğinde öğrencilerin %90’nından fazlası mesleklerini seçtiklerine pişman olmadıklarını, başarılı olacaklarına inandıklarını, meslek hayatlarında yapabilecekleri çok şey olduğunu, meslek bilgisi derslerinde başarılı olmayı önemsediklerini, mesleklerine kendilerine yakıştırdıklarını belirtmişlerdir. Türkiye’nin birçok kentinde gerçekleştirilmiş olan topluma yönelik anketlerimizde sorulan beslenme, diyetisyen gibi terimlerin tanımlamalarına yüksek oranlarda (%85,3-94,5) doğru cevaplar verilmiştir. Beslenme konusunda en güvenilir bilgi kaynağının öncelikle diyetisyen (%49,4) olduğu bunu takiben sırasıyla doktor, gıda mühendisinin geldiğini belirten cevaplar alınmıştır. Katılımcıların %89.2’sinin beslenme eğitimi almadığı ve alanlarında eğitim alma kaynağının %58,6 oranında hastane ve diyetisyenden olduğu belirlenmiştir. Diyetisyenlerden beklentiler yönünde bakıldığında ilk sırada % 80,7 ile güvenirliliğin geldiği ve sonrasında motive etmek, beslenme alışkanlıklarına ve yaşam tarzına göre önerilerde bulunmak gibi beklentilerin olduğu görülmüştür. Diyetisyenlik mesleğinin daha fazla tanınması, toplumun beslenme konusunda bilinçlenmesi, beslenme ile ilgili sorunların kontrol altına alınması için çalışma olanakları ve istihdam sağlanmasına uzmanlaşmanın olmasına, mesleki yasaların ve kurulların geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Diyetisyen, Öğrenci, Beklentiler
___
- Arıtıcı, G., Köseler E.,(2011) “Ankara İlindeki Hastanelerde Çalışan Diyetisyenlerin Çalışma Koşulları Ve Meslekle İlgili Sorunları”, Beslenme ve Diyet Dergisi, 38(1-2):2 9-4. Erişim adresi: https://beslenmevediyetdergisi.org/index.php/bdd/article/view/326
- Arslan, P. (2018). "Türkiye’de Diyetisyenliğin 30 Yılı 1966-1996" , Beslenme Ve Diyet Dergisi, 25(1), 3-6.
- Baysal, A. (2009). Beslenme. 12. Baskı, Hatiboğlu Yayınları, Ankara.
- Beydağ, K. D., Arslan H. (2008). "Kadın Doğum Kliniklerinde Çalışan Ebe ve Hemşirelerin Profesyonelliklerini Etkileyen Faktörler", Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 3(7): 75-87.
- Coşkun, N., İçingir, A., Ülker, M., Aksoydan, E. (2008) “Beslenme Ve Diyetetik Bölümü Öğrencilerinin Diyetisyenlik Mesleğine İlişkin Görüşleri”, Beslenme ve Diyet Dergisi. 36(1- 2):67-76.
- Dağ A., Çakır B., Nişancı F., Türkmen A. E. (2019) General Profile and Job Satisfaction of Turkish Dietitians, Progr. in Nutr. 21(3):531-536. DOI: 10.23751 / pn.v21i3.7792.
- Eşer, D., Khorshid, L., Denat, Y. (2006) “Hemşirelik Mesleğini Algılama Ölçeği Geçerlik Güvenirlik Çalışması”. Çınar Dergisi, 10 (1).
- FAO/WHO. (2019). Sustainable healthy diets – Guiding principles. Rome
- Hickson, M., Child J., Collison A. (2017). "Future Dietitian 2025: Informing The Development of a Workforce Strategy for Dietetics", Journal of Human Nutrition and Dietetics. 31(1):23-32.
- Kart, R. (2018). "Sağlık Çalışanların Diyetiysenlere Yönelik Tutum ve Davranışlarının Belirlenmesi", Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- Kutluay, M. T. (1996). "30. Yılımızda Dünya Diyetisyenliği", Beslenme Ve Diyet Dergisi, 25(1), 7-11.
- Kutluay, M. T. (2015). Temel Beslenme ve Diyetetik. Ankara: Güneş Tıp Kitapevleri. Kutluay, M. T. (2016). "Beslenme ve Diyetetik Biliminin Dünü, Bugünü ve Geleceği", İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(1):1-5.
- Lordly, D. MacLellan, D. (2012)."Dietetic Students’ Identity and Professional Socialization In Preparation for Practice". Canadian Journal of Dietetic Practice and Research. 73(1):7-13
- Merih, Y. D., Arslan H. (2012). "Hemşire ve Ebelerin Mesleki Bilinç-Örgütlenmeye Yönelik Görüşlerinin ve İş Doyumlarının Belirlenmesi", Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 9(3):40-46.
- Pekcan, A. G. (2019). "Sürdürülebilir Beslenme ve Beslenme Örüntüsü: Bitkisel Kaynaklı Beslenme", Beslenme ve Diyet Dergisi. 47(2):1-10.
- Pettinger, C. (2018). "Sustainable Eating: Opportunities for Nutrition Professionals" Nutrition Bulletin, 43(3): 226–237.
- Soydemir, G. (2017). "Beslenme ve Diyet Polikliniğine Başvuran Hastaların Yeme Tutum ve Davranışları ile Diyet Algılarının Değerlendirmesi". Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı, (Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- Tayfur, M., Barış O., Baştaş, N. N. (2019). Diyetisyenlik Eğitimi ve Meslek Etiği. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
- T.C. Resmi Gazete, 26 Nisan 2011, sayı: 27916. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110426-1.html adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 18.07.22
- Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD). (2021a). http://www.tdd.org.tr/index.php/tdd-hakknda/tarihce adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 17.03.21
- Türkiye Diyetisyenler Derneği (TDD). (2021b) http://www.tdd.org.tr/index.php/tddhakkında/sorumluluklar adresinden alındı. Son Erişim Tarihi: 06.06.21
- TSE. (2004, Nisan 4). Türk Standardı:TS 13114. http://bd.sagb.firat.edu.tr/sites/bd.sagb.firat.edu.tr/files/TSE_Diyetisyen.pdf adresinden alındı
- Üstüner, M. (2006). “Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 45, 109-127.
- WHO. (2010, Nisan 29). Classifying health workers: Mapping occupations to the international standard classification Classification of health workforce statistics,World Health Organization, Geneva. World Health Organization: https://www.who.int/hrh/statistics/Health_workers_classification.pdf adresinden alındı Son erişim tarihi: 19.06.21
- Yılmaz, T. F., Tiryaki, H. Ş., Demirkaya, F. (2014). "Hemşirelerin ve Ebelerin Mesleklerini Algılama Biçimleri ve Gelecekten Beklentileri". Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi. 1(3):130-139.
- YÖK, (2021). Ünversitelerimiz,Yükseköğretim Kurumu: http://www.yok.gov.tr/web/guest/universitelerimiz adresinden alındı. Son erişim tarihi: 19.06.2021
- Zorlu, G. Y., Yanık A. (2019). "Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinde Duygusal Zeka ve Meslek Algısı Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi", Sağlık Bilimleri Dergisi. 10(4): 389-402.
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: İstanbul Rumeli Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Mehmet Gültekin BİLGİN, Ayşe GÜNEŞ BAYIR, Saliha Nur TÜRK, İlknur UÇAŞ, Bilge ÖZKAN
DİYETİSYEN ADAYLARININ VE TOPLUMUN DİYETİSYENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ALGISI VE BEKLENTİLERİ
Zeynep Güler YENİPINAR, Sabiha Gonca ÜNAL, Sanem GÜVEN, Akın BODUR
Cemalettin BAĞCI, Fulden KARADAL, Suzan YALÇIN, Nurhan ERTAŞ
Özden BAŞKAN, Zeynep SOY, Muammer ÇORUM