Yeni Kuvvetler Ayrılığı Teorisi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği

Klasik kuvvetler ayrılığı kuramı, devlet örgütlenmesinde yasama, yürütme ve yargı güçlerini ayrı ellerde toplayarak, yetki temerküzünü ve keyfi yönetimi engellemeyi amaçlamaktadır. Ancak 19. ve 20. yüzyıllarda ortaya çıkan siyasal gelişmeler, üçlü kuvvetler ayrılığının, güvence altına almayı hedeflediği normatif değerlerin korunmasında yetersiz kaldığını göstermiştir. Bu nedenle kuvvetlerin klasik modelden farklı bölünmesini öngören, yeni kuvvetler ayrılığı teorileri önerilmeye başlanmıştır. Bu çalışmada, klasik kuvvetler ayrılığı teorisinin tarihsel ve düşünsel çerçevesi; klasik kuvvetler ayrılığı teorisine yöneltilen eleştiriler ve yeni kuvvetler ayrılığı teorisi arayışları; yeni kuvvetler ayrılığı teorisinin gelişimi ve bu konudaki çeşitli görüşler; son olarak da yeni kuvvetler ayrılığı teorisinin Türkiye’de uygulanabilirliği konuları incelenmektedir

Anahtar Kelimeler:

Klasik Kuvvetler Ayrılığı Teorisi, Montesquieu, Madison, Yeni Kuvvetler Ayrılığı Teorisi, Demokratik Denetim.

The New Separation of Powers Theory and its Applicability in Turkey

The classical theory of separation of powers aims at preventing the concentration of power and arbitrary rule through the allocation of legislative, executive and judicial branches in different hands. Nevertheless upon the political developments in 19th and 20th centuries the scarcity of tripartite division of powers was observed in the protection of normative values that it intended to secure. Therefore new theories of the separation of powers claiming a different division of powers from the classical model were proposed. This paper analyses the historical and intellectual development of the classical separation of powers theory; the criticism of the classical separation of powers theory and the search for a new theory of separation of powers; the development of the new separation of powers theory and various views on this issue; lastly the applicability of the new separation of powers theory in Turkey

Keywords:

The Classical Separation of Powers Theory, Montesquieu, Madison, The New Separation of Powers Theory, Democratic Control.,

PDF

___

• Ackerman, Bruce, We the People 1 - Foundations, paperback edition, Cambridge, Massachusetts, The Belknap Press of Harvard University Press, 1993.
• Ackerman, Bruce, “The New Separation of Powers”, Harvard Law Review, 113, 3, 2000.
• Ağaoğulları, Mehmet Ali ve Levent Köker, Tanrı Devletinden Kral-Devlete, Ankara, İmge Kitabevi Yayınları, 1991.
• Akdoğan, A. Argun (Der.), Kanun Hükmünde Kararnamelerle Yönetmek, Ankara, YAYED, 2012.
• Akipek, İlhan, “Kuvvetler Ayrılığı Nazariyesinin Doğmasında Âmil Olan Fikirler”, An- kara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9, 1-2, 1938.
• Aristoteles, Politika, Çev: Mete Tunçay, 4. Basım, İstanbul, Remzi Kitabevi, 1993.
• Arslan, Rıza, Demokratik Yönetim Sistemleri: Parlamenter, Başkanlık, Yarı-Başkan- lık ve Konkordanz Yönetim Sistemleri, Bursa, Dora Basım-Yayın, 2013.
• Atar, Yavuz, Demokrasilerde Anayasal Değişmenin Dinamikleri ve Anayasa Yapımı, Konya, Mimoza Yayınları, 2000.
na bakılmaksızın kuvvetler ayrılığını benimseyen tüm devletler kastedilmektedir.
• Bagehot, Walter, The English Constitution, Second Edition, Boston, Little, Brown and Company, 1873.
• Bellamy, Richard, “The Political Form of the Constitution: the Separation of Powers, Rights and Representative Democracy”, Constitutionalism in Transformation: Euro- pean and Theoritical Perspectives, Richard Bellamy ve Dario Castiglione (Ed.), Ox- ford, Blackwell Publishers, 1996.
• Berle Jr, A. A., “The Expansion of American Administrative Law”, Harvard Law Re- view, 30, 1916-1917.
• Blackstone, William, Commentaries on the Laws of England in Four Books, vol.1, Ed: George Sharswood, Philadelphia, J.B. Lippincott Co., 1893.
• Bogdanor, Vernon, The New British Constitution, Oxford, Hart Publishing, 2009.
• Brand, James T., “Montesquieu and the Separation of Powers “, Oregon Law Review, 12, 3, 1933.
• Calabresi, Steven G., “An Agenda for Constitutional Reform”, Constitutional Stupi- tidies, Constitutional Tragedies, William N. Eskridge, Jr. ve Sanford Levinson, New York and London, New York University Press, 1998.
• Calabresi, Steven G., Mark E. Berghausen ve Skylar Albertson, “The Rise and Fall of the Separation of Powers”, Northwestern University Law Review, 106, 2, 2012.
• Carey, George W. ve James McClellan (Ed.), “Editor’s Introduction”, The Federalist, Indianapolis, Liberty Fund, 2001.
• Carolan, Eoin, The New Separation of Powers: A Theory for the Modern State, Rep- rinted Edition, Oxford, Oxford University Press, 2011.
• Dahl, Robert A., A Preface to Democratic Theory, Expanded Edition, Chicago and London, The University of Chicago Press, 2006.
• Dicey, A.V., Introduction to the Study of the Law of the Constitution, Third Edition, London, Macmillan and Co., 1889.
• Dippel, Horst, “Blackstone’s Commentaries and the Origins of Modern Constitutio- nalism”, Re-interpreting Blackstone’s Commentaries: A Seminal Text in National and International Context, Wilfrid Prest (Ed.), Oxford, Hart Publishing, 2014.
• Ergül, Ozan, Yeni Kurumsalcı Yaklaşımla Türk Anayasa Mahkemesi ve Demokrasi, Ankara, Adalet yayınevi, 2007.
• Fairlie, John A., “The Separation of Powers “, Michigan Law Review, 21, 1922-1923.
• Fisher, Sydney George, The Evolution of the Constitution of the United States, Phila- delphia, J.B. Lippincott Company, 1897.
• Fuchs, Ralph F., “Concepts and Politicies in Anglo-American Administrative Law Theory”, The Yale Law Journal, 47, 1938.
• Gözler, Kemal, Kanun Hükmünde Kararnamelerin Hukuki Rejimi, Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2000.
• Gözler, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi: Cilt I, Bursa, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2011.
• Güneş, Turan, Parlemanter Rejimin Bugünkü Mânası ve İşleyişi, İstanbul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1956.
American Democracy”, The Executive Branch, Joel D. Aberbach ve Mark A. Peterson
(Ed.), Oxford, Oxford University Press, 2005.
• Miller, Arthur S., “Separation of Powers: An Ancient Doctrine Under Modern Chal- lenge”, Administrative Law Review, 28, 1976.
• Montesquieu, Kanunların Ruhu Üzerine I, Çev: Fehmi Baldaş, 2. Baskı, İstanbul, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, 1998.
• Möllers, Christoph, The Three Branches: A Comparative Model of Separation of Po- wers, Oxford, Oxford University Press, 2013.
• Musée de la Corse, “Pasquale de’Paoli (1725-1807) La Corse au cœur de l’Europe des Lumières”, 23 juin - 29 décembre 2007, http://www.musee-corse.com/var/ezf- low_site/storage/original/application/7eb40d3aa 3c3b500873471aa062ff951.pdf (2 Aralık 2015).
• Okandan, Recai Galip, “Âmme Hukukunda Kuvvetler Bölümü Meselesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2, 1936.
• Okandan, Recai Galip, “Devlet ve Kuvvetlerin Tefriki”, İstanbul Barosu Mecmuası, XII, 1938.
• Okandan, Recai Galip, Umumî Âmme Hukuku: Birinci Kitap (İlk Zamanlar), İstan- bul, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1946.
• Özbudun, Ergun “İngiltere’de Parlâmento Egemenliği Teorisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25, 1, 1968.
• Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Gözden Geçirilmiş 12. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2011.
• Özbudun, Ergun, 1924 Anayasası, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2012.
• Ratnapala, Suri, “John Locke’s Doctrine of the Separation of Powers: A Re- Evaluation”, American Journal of Jurisprudence, 38, 1, 1993.
• Robertson, David Brian, The Constitution and America’s Destiny, Cambridge, Camb- ridge University Press, 2005.
• Rosenbloom, David H., “The Separation of Powers”, Revisiting Waldo’s Administrati- ve State: Constancy and Change in Public Administration, Ed: David H. Rosenbloom ve Howard E. McCurdy, Washington D.C., Georgetown University Press, 2006.
• Rousseau, Jean Jacques, Toplum Sözleşmesi, Çev: Vedat Günyol, Altıncı Basım, İs- tanbul, Adam Yayınları, 1994.
• Sezginer, Murat, Günümüz Demokrasilerinde Kuvvetler İlişkisi ve 1982 Anayasası’nda Sorunlar, Ankara, Seçkin Yayınları, 2010.
• Stewart, Richard B., “The Reformation of American Administrative Law”, Harvard Law Review, 88, 8, 1975.
• Stone, Alec, The Birth of Judicial Politics in France: The Constitutional Council in Comparative Perspective, New York and Oxford, Oxford University Press, 1992.
• Storing, Herbert J., What the Anti-Federalists Were For?, Chicago and London, The University of Chicago Press, 1981.
• Strauss, Peter L., “The Place of Agencies in Government: Separation of Powers and the Fourth Branch”, Columbia Law Review, 84, 3, 1984.
• Tanilli, Server, Anayasalar ve Siyasal Belgeler, İstanbul, Cem Yayınevi, 1976.
• Tanör, Bülent, İki Anayasa: 1961 ve 1982, 2. (Tıpkı) Baskı, İstanbul, Beta Basım Ya- yım Dağıtım, 1991.
• Taylor, Craig L., “The Fourth Branch: Reviving the Nondelegation Doctrine”, Brig- ham Young University Law Review, 1984.
• Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku (Genel Esaslar), Gözden Geçirilmiş Onaltıncı Bası, İstanbul, Beta Basım Yayım Dağıtım, 2013.
• Tremmel, Jörg, “Parliaments and future generations: The four-power-model”, The Politics of Sustainability: Philosophical Perspectives, Dieter Birnbacher ve May Thor- seth (Ed.), London and New York, Routledge, 2015.
• Tunçay Mete (Çev.), “Barış Savunucusu’ndan Seçme Parçalar”, Batı’da Siyasal Dü- şünceler Tarihi - 1: eski ve orta çağlar seçilmiş yazılar, Der: Mete Tunçay, Ankara, Teori Yayınları, 1985.
• Turhan, Mehmet, Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası, Diyarbakır, Dicle Üniversi- tesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1989.
• Tütengil, Cavit Orhan, Montesquieu -Siyaset ve İktisat Açısından Bir Yaklaşım-, İs- tanbul, Cem Yayınevi, 1977.
• Uygun, Oktay, Demokrasinin Tarihsel, Felsefi ve Ahlaki Boyutları, İstanbul, İnkılâp Kitabevi, 2003.
• Vile M.J.C., Constitutionalism and the Separation of Powers, Second Edition, India- napolis, Liberty Fund, Inc., 1998.
• Waldo, Dwight, The Administrative State: A Study of the Political Theory of American Public Administration, New York, The Ronald Press Company, 1948.
• Wilson, Woodrow, “The Study of Administration”. Political Science Quarterly, 2, 2, 1887 .
• Yüzbaşıoğlu, Necmi, 1982 Anayasası ve Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Türkiye’de Kanun Hükmünde Kararnameler Rejimi, İstanbul, Beta Basım Yayım Da- ğıtım, 1996.