Tıp Hukuku Açısından Hastane Enfeksiyonu

Tıp literatüründe Hastane Enfeksiyonu, (HE) çeşitli nedenlerle hastaneye yatmadan önce inkibasyon döneminde olmadığı halde, hastaneye yattıktan 48-72 saat gibi bir zaman diliminde gelişen, ya da taburcu olduktan 10 gün içinde ortaya çıkan ve aktifleşen, enfeksiyonlar olarak tanımlanmaktadır. Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) hastane enfeksiyonlarının sürveyansı için, daha etkin yaklaşımlar geliştirmiştir. Enfeksiyonun neden olduğu klinik bulguları tanının belirlenmesinde, güncel teknolojiyi kullanarak laboratuvar testlerini, diğer tanı testleriyle birleştirilip algoritma oluşturmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda hastanelerdeki kötü hijyen koşulları nedeniyle, hastane enfeksiyonu gelişen hastalarda morbidite ve mortalite oranın, enfeksiyon gelişmeyen hastalara oranla daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Hastane enfeksiyonları hasta ve yakınlarına sosyal güvenlik kurumlarına ve devlete önemli bir yük getirmektedir. Hastanın iş ve gelir kaybına, sakat kalmasına ve ölümüne neden olmaktadır. Bu makalede; verilen hizmetin iyi ve gereği gibi işlememiş olmasından dolayı, gelişen hastane enfeksiyonun sonuçları, tıp hukukunu da ilgilendiren bir sorun olması nedeniyle, hastanın sağlık hakkı ve yaşam hakkının temin edilmesi açısından, idarenin hukuki sorumluluğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hastane enfeksiyonu, hasta, enfeksiyon kontrol komiteleri, surveyans, tazminat yükümlülüğü

Hospital Infection in Terms of Medical Law

In the medical literature, Nosocomial Infection (HE) is defined as infections that develop within 48-72 hours after hospitalization, or occur and become active within 10 days of discharge, although they are not in the incubation period before hospitalization for various reasons. The American Centers for Disease Control and Prevention (CDC) has developed more effective approaches for the surveillance of nosocomial infections. It creates an algorithm by combining laboratory tests with other diagnostic tests by using current technology to determine the clinical findings caused by the infection. In scientific studies, it is stated that the morbidity and mortality rate in patients with nosocomial infections is higher than in patients without infection, due to poor hygiene conditions in hospitals. Hospital infections place a significant burden on patients and their relatives, social security institutions and the state. However, it causes loss of job and income, disability and death of the patient. Nosocomial infections bring a significant burden to patients and their relatives, social security institutions and the state. It causes loss of job and income, disability and death of the patient. In this article; Due to the fact that the service provided has not been performed well and properly, the consequences of the developing hospital infection are a problem that also concerns the medical law, In terms of ensuring the patient's right to health and right to life, the legal responsibility of the administration has been examined.

Keywords:

Hospital ınfection, patient, ınfection control committees, surveillance, compensation liability.,

PDF

___

Ağırbaş, İsmail, “Hastane Enfeksiyonları Maliyet Analizi” Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu, 2013 Ankara.
Ak İkinci, Özlem, “Hastanelerdeki Gizli Tehlike Hastane Enfeksiyonları” TUBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 2013, s. 44-48.
Akgün, Aydın,” İdarenin Sağlık Hizmetlerinden Doğan Tazmin Sorumluluğu ve Danıştay’ın Yeni Yaklaşımı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XX, S.1, 2016, s. 269-302.
Akova, Murat, “Sağlık Personeline Kan Yoluyla Bulaşan Viral İnfeksiyonlar ve Korunmak için Alınacak Önlemler”, Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999 Ankara, s. 48-54.
Anıl, A. Berna; Önal, Anıl Murat; Özdemir, Nihal; Bayram, Nuri; Şahbudak Bal, Zümrüt; Köse, Engin; Yılmaz, Nisel; Helvacı, Mehmet; Aksu, Nejat, “Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde Hastane Enfeksiyonu Risk Faktörleri”, Çocuk Acil Yoğun Bakım Dergisi, C. 1, S. 1, 2014, s. 9-15.
Aral, Fahrettin; Ayrancı, Hasan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Yetkin Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 11. Bası.
Artan, Cem; Oğuzkaya Artan, Müge; Baykan, Zeynep, Sağlık Personelinin Sağlık Riskleri ve Hastane Enfeksiyonları ile İlgili Bilgi Düzeyleri ve Uygulamaları, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, C.5, S. 2, 2015, s. 6-11.
Artuvan, Zühal; Çetin, Hacer, “Yoğun Bakımda, Kliniklerde Hastane Enfeksiyonlarının Önlenmesi ve El Hijyeni” Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, C. 23, S. 3, 2019, s. 180-184.
Aşçıoğlu, Sibel, “Hastane Enfeksiyonları”, Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, C. 64, S. 1, 2007, s. 1-3.
Avcı, Mustafa, “Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Mali Sorumluluğu”, Ankara Barosu Dergisi, C.1, 2012, s. 107-140.
Clotilde El Guerche-Seblain; Selilah Amou; Thomas Benet; Laetitia Henaff; Vanessa Escuret; Francois Schellevis; Philippe Vanhems, “Incidence of hospital-acquired influenza in adults: A prospective surveillance study from 2004 to 2017 in a French tertiary care hospital” American Journal of Infection Control, Volume. 49, Issue. 8. August 2021, p. 1067-1071.
Çetin Seçkin, Rukiye; Akalın, Halis, “Bulaşıcı Hastalıklarda Sürveyans, Niçin? Nasıl? Ne Durumdayız?”, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, S. 34, C. 3, 2008, s. 135-142.
Çetin, T. Enver, “Hastane Enfeksiyonlarının Önemi”, Kimlik Dergisi, C.6, S. 3, 1993.
Dinçer Araz, Nilgün, “Roma Hukukunda Sözleşmesel Sorumluluk Ölçütlerinden Biri Olarak “Özen Yükümü (Diligentia)” Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 22, S. 1, 2020, s. 171-218.
Doğan, Murat, “Özel Hastanelerin Tazminat Sorumluluğu”, Uluslararası Sağlık Hukuku Sempozyumu, 16 – 17 Ekim 2014 Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türkiye Barolar Birliği Yayını, s. 21-62.
Dönmezer, Sulhi; Erman, Sahir, Nazarı ve Tatbiki Ceza Hukuku, Der. Yayınları, C. II, B. 14, İstanbul 2019. Enfeksiyonların Önlenmesi, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı, 1. Revizyon- 2. Baskı, Mart 2010 Ankara.
Engin, Baki İ.; Ünver, A. Tülay; Önay, Işık, Borçlar Hukuku Pratik Çalışmaları, On İki Levha Yayıncılık, B. 2, İstanbul 2014.
Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Borçlar Hukuku Ders Notları, Yetkin Yayıncılık, 2020.
Eren, Fikret, Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara Üniversitesi Hukuku Fakültesi Yayınları, No 361, Sevinç Matbaası, Ankara 1975.
Eren, Esma“Hastanelerde Karbapeneme Dirençli Gram Negatif Bakteri Enfeksiyonlarının Kontrolü” JAMER, C. 5, s. 3, 2020, s. 35-38.
Görak, Gülay, “Yoğun Bakım Ünitelerinde Hastane Enfeksiyonlarının Önlenmesi”, Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, C. 1, S. 1, 1997, s. 16-24.
Gözüküçük, Ramazan; Çakıroğlu, Basri; Nas, Yunus, “Toplum Kaynaklı Üriner Sistem Enfeksiyonu Etkeni Olarak Saptanan Escherichia coli İzolatlarının Antibiyotik Duyarlılıkları”, JAREM, S. 2, 2012, s. 101-103.
Gürler, Nezahat, “Hastane Enfeksiyonlarına Yol Açan Sorunlu Mikroorganizmalar Nelerdir? Sorun Oluşturma Nedenleri Nelerdir?”, 4. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi, 2005, s. 690-701.
Gürsoy, Bensu, “Hastane Enfeksiyonlarında Maliyet Analizi, Olgu Kontrol Çalışması”, Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 1, 2008, s. 15-21.
Hakan, Kızılarslan:” Hekim ve Özel Hastanelerin Cezai Sorumlulukları” TAAD, C. 11, S. 41, Ocak 2020, s. 187-212.
Hekimoğlu, C. Hüseyin, “Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyon Salgınlarının İncelenmesi” BUHASDER Kongresi 8. Tepecik Enfeksiyon Günleri, s. 77-86.
Helvacı, Serap; Erlüle, Fulya, Medeni Hukuk Kişiler Hukuku Aile Hukuku, Legal Yay. B. 5, İstanbul 2018.
Karahocagil, M.Kasım; Yaman, Görkem; Göktaş, Uğur; Sünnetçioğlu, Mahmut; Çıkman, Aytekin; Bilici, Adnan; Yapıcı, Kubilay; Baran, İ. Ali İrfan; Binici, İrfan; Akdeniz, Hayrettin, “Hastane Enfeksiyon Etkenlerinin Ve Direnç Profillerinin Belirlenmesi”, Van Tıp Dergisi, C. 18, S. 1, 2011, s. 27-32.
Kölgelier, Servet; Küçük, Ahmet; Aktuğ, Demir, Nazlım; Özçimen, Serap; Demir, S.Lütfi, “Yoğun Bakımlardaki Hastane Enfeksiyonları, Etiyoloji Ve Predispozan Faktörler” Kafkas Tıp Bilimleri Dergisi, C. 2, S. 1, 2012, s. 1-5.
Maraş, Hülya, “İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Servislerinde 2010 Yılı İlk Yarısı Hastane Enfeksiyonu Sürveyansı” İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi, 2011 İstanbul.
Nomer, Haluk N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş B. 13. İstanbul 2013.
Odyakmaz, Zehra, “Hazırlanmakta Olan İdari Usul Kanunu Açısından Demokratikleşme Sürecinde Şeffaflaşma ve Bireye Tanınan Haklar”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, 1997, S. 2.
Oğuz, Habip, “Sorumluluk Hukukunda Kusur” Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 28, Ekim 2016, s. 273-286.
Oğuzman, Kemal; Barlas, Nami, Medeni Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, Vedat Kitapçılık, B. 23, İstanbul 2017.
Oğuzman, Kemal; Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Vedat Kitapçılık, C. 2, İstanbul 2013.
Öncül, Ahsen; Koçulu, Safiye; Elevli, Keziban, “Bir Devlet Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitelerinde Kazanılan Hastane Enfeksiyonlarının Epidemiyolojisi”, Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, C. 46 S. 2, 2012, s.60-66.
Özçetin, Mustafa; Ulaş Saz, Eylem; Karapınar, Bülent; Özen, Samim; Aydemir, Şöhret; Vardar, Fadıl, “Hastane Enfeksiyonları, Sıklığı ve Risk Faktörleri”, Çocuk Enfeksiyonu Dergisi, C. 3, 2009, s.49-53.
Özçetin, Selvi, “Sağlık Hizmet Kusurunda Rücu”, Uluslararası Sağlık Hukuku Sempozyumu, 16– 17 Ekim 2014, Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Türkiye Barolar Birliği Yayını s.353-390.
Öztürk, Recep, “Küresel Bir Sorun: Hastane Enfeksiyonları”, SD (Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi), Sonbahar 2008, s. 88-91.
Özyürek, Pakize; Bulantekin, Özlem, “Hemşire ve Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin MRSA’lı Hastaya Klinik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi”, Kocatepe Tıp Dergisi, C. 9, S.1, 2008, s. 21-32. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, “Türkiye Sağlık Hizmeti ile İlişkili Enfeksiyonları Önleme ve Kontrol Programı 2019 – 2024”, 2019 Ankara, Sağlık Hizmetlerinde El Hijyeni Konulu DSÖ Kılavuzu (Gelişmiş Taslak) Nisan 2006.
Sönmez, Aylin; Barçın Öztürk, Şerife; Abacıgil, Filiz, “Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyon Epidemiyolojisi ve Sürveyansı” Hemşirelik Bilim Dergisi, C. 4, S. 1, 2021, s.41-45.
Şengil, A. Zeki; Özenci, Hatice; Tuncer, E. İnci, “Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Cerrahi Kliniklerindeki Hastalarda Hastane Enfeksiyonuna Neden Olan Mikroorganizmalar ve Antibakteriyellere Duyarlılıkları” Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, C.3, S. 1, 1987, s.219-225.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Dairesi Başkanlığı, Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Ağı Özet Raporu 2017.
T.C. Sayıştay Başkanlığı Performans Denetimi Raporu (2007): Hastane Enfeksiyonları ile Mücadele.
TTB Türkiye’de Sağlık Çalışanları Ölümlerini Anlattığı Rapor, TTB Yayını, Haziran 2021.
Tüfek, Adnan; Tekin, Recep; Dal, Tuba; Tokgöz, Orhan; Doğan, Erdal; Ölmez Kavak, Gönül; Hoşoğlu, Salih, “Reanimasyon Ünitesinde On Yıllık Sürede Gelişen Hastane Enfeksiyonlarının Değerlendirilmesi ve Literatürün Gözden Geçirilmesi”, Dicle Tıp Dergisi, C. 39, S. 4, 2012, s.492-498.
Türk Toraks Derneği Erişkinlerde Hastanede Gelişen Pnömoni Tanı ve Tedavi Uzlaşı Raporu, Türk Toraks Dergisi, C. 10, Ek. 6, Haziran 2009.
Ulusal Hastane Enfeksiyonları Sürveyans Sistemi (Nnıs): Sürveyans Yöntemlerinin Tanımı, Amerikan Enfeksiyon Kontrol Dergisi, C. 19, S. 1, Şubat 1991, s.19-35.
Yalçın, A. Nevzat, “Hastane Enfeksiyonları Maliyet Analizi.” İÜ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi 60, 2008, s. 15-22.
Yerebasmaz, Yasin, “Yargı Kararları Işığında Hizmet Kusuru Kişisel Kusur Ayrımı”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2012 İstanbul.
Yıldırım, Nurdan; Tapan, Birkan; Gayef, Albena; Sezen, Âdem; Alıcı, Selin; Kayan Tapan, Tuba, “Hastane Enfeksiyonlarının Önlenmesine Yönelik Yapılan Uygulamalar ve Bir Hastane Örneği”, Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, C. 25, S. 2, 2015, s. 93-100.
Yıldırım, Turan; Yasin, Melikşah; Kaman, Nur; Özdemir, H. Eyüp; Üstün, Gül; Okay Tekinsoy, Özge, İdare Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, Güncellenmiş 5. Baskı, 2013 İstanbul.