“Dumb Starbucks” ve ABD Hukukunda Adil Kullanım Doktrini

Günümüzde Amerikan Hukukunda telif hakkı sahibinin bu hakkının sınırlarını teşkil ettiği kabul edilen “adil kullanım doktrini” 1976 tarihli Telif Hakları Kanunu ile Amerikan hukukunda pozitif temele oturmuştur. Pozitif hukukun telif hakkını sınırlı şekilde tanıdığı dönemde ortaya çıkan adil kullanım kavramı, ihlal sayılmayacak halleri “adil” olma ile sınırlar ve ölçütler koyarken; pozitif hukuk ile telif hakkının genişlediği dönemde, bu ölçütler hakkın sınırını teşkil etmeye başlamıştır. Amerikan fikri haklar hukukuna dair önemli bir kuralı teşkil eden “adil kullanım” kavramı fikri haklara sınırlı sayıda ve şartlara bağlı olarak sınırlama getirilebileceğini öngören Avrupa Birliği mevzuatından ve dolayısıyla Türk hukukundan farklı bir doktrin olup, bu doktrinin gelişen teknolojilere ayak uydurabilmek amacıyla gereken esnekliği sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu incelemede öncelikle “adil kullanım” doktrini kavramı, tarihçesi ve gelişimi I , ardından bu doktrinin amacı II ve doktrin kapsamında fikri hak ihlallerinin ve adil kullanımın tespitinde kullanılan kriterler incelenecek III , nihayet adil kullanım doktrinin AB hukuku ülkelerine muhtemel etkisi değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler:

Adil kullanım, Adil kullanım kriterleri, Telif hakkı, Üçadım testi, Fikir ve sanat eserleri.

“Dumb Starbucks” and Fair Use Doctrine in USA Law

“Fair Use Doctrine” which shows the limits and restrictions to the rights of the copyright holder, was codified by Copyright Act of 1976. The term of “fair use” emerges during a period that positive law system acknowledged copyrights in a limited perspective and restrain or set criteria for the non- violation of copyrights with fair use. However along with the extension of copyrights upon development of positive law, those criteria commenced to form the limits of the copyrights. American Copyright Act, differs from EU and therefore Turkish legislation which set the limits of the copyrights in numerus clausus and on specific conditions. In this regard, the fair use doctrine is presumed to enable necessary flexibility to comply with the advancing technology. In this article; we will first examine the term and historical development of “fair use” I , afterwards the the purpose of the doctrine II and the criteria which determines the violation of copyrights and fair use III and finally the potential influences of the fair use doctrine in legal systems that implement EU regulations will be evaluated

Keywords:

Fair sse, Fair use criteria, Copyright, Three-step test, Intellectual property rights,

PDF

___

• Alıca, Türkay / Önder, Bülent, “Engellilerin Yayımlanmış Eserlere Erişiminin Kolay- laştırılmasına Dair Marakeş Anlaşması ve Olası Etkileri”, FMR, 2014/1, sa. 41-81.
• Beebe, Barton, An Empirical Study of U.S. Copyright Fair Use Opinions, 1978-2005, University of Pennsylvania Law Review, Vol. 156, No. 3, Ocak 2008, sa. 549-624.
• Brannan, Anna Claveria, “Fair Use Doctrine and the Digital Millenium Copyright Act: Does Fair Use exist on the Internet under the DMCA?”, Santa Clara Law Review, Vol. 42, No. 1, 2001, sa. 247-276.
• Brown, Richard, From The University Presses-The Code of Best Practices in Fair Use for Academic and Research Libraries Against the Grain, Vol. 24: Iss. 4, Madde 35, 2012, sa.73-75.
• Cook, Trevor, “Exceptions and Limitations in European Union Copyright Law”, Jour- nal of Intellectual Property Rights, Vol. 17, Mayıs 2012, sa. 243-245.
• Crews, Kenneth D., “Unpublished Manuscripts and the Right of Fair Use”: Copyright Law and the Strategic Management of Information Resources, Rare Books& Ma- nuscripts Librarianship, Volume 5, No.2, 1990, sa. 61-70.
• Davis, Jr Anthony, “Fair Use: Articulating the Liberal Approach”, Libraries and the Academy, Vol. 12, No. 2, 2012, sa. 122-137.
• Eisenstein, Matthew A., “An Economic Analysis of the Fair Use Defense Lebovitz v. Paramount Pictures Corporation”, University of Pennsylvania Law Review, Vol.148.
• Goldstein, Paul, Goldstein on Copyright, Vol. I, New York, 2017.
• Halpern, Sheldon W / Nard, Craig Allen / Port, Kenneeth L., Fundemantals of United States Intellectual Property Law, Cambridge, 2007.
• Harris, Lesley Ellen, Weighing the Four Fair Use Factors, Information Outlook, 2006 vol. 10, n.12, sa. 40-41.
• Hugenholtz, Bernt P. / Senftleben, Martin R. F., Fair Use in Europe. In Search of Flexibilities, Amsterdam, 2011, http://www.ivir.nl/publicaties/download /Fair%20 Use% 20Report %20PUB.pdf.
• Leval, Pierre N., “Toward a Fair Use Standard”, Harward Law Review, Mart 1990, Westlaw 103 HVLR.
• Öncü, Özge, Fikir ve Sanat Eserleri Hukukunda İktibas Serbestîsi ve Sınırları, Yet- kin Yayınevi, Ankara, 2010.
• Patterson, L. Ray, “Understanding Fair use”, Law and Contemporary Problems, Vol.55 No.2, Spring 1992, sa. 249-266.
• Postel, Holger, “The Fair Use Doctrine in the U. S. American Copyright Act And Simi- lar Regulations In The German Law”, Chicago-Kent Journal of Intellectual Property 2006, sa. 142-157.
• Reese, R. Anthony, “The Story of Folsom and Mersh: Distinguishing Between Infrin- ging and Legitimate Sources”, Intellectual Property Stories (ed. Ginsburg Jane C/ Dreyfuss Rachelle Couper), New York, 2006.
• Sag, Matthew, “Prehistory of Fair Use”, Brooklyn Law Review, Vol. 76:4 2011, http:// ssrn.com/abstract=1663366, (Erişim Tarihi: 15.5.2017).
• SAIF v. Google France Paris Temyiz Mahkemesi, 26 Ocak 2011, t http://www.juris- com.net/ documents/caparis20110126.pdf, (Erişim Tarihi: 15.5.2017).
• Salinger v. Random House, Inc., 811 F.2d 90 (2nd Cir. 1987), https://www.law.cor- nell.edu/copyright/cases/811_F2d_90.htm, (Erişim Tarihi: 15.5.2017).
• The Samuelson Law, Technology & Public Policy Clinic, University of California, Berkeley, School of Law, An Emprical Analysis of Learning-Promoting Fair Use Case Law (“Samuelson Raporu”), Mayıs 2009, https://wiki .creativecommons.org/ images/4/4b/ Samuelson_fair_use_study_.pdf., (Erişim Tarihi: 15.5.2017).
• Samuelson Raporu, s.10; Campbell v. Acuff-Rose Music, Inc., 510 U.S. 569 (1994), https://www.law.cornell.edu /supct/html/92-1292.ZS.html, (Erişim Tarihi: 15.5.2017).
• T.C. AB Bakanlığı Çeviri EŞ güdüm Başkanlığı Tercümesi, http://www.ab.gov. tr/46576.html, (Erişim Tarihi: 15.5.2017).