KRİZLERİN TAHMİN EDİLEBİLİRLİĞİ: 2008 KRİZİ ÖRNEĞİ

Dünyadaki ekonomik krizler, özellikle finansal sektörden kaynaklanan krizler, küreselleşme ile birlikte eskisine oranla daha sık aralıklarla tekrarlanmaya başladı. Ayrıca, küreselleşmenin yol açtığı finansal serbestleşme sonucu bir ülkede oluşan kriz, çok kısa süre içinde diğer ülkeleri de etkisi altına almaktadır. Bu krizler, üreticiler ve tüketiciler başta olmak üzere tüm ekonomik aktörlerin çok sık yaşamsal sorunlarla karşı karşıya gelmelerine neden olmaktadır. Bu gelişme, tüm ekonomik aktörleri, kriz olasılığını önceden tahmin etmek ve krizlerin neden olacağı olumsuzlukları azaltacak önlemleri zamanında almak zorunluluğu ile karşı karşıya bırakmıştır. Ekonomik krizlerin önceden tahmini konusunda, en fazla kullanılan iki yaklaşım bulunmaktadır. Bunlar, sinyal yaklaşımı ve probit modelidir. Sinyal yaklaşımı olarak isimlendirilen kriz tahmin modeli, güvenilir ekonomik göstergelerin değişim yönüne bakılarak, ekonominin geleceği konusunda tahmin esasına dayanmaktadır. Sinyal yaklaşımı birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye için de güvenilir bir kriz tahmin yöntemi olarak kabul edilebilir. Bu çalışmada ilk olarak tarihi verilerden yararlanılarak, sinyal yaklaşımının Türkiye'deki 2008 krizinin tahmini için elverişli bir yöntem olup olmadığı sulanmıştır. Bu sınama sonunda, o döneme ilişkin ekonomik göstergelerin kriz sinyali verdiği görülmüş ve sinyal yaklaşımının Türkiye'deki ekonomik krizlerin tahmini konusunda güvenilir bir araç olabileceği sonucuna ulaşılmıştır.