Arş. Gör. Burcu KILINÇ SAVRUL, Arş. Gör. Dr. Cüneyt KILIÇ

KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE BİLİŞİM SEKTÖRÜNÜN TÜRKİYE VE AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ'NİN EKONOMİLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi, ekonomik, sosyal, politik ve kültürel yapıyı etkilemiş, bu etkileşim yeni bir toplumsal yapının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Teknolojik gelişmelerle ulusal ekonomiler ulusal sınırları aşan bir küreselleşme dönemine girmiştir. Teknolojik gelişmeler rekabeti arttırarak, bilgi ve iletişim teknolojilerinin giderek ucuzlamasına neden olmuştur. Bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi ile ürün ve hizmetler daha büyük kitlelere ulaşmıştır. Bilgi toplumu teknolojileri, ekonomiyi bütünüyle etkileme özelliğine sahiptir, bu nedenle enformasyon ve iletişim teknolojilerine yapılan yatırımlar, ekonominin bütünü üzerinde etkilidir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle Avrupa Birliği 'nde (AB) bilişim politikası süreci ve AB ülkelerinde bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişimi açıklanacak, daha sonra ise bilişim sektörünün AB ülkeleri üzerindeki ekonomik etkileri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Avrupa Birliği, bilgi teknolojileri, e-ticaret, Ar-Ge harcamaları, milli gelir, istihdam, dış ticaret, telekomünikasyon yatırımları

PDF

___

Aydemir, İbrahim, 2004, Elektronik Ticaret Alanındaki Rekabet Sorunları. Ankara: Rekabet Kurumu Yayınları Uzmanlık Tezleri Serisi No:53.
Aydın, Senem ve C. Köstepen, 2003, AB Tam Üyeliğinin Türkiye Vatandaşlarına Sağlayacağı Faydalar. İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları.
Bakırtaş, Tahsin ve S. Karbuz, 2003, "Teknolojik-Dijital Bölünme Sürecinde Çevre Ülkelerin Konumu ve Çevre Ülkelerin Yeni Gelişme Modeli Arayışları", İşletme ve Finans Dergisi. Yıl:18 Sayı:208, Temmuz, ss.67-82.
Çeştepe, Hazma, 2003, "Elektronik Ticaretin Ticari ve Mali Etkileri: Dünya ve Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme", Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. Sayı:1, Haziran, ss.47-62.
Doğan, Z. ve A.B.Hamşioğlu, 2002, 2002 Yılına Doğru Yeni Ekonomi Kavramı Üzerine Genel Bir Değerlendirme ve Elektronik Ticaret Kavramı. İzmit: Kocaeli Üniversitesi I.Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi.
Devlet Planlama Teşkilatı, 2010, Bilgi Toplumu İstatistikleri 2010, Ankara, 2010.
Dış Ticaret Müsteşarlığı, 1999, "Avrupa'da Elektronik Ticaret Konusunda Yaşanan Sorunlar",
D TM Dünya Ekonomileri Bülteni. Sayı: 18, Temmuz, ss. 9-12.
Dülger Murat Volkan, "Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Düzenlemelerinde Çocuk Pornografisinin İnternet Aracılığıyla Yayılmasına Karşı Yapılan Düzenlemeler", İBD, İstanbul, S: 4, 2004, ss. 1485-1496.
Gülcan, Yaprak, 2002, "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde Elektronik Ticaretin Kullanımı: İzmir Örneği", İşletme ve Finans Dergisi. Yıl:17 Sayı: 200, Kasım, ss. 91¬ 100.
Güleç, Kemal, 1994, Devlet Yatırım Programına Alınmış Olan Bazı Teknolojik Araştırma Projelerinin Değerlendirilmesi. Ankara: DPT Yayınları.
Gümüşoğlu, Şevkinaz ve Ü. Doğan, 1994, "Teknoloji ve Verimlilik Kültürü İle Yükseköğretim Kurumları Arasındaki İlişkiler", Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları. Sayı:11, ss. 51-69.
İKV, 2003, AB ve Türkiye-AB İlişkileri Temel Kavramlar Rehberi. İstanbul: İKV Yayınları No: 172.
İTO Panel, 2001, Küreselleşme ve Türkiye'deki KOBİ'lere Etkileri. İstanbul: İTO Yayınları Yayın No:2001/13.
Kaplan, Zeynep, 2004, "Avrupa Birliği'nde Bilim ve Teknoloji Politikaları ve Adaylık Sürecinde Türkiye'nin Uyumu", Osmangazi Üniversitesi Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi. Yayın No:108, ss.187-195.
Kayalı, A.Cevdet, 1995, "Avrupa Birliği'nde ve Türkiye'de Ar-Ge Politikaları", Çukurova Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. Sayı:1, ss. 125-133.
Kelleci, Mehmet Ali , 2003, Bilgi Ekonomisi, İşgücü Piyasasının Temel Aktörleri Ve Eşitsizlik: Eğilimler, Roller, Fırsatlar ve Riskler. Ankara: DPT Yayınları.
Korkmaz, Nuray, 2004, Sorularla E-Ticaret, E-İş. İstanbul: İTO Yayınları Yayın No: 2004/27.
Kuzey Pelin, "Avrupa Birliği'ne Üyelik Perspektifinde Türkiye'de Telekomünikasyon Sektörüne Bir Bakış", Bütçe Dünyası, Cilt 2, Sayı 25, Bahar 2007, ss. 28-39.
Parlar, Ahu, 2002, "Bilişimin Yeni Fırsat Haritası", Digital Capital. Yıl: 2 Sayı: 1, Mayıs, ss. 6¬ 10. 2002b, "Mikrodalga Banka Dönemi", Digital Capital. Yıl: 2 Sayı: 2, Haziran, ss. 4-11.
Prokop, Eunike, Avrupa Birliği'nin Telekomünikasyon ve Bilişim Teknolojileri Politikası ve Türkiye'nin Uyumu, İKV Yayını, 2002.
Saygılı, Şeref, 2003, Bilgi Ekonomisine Geçiş Sürecinde Türkiye Ekonomisi'nin Dünyadaki Konumu. Ankara: DPT Yayınları Yayın No: 2675.
Sezen Yeşil, Mustafa Alkan, Tayfun Acarer, "E-İmza Uygulamalarında AB ve Türkiye'de Mevcut Durum ve Öneriler", Ulusal Elektronik İmza Sempozyumu, Ankara, 2006.
Süzer D. Hande, 2005, "Telekomda Yeni Dönem", Digital Capital. Yıl: 13 Sayı: 12, Aralık.
Türkcan, Ergun, 1981, "Teknolojik Düzeyi Etkileyen Politikalar ve Türkiye", Ekonomik Yaklaşım. Yıl: 2, Sayı: 6, ss. 41-71.
Türkiye Bilişim Şurası Düzenleme Kurulu, 2004, Türkiye II. Bilişim Şurası Sonuç Raporu. Ankara: Türkiye Bilişim Şurası Düzenleme Kurulu Yayınları.
EUROSTAT, European Commission, Statistics Explained, Use of ICTs and use of on-line services (% of individuals aged 16 to 74) verilerinden derlenmiştir.
http : //epp. euro stat. ec. europa. eu/statistics_explained/ index.php?title=File:Use_of_ICTs_and_use_of_online_services_%28%25_of_individuals_aged_16_to_74%29
. png&filetimestamp=20101210155012 (1). "ICT expenditure by type of product" verileri-nden derlenmiştir.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ portal/page/ portal/information_society/data/main_tables (2).
"Gross domestic expenditure on R&D (% share of GDP).png" verilerinden derlenmiştir. http://epp.eurostat.
ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Gross_domestic_expenditure_on_R %26D_%28%25_share_of_GDP%29.png&filetimestamp=20101214170453 (3).
"Gross domestic expenditure on R&D by sector (% share of GDP).png" verilerinden derlenmiştir. http : //epp. euro stat. ec. europa. eu/statistics_explained/index. php?title=File :Gross_domestic_ expenditure_on_R%26D_by_sector_%28%25_share_of_GDP%29.png&filetimestamp=2 0101214170507 (4).
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Turnover_from_telecom munications,_2008_%281 %29_%28EUR_million%29.png&filetimestamp=20101210164 716 (5).
"Exports of high technology products as a share of total exports" verilerinden derlenmiştir.http://epp. eurostat. ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin= 1&language=en&pcode= tsiir160 (6).
"Employment in high- and medium-high-technology manufacturing sectors-Share of total employment (%)-" verilerinden derlenmiştir. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/ table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language =en&pcode=tsc00011 (7).
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=isoc_tc_inv&lang=en (1).
European Commission, Statistics Explained, http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/ show.do? dataset= isoc_si_ tprc&lang=en. (2).
"isoc_tc_empf-Telecommunication services: Employment - Full time equivalent" verilerinden derlenmiştir.
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=isoc_tc_empf&lang=en (3).
ftp://ftp.dtm.gov.tr/etik/e_kutuphane/vergi_tez.pdf
www.tisk. org .tr/yayinlar.asp?sbj=ic&id=702
www.tisk.org.tr/yayinlar.asp?sbj=ic&id=719 (2)
www.tisk. org .tr/yayinlar.asp?sbj=ic&id=712 (3)
http : //ekutup. dpt. gov.tr/bilisim/oik576.pdf
www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=235
http://akgul.bilkent.edu.tr/btstrateji/BTS%20-%20MDT%20-%20Bilgi%20ve%20Iletisim% 20Teknolojileri%20-%20Nihai.pdf
www.uzay.tubitak.gov.tr/Web_2002_v1/common/yayinlar/bilisim%20-bildiri%20rukiye.pdf
www.igeme.org.tr/tur/haber/uzmantez/bilgiteknolojileri.pdf
www.oecd.org/dataoecd/17/16/34074396.pdf
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Use_of_ICTs_and_use_ of_on-line_services_%28%25_of_individuals_aged_16_to_74%29.png&filetimestamp= 20101210155012
ITU World Telecommunication / ICT Indicators Database
http: //epp. euro stat. ec. europa.eu/ portal/page/portal/information_society/data/main_tables
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Gross_domestic_expend iture_on_R%26D_%28%25_share_of_GDP%29.png&filetimestamp=20101214170453
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Gross_domestic_expend iture_on_R%26D_by_sector_%28%25_share_of_GDP%29.png&filetimestamp=2010121 4170507
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=isoc_tc_inv&lang=en
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/ show.do?dataset=isoc_si_tprc&lang=en.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title=File:Turnover_from_telecom munications,_2008_%281 %29_%28EUR_million%29.png&filetimestamp=20101210164 716
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode= tsiir160
http://www.oecd-ilibrary.org/sites/sti_scoreboard-2009- en/03/04/index.html?contentType=&itemId=/content/ chapter/sti_scoreboard-2009-36- en&containerItemId=/content/serial/20725345&accessItemIds=/content/book/sti_scorebo ard-2009-en&mime Type=text/html
http: //epp. euro stat. ec. europa. eu/tgm/table. do?tab=table&init= 1 &plugin= 1 &language=en& pcode=tsc00011
http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=isoc_tc_empf&lang=en