Soybağı Davalarındaki Hak Düşürücü Sürelere İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi

Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nda yer alan soybağına ilişkin davalardaki hak düşürücü sürelerin bir kısmını iptal etmiştir. Soybağının reddi davasında koca açısından söz konusu olan, herhalde doğumdan itibaren başlayan beş yıllık üst süre ile babalık davasında çocuk açısından söz konusu olan ve ergin olmasıyla başlayan bir yıllık hak düşürücü süre Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Evlat edinmenin iptalinde söz konusu olan beş yıllık üst süre de ayrıca iptal edilmiştir. Anayasa Mahkemesi, kararlarında bu sürelerin hak arama özgürlüğünü sınırladığını ifade etmektedir. Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi biyolojik baba olduğunu öğrenme hakkını da ön plana çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı karşılaştırmalı hukuk çerçevesinde Anayasa Mahkemesi kararlarını değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler:

Soybağının reddi, Babalık davası, Hak düşürücü süreler, Anayasa Mahkemesi kararları

Dismissal of A Board of Directors Member In Joint Stock Companies In The Framework of General Assembly Agenda

Some of the provisions of the Turkish Civil Code that allowed statutory limitations in certain paternity cases have recently been annulled by the Turkish Constitutional Court. The related articles of the Civil Code used to prescribe a fixed time limitation with regard to the father who had to file a case under any circumstances five years after the birth of the child. Moreover, in the former version of the law there used to be a time limitation concerning the child too, who had to file such a case within one year after maturity. The Court’s annulment included also the provision that prescribed at most five years in child adoptions. The Court has annulled the given time limitations on the grounds that such limitation restricts the freedom of claiming legal rights and by emphasising the right to know one’s biological paternity. The purpose of this essay is to discuss these decisions within the framework of comparative law.

Keywords:

Denial of paternity, Statute of limitations, Paternity suit, Constitutional Court decisions,

PDF

___

Acabey, Beşir Mehmet: Soybağı Kurulması Genel Olarak Sonuçları, Özellikle Evlilik Dışındaki Çocukların Mirasçılığı, İzmir, 2002.
Akbıyık, Cem: “Anayasa Mahkemesinin Soybağı Hukuku Alanındaki Kararlarının Toplu bir Değerlendirilmesi” T.C Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2012/I, 203-224.
Akıntürk, Turgut: Aile Hukuku, gözden geçirilip genişletilmiş dördüncü bası, Ankara, 1996.
Antalya, Gökhan: “Soybağının Reddine İlişkin Dava Sürelerinin Haklı Sebeplerle Uzaması” Legal Hukuk Dergisi 2005 Cilt 3 Sayı 27, s. 1009-1013.
Aust, Kerstin: Das Kuckuckskind und seine drei Eltern, Frankfurt am Main, Bern, Wien, Peter Lang, 2015.
Baygın, Cem: Soybağı Hukuku, İstanbul, Oniki Levha Yayınları, 2010.
Coester-Waltjen, Dagmar: “Statusrechliche Folgen der Stärkung der Rechte der nichtehelichen Väter”, Zeitschrift für das gesamte Familienrecht, 2013, Heft 21, 60. Jahrgang, s. 1693-1677.
Dural, Mustafa / Tufan Öğüz/ Mustafa Alper Gümüş: Türk Özel Hukuku, Cilt III, gözden geçirilmiş onüçüncü bası, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2018.
Frank, Rainer: J. Von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 4, Familienrecht, §§ 1741-1772 (Adoption), Neubearbeitung, Berlin, Selier-de Gruyter, 2007.
Hatemi, Hüseyin / Burcu Kalkan Oğuztürk: Aile Hukuku, 6. Bası, İstanbul, 12 Levha Yayıncılık, 2018.
Helms, Tobias: “Die Stellung des potenziellen biologischen Vaters im Abstammungsrecht”, Zeitschrift für das gesamte Familienrecht, 2010, Heft 1, 57. Jahrgang, s. 1-8.
Kılıçoğlu, Evren: “Gizli Babalık Testlerinin Soybağının Reddi Davasına Etkileri ve Bu Bağlamda Alman Hukukunda “Hukuki Babanın Biyolojik Babalığının Açıklığa Kavuşturulması Talebi”nin Tanınması”, MÜHF-HAD, C. 16, S. 3-4; 279-307.
Köprülü, Bülent / Selim Kaneti: Aile Hukuku, 2.Bası, İstanbul, 1989.
Löhnig Martin / Mareike Preisner: “Zur Reichweite des Einflusses der Rechtsprechung des EuGHMR auf das deutsche Kindschaftsrecht” Zeitschrift für das gesamte Familienrecht, 2012, Heft 7, 59. Jahrgang, s. 489-496.
Makaracı, Aslı: “Soybağının Reddi Davasında Yer Alan Hak Düşürücü sürenin İptaline İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararının İncelenmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı, Sayı 69-70, s. 267-284.
Maurer, Hans-Ulrich: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 9, Familienrecht II, §§ 1589-1921, SGB VIII, 7. Auflage, München, Beck, 2017.
Oğuzman, Kemal / Mustafa Dural: Aile Hukuku, 3. Bası, 2001. Oğuzman, M. Kemal / Nami Barlas, Medeni Hukuk: Giriş, kaynaklar, Temel Kavramlar, 22.Bası, İstanbul, Vedat Kitapçılık, 2016.
Öğüz, Tufan: “Türk Medeni Kanunu’nun Soybağına İlişkin Hükümleri Hakkında Değerlendirme”, Prof.Dr. Rona Serozan’a Armağan, Cilt II, İstanbul, Oniki Levha Yayıncılık, s. 1415- 1423.
Öğüz, Tufan: “Anayasa Mahkemesinin Türk Medeni Kanununun Soybağına İlişkin İptal Kararlarının Değerlendirilmesi”, Anayasa Mahkemesinin Medeni Hukuka İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu (21 Mayıs 2012), İstanbul, Oniki Levha Yayıncılık, 2013, s. 201-210.
Öztan, Bilge: Aile Hukuku, 5.Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2004.
Rauscher, Thomas: J. Von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 4, Familienrecht, §§ 1589-1600d (Abstammung), Neubearbeitung, Berlin, Selier-de Gruyter, 2011.
Schulze, Pia Maira: Das deutsche Kindschafts- und Abstammungsrecht und die Rechtssprechung des EGMR, Frankfurt, Peter Lang, 2012.
Schwenzer, Ingeborg / Michelle Cottier: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, 6. Auflage, Herausgeber Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Thomas Geiser, Basel, Helbing Lictenhahn Verlag, 2014.
Serozan, Rona: “Yeni Medeni Kanun’un Çocuklara (Soybağı Hukukuna ve Çocuk Haklarına) İlişkin Düzenlemesi”, Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt II, İstanbul, Beta, 2003, s. 499-516.
Serozan, Rona: “Soybağı Hukuku Üzerine Çeşitlemeler”, Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Seçkin, 2008, s. 759-777.
Tekinay, Selahattin Sulhi: Türk Aile Hukuku, 7. Bası, İstanbul, 1990.
Tosun, Yalçın / Ece Baş: “Soybağının reddi Davasında ve Babalık Davasında Sürelere İlişkin Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, cilt 9, Sayı: 123-124, Kasım-Aralık 2014, s. 99-117.
Wellenhofer, Marina: Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 9, Familienrecht II, §§ 1589-1921, SGB VIII, 7. Auflage, München, Beck, 2017.