VEKİLİN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE BASİRETLİ VEKİL KAVRAMI
Vekâlet sözleşmesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 502. maddesinde,
“vekilin vekâlet verenin bir işini görmeyi veya işlemini yapmayı üstlendiği
sözleşme” olarak tanımlanmıştır. Sözleşme, tarafların karşılıklı güvenine
dayanan bir sözleşmedir. Tarafların sözleşmeden doğan karşılıklı
borçlarına baktığımız zaman, vekilin özen borcunun özel öneme sahip
olduğunu görebiliriz. Vekâlet sözleşmesi ile vekile yüklenen özen borcunu,
sözleşme ile üstlendiği işi vekâlet eden yararına sonuç doğurmasına gayret
göstererek ifa etmesi ve müvekkil açısından zarar doğuracak her türlü
davranış ve fiilden kaçınması şeklinde tanımlayabiliriz. TBK m. 506/III
hükmü “Vekilin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde,
benzer alanda iş ve hizmetleri üstlenen basiretli bir vekilin göstermesi
gereken davranış esas alınır” demek suretiyle, özen yükümlülüğünün
çerçevesini çizmiştir. Nitekim Yargıtay da vekâlet sözleşmelerinde özen
borcunun önemine vurgu yapmakta ve sadakat ve sır saklama, vekâlet
edenin yararına iş görme ve menfaatini gözetme gibi hususları özen
borcuyla ilişkilendirmektedir. Vekilin özen borcuna aykırı davranışları,
borcun ifasına aykırılık oluşturacaktır. Çalışmamızda vekilin özen borcu
ve özellikle basiretli vekil kavramı konusu incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Vekil, , vekâlet sözleşmesi, , özen, , özen borcu, , borç
___
- [1] AKINTÜRK, Turgut / KARAMAN, Derya Ateş: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Özel Borç İlişkileri, Beta, İstanbul, 2014.
- [2] AKSARAY, Buse: Roma Hukuku ve Türk Hukukunda Hekimin Hukuki Sorumluluğu Bakımından Kusur, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2017.
- [3] ARAL Fahrettin / AYRANCI, Hasan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2012.
- [4] BAŞPINAR, Veysel: Vekilin (Avukatın, Hekimin, Mimarın, Bankanın) Özen Borcundan Doğan Sorumluluğu, Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2004.
- [5] BİLGE, Necip: Borçlar Hukuku Özel Borç Münasebetleri, Ankara, 1971.
- [6] CEYLAN, Ebru: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Yenilikler ve Değişiklikler, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2012.
- [7] DEMİR, Nureddin: Vekâlet Sözleşmesi ve Kötüye Kullanılması, İstanbul Kültür Üniversitesi SBE, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2008.
- [8] DONAY, Süheyl: “Vekilin Talimata Uyma ve Dürüstlükle Hareket Etme Borcu”, BATIDER, Cilt V, Sayı 4, Aralık 1970.
- [9] EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
- [10] ERZURUMLUOĞLU, Erzan: Sözleşmeler Hukuku (Özel Borç İlişkileri), Yenilenmiş 3. Baskı, Ankara, 2013.
- [11] GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019.
- [12] HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona /ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992. [13] KALKAN OĞUZTÜRK, Burcu: Güven Sorumluluğu, İstanbul, 2008.
- [14] NOMER, Haluk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş 13. Bası, İstanbul, 2013.
- [15] OSER/SCHÖNENBERGER: İsviçre Borçlar Kanunu Şerhi, Eski Kefillik, Yeni Kefillik; Kumar, Bahis, Sağlığınca Gelir, Sağlığınca Bakma Sözleşmeleri (İsviçre BK. 492/529-Türk BK. 483-519, Çeviren: İsmet SUNGURBEY, Ankara 1964.
- [16] TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Cilt 2, Vedat Kitapçılık, İstanbul, Temmuz 2010.
- [17] TOK, Ahmet / GÜN TOK, Sabiha: Vekalet Sözleşmesinde Vekilin Özen Borcu, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt: 90, Sayı: 5, Yıl: 2016.
- [18] YALÇINDURAN, Türker: Vekalet Sözleşmesinde Ücret, Yetkin Yayınları, Ankara 2005.
- [19] YAVUZ, Cevdet / ACAR, Faruk / ÖZEN, Burak: Borçlar hukuku Özel Hükümler, 16. Baskı, İstanbul 2019.
- [20] ZEVKLİLER, Aydın / HAVUTÇU, Ayşe: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2007.
- ISSN: 2149-5890
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: İstanbul Aydın Üniversitesi