Bu çalışma Nevi’im Peygamberlik geleneğinin tarihyazım olarak nitelenen özelliklerini konu alır. Bu özellikler, Tevrat’ta atıf yapılan ve Tevrat’tan ayrı olarak Yahuda ile İsrail krallıklarını anlatan yazılı kaynaklar olduğu hipotezine dayanarak tespit edilir. Bu özellikler, genişletilmiş karşılaştırmalarla ele alınır. Eski Yakındoğu kültür dünyasının dışına genişletilerek bir tarihyazım yorum modeli geliştirilir. Böylece Tevrat’taki Krallar ve Tarihler kitaplarında atıf yapılan ve tespit edilen özelliklere yeni bir değerlendirme getirilir. Karşılaştırmada Bizans, Fars, Osmanlı ve Doğu Asya tarihçilerinden ve tarihyazım eserlerinden yararlanılır. Oluşan modele göre tarihçi profilleri ve metin aktarımının özellikleri irdelenir. Buna göre bir krallığın yıkılışından sonra tarihçiler saray tarihi yazabilirdi. Eserleri aktarılabilir ve muhtelif kaynaklarla birleştirilebilirdi. Yeşaya Kitabı sonradan Nevi’im arasına dahil edilen bu metinlerden birisi olarak nitelenebilir. Yeşaya Kitabı ve benzeri yapıdaki eserler günümüz Tevrat çalışmalarında peygamberlik literatürü çerçevesinde ele alınırken aynı zamanda Sürgün dönemi ve sonrasında Yahudi toplumlar arasında Yahuda krallığının yıkılmasından sonra aktarılan İbrani tarihyazım metinleri olarak da görülebilir.

The present study is interested in features of the Nevi'im Prophetic Literature that may be described as historiographical. Specific features are identified on the basis of the hypothesis that the histories cited in the Hebrew Bible refers mostly to extra-biblical sources concerning the kingdoms of Judah and Israel. These features are discussed in light of extended comparisons. Comparisons extending beyond the ancient Near Eastern milieu are utilized for an interpretative historiographical model to conceive in a new light some of the features identified in the Hebrew Bible’s descriptions of chronicles associated with prophetic traditions as found in the books of Kings and Chronicles. Byzantine, Persian, Ottoman, and East Asian historians and their historiographical texts are discussed for comparison. The emerging model posits historian profiles and features of textual transmission. Historians could write palace chronicles even after the demise of a kingdom. Their works could be transmitted and various sources could be combined. The Book of Isaiah was considered as one of these texts, later incorporated into the NevI'im. While the Book of Isaiah and books of similar structure are mostly regarded as works of prophetic literature from the viewpoint of current biblical scholarship, they can also be viewed as Hebrew historiographical texts transmitted after the demise of the kingdom of Judah among Jewish communities during the Exilic period and afterwards