COVİD-19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE TÜRKİYE’DE UYGULANAN SOSYAL DESTEK POLİTİKALARI

Dini kurumların yanı sıra aile dayanışmaları ile yapılan sosyal destekler Refah Devleti anlayışının gelişmesiyle birlikte merkezi otoritenin de dâhil olduğu bir sisteme evrilmiştir. Gerek piyasasının sunduğu maddi kaynaklardan herkesin yararlanmasının mümkün olmaması, gerekse dezavantajlı kesimlerin sayıca ve türce artan oranı sosyal hizmet ve yardımların üretilmesi ve yönlendirilmesinde devletin de aktif rol oynamasına neden olmuştur. Sosyal koruma olgusu salt vicdana bırakılabilecek bir olgu değildir. Bu nedenle de devletin zaman zaman ekonomik ve siyasal konjonktüre göre değişen yardımlarda bulunduğu bilinmektedir. Bu çalışmada Covid-19 pandemisinin ilanından bu güne Türkiye’de devletin yönetim erki aracılığıyla yaptığı sosyal yardımlar ele alınmıştır. Her ne kadar Covid-19 bir hastalık olarak tanımlansa da dünya genelinde ekonomik, sosyal ve siyasi sonuçlar doğurmuştur. Bu nedenle cumhuriyetin nitelikleri doğrultusunda sosyal bir hukuk devleti olarak tanımlanan Türkiye’nin de anılan pandemi döneminde hem sağlık alanında hem de sosyal, ekonomik ve güvenlik alanlarında farklı politikalar geliştirmesi beklenmektedir. Amaç farklı bakanlıkların ve kurumların pandemi esnasında sağlamış olduğu maddi ve manevi sosyal destekleri bir araya getirerek sürecin yönetimine dair toplulaştırılmış bir değerlendirme ortaya koyabilmektir. Çalışma esnasında mevzuat ve bakanlık açıklamaları ve yayınları derlenerek analiz edilmiş ve pandemi esnasında farklı odak gruplarını hedefleyen pek çok programın uygulamaya alındığı gözlemlenmiştir.

SOCIAL SUPPORT POLICIES APPLIED IN TÜRKİYE DURING THE COVID-19 PANDEMIC PROCESS

In addition to religious institutions, social supports with family solidarity has evolved into a system in which the central authority is included in the development of the understanding of the Welfare State. Both the fact that it is not possible for everyone to benefit from the material resources offered by the market and the increasing number and type of disadvantaged segments in number have caused the state to play an active role in the production and direction of social services and benefits. The phenomenon of social protection is not a phenomenon that can be left to conscience alone. For this reason, it is known that the state provides assistance that varies from time to time according to the economic and political conjuncture. In this study, from the announcement of the Covid-19 pandemic to this day, the social benefits provided by the state through the management authority in Türkiye have been discussed. Although Covid-19 is defined as a disease, it has had economic, social, and political consequences around the world. For this reason, Türkiye, which is defined as a social state governed by the rule of law in accordance with the qualities of the republic, is also expected to develop different policies in the field of health as well as in the fields of social, economic and security during the pandemic period. The aim is to bring together the material and moral social support provided by different ministries and institutions during the pandemic and to be able to put forward a collective assessment of the management of the process Decisively. During the study, legislation and ministerial statements were compiled and it was observed that many programs targeting different focus groups were implemented during the pandemic.

___

  • 7252 Sayılı Dijital Mecralar Komisyonu Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, (28/07/2020).
  • Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, “Tam Kapanma Sosyal Yardım Programımız kapsamında yapılan yardımlar”, 13 Mayıs 2021, https://www.aile.gov.tr/haberler/bakan-yanik-tam-kapanma-sosyal-yardim-programimiz-kapsaminda-2-milyonun-uzerinde-ihtiyac-sahibi-hanemize-yaklasik-2-2-milyar-lira-destek-verdik/ (Erişim Tarihi:21/07/2022).
  • Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, “Tam Kapanma Sosyal Yardım Programımız kapsamında yapılan yardımlar” 13 Mayıs 2021, https://www.aile.gov.tr/istanbul/haberler/bakan-yanik-vefa-sosyal-destek-gruplarimiz-tam-kapanma-sosyal-yardim-odemelerini-konutlarda-teslim-etmeye-basladi/ (Erişim Tarihi:21/07/2022).
  • Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmet Bakanlığı, 30/04/2020. Psikososyal Destek https://www.csgb.gov.tr/haberler/bakanligimiz-covid-19-nedeniyle-vatandaslara-telefonla-psikososyal-destek-veriyor/ (Erişim Tarihi:22/07/2022).
  • Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü 25/04/2020 tarih 284 sayılı yazısı http://www.karamursel.gov.tr/kurumlar/karamursel.gov.tr/Guncel/Duyurular/ Duyuru%20Kaymakamlik/Dokuman/Pandemi_Sosyal_Destek_Prog.pdf(ErişimTarihi:21/07/2020).
  • Birleşmiş Milletler, 01/05/2020, COVİD19 Psikososyal Destek Hattı https://turkiye.un.org/en/node/ 43887 (Erişim Tarihi: 22/07/2022). Birleşmiş Milletleri, https://www.undp.org/tr/turkiye/covid-19-pandemisi(Erişim Tarihi:22/07/2022).
  • Biz Bize Yeteriz Türkiye, http://bizbizeyeteriz.gov.tr (Erişim Tarihi:01/07/2022). Cobb, S. (1976). Social Support as a Moderator of Life Stress. Psychosomatic Medicine, 38(5), 300–314.
  • Cohen, S. (1998). Psychosocial models of the role of social support in the etiology of physical disease. Health Psychology, 7(3), 269.
  • Cohen, S., ve Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310–357.
  • Cumhurbaşkanı Kararı, 21/05/2021, Esnaf ve Sanatkârlar ile Gerçek Kişi Tacirlere Korona Virüs Salgını Nedeniyle Verilecek Hibe Desteği Hakkında Karar. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2020). “Sosyal Koruma Kalkanı”, Ankara.
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 29/07/2021, Kısa Çalışma Ödeneği ve Nakdi Ücret Desteği. https://www.csgb.gov.tr/haberler/bakan-bilgin-kisa-calisma-odenegi-nakdi-ucret-destegi-ve-issizlik-odenegi-kapsaminda-8-milyon-kisiye-57-milyar-tl-odeme-yapildi/(Erişim Tarihi:22/07/ 2022).
  • House, J. S. 1987. Social support and social structure. Soc. Forum 2(1), ss.135-46
  • House, J. S., Umberson, D., & Landis, K. R. (1988). Structures and Processes of Social Support. Annual Review of Sociology, 14(1), 293–318.
  • House, James S. and Robert L. Kahn, 1985 "Measures and concepts of social support." In Sheldon Cohen and S. Leonard Syme (eds.), Social Support and Health: 83-108. New York: Academic Press.
  • https://www.csgb.gov.tr/haberler/bakan-selcuk-biz-bize-yeteriz-turkiyem-kampanyamizin-bagislariyla-ihtiyac-sahibi-ailelerimize-destek-oluyoruz/ (Erişim Tarihi: 21/07/2022).
  • İçişleri Bakanlığı, 11/02/2022, Vefa Destek Grupları, https://www.icisleri.gov.tr/bakanimiz-sn-suleyman-soylu-antalyada-duzenlenen-112-acil-cagri-merkezleri-egitim-programina-katildi (Erişim Tarihi:22/07/2022).
  • İçişleri Bakanlığı, 14/05/2020, Vefa Destek Grupları, https://www.icisleri.gov.tr/vefa-sosyal-destek-gruplari-6649461-haneye-ulasti (Erişim Tarihi.22/07/2022).
  • İçişleri Bakanlığı, 20/10/2021, Covid-19 Pandemisi ve Türkiye https://www.icisleri.gov.tr/arem/covid-19-pandemisi-ve-turkiye (Erişim Tarihi 19/04/2022).
  • İstanbul Valiliği, 18/03/2020, Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi, http://www.istanbul.gov.tr/ cumhurbaskani-erdogan-ekonomik-istikrar-kalkani-tedbir-paketini-acikladi (22/07/2022).
  • İŞKUR, Kısa Çalışma Ödeneği, https://www.iskur.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/kisa-calisma-odenegi/ (Erişim Tarihi:22/07/2022).
  • İŞKUR, Nakdi Ücret Desteği, https://www.iskur.gov.tr/is-arayan/issizlik-sigortasi/nakdi-ucret-Destegi/#:~:text=Koronavir%C3%BCs%20(Covid%2D19)%20salg%C4%B1n%C4%B1n%C4%B1n,ve%20%C4%B0%C5%9EKUR%20taraf%C4%B1ndan%20yap%C4%B1lan%20%C3%B6demedir. (Erişim Tarihi: 22/07/2022).
  • Lin, N., Woelfel, M. W., & Light, S. C. (1985). The Buffering Effect of Social Support Subsequent to an Important Life Event. Journal of Health and Social Behavior, 26(3), 247.
  • Milli Eğitim Bakanlığı, 01/04/2020, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Bilgilendirme Hattı. https://www.meb.gov.tr/koronavirus-travmasina-karsi-psikososyal-destek-cagri-merkezi-ogrenci-ve-velilerimizin-hizmetinde/haber/20617/tr (Erişim Tarihi: 22/07/2022).
  • Richman, J. M., Rosenfeld, L. B., & Bowen, G. L. (1998). Social Support for Adolescents at Risk of School Failure. Social Work, 43(4), 309–323.
  • Richman, J. M., Rosenfeld, L. B., & Hardy, C. J. (1993). The Social Support Survey: An initial validation study of a clinical measure and practice model of the social support process. Research on Social Work Practice, 3, 288–311.
  • Sağlık Bakanlığı, 02/07/2020, Pandemi https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66494/pandemi.html (Erişim Tarihi 22/07/2022).
  • Sağlık Bakanlığı, COVID-19, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html (Erişim Tarihi 22/07/2022).
  • Sandher, J. ve Kleider, H. (2020). COVID-19 Could Change The Welfare State Forever, World Economic Forum. 30 June 2020.
  • 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma Ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu.29/05/1986 Madde 2.
  • Ticaret Bakanlığı (2020). Koronavirüs Salgını Nedeniyle Verilecek Hibe Desteği Programı ve Uygulama Esasları Hakkında Tebliğ.
  • Ticaret Bakanlığı, 30/04/2021, Hibe Destek ve Kira Destek Programı https://ticaret.gov.tr/haberler /kovid-19dan-etkilenen-esnaf-ve-sanatkara-verilen-desteklerin-suresi-uzatildi (Erişim Tarihi: 22/07/2022).
  • Ticaret Bakanlığı, 3000 TL Hibe Desteği Verilecek Esnaf Sanatkarlar ile Gerçek Kişi Tacirlerin Ekonomik Faaliyetleri (2. GRUP) 2021 https://ticaret.gov.tr/data/60a78b0d13b8762fd4493865/(2) %20Esnaf%20Sanatkarlar%20ile%20Ger%C3%A7ek%20Ki%C5%9Fi%20Tacirlerin%20Ekonomik%20Faaliyetleri%20(2.%20GRUP).docx (Erişim Tarihi: 22/07/2022).
  • Ticaret Bakanlığı, 5000 TL Hibe Desteği Verilecek Esnaf Sanatkarlar ile Gerçek Kişi Tacirlerin Ekonomik Faaliyetleri (1. GRUP) 2021 https://ticaret.gov.tr/data/60a78b0d13b8762fd4493865/(1.) Esnaf%20ve%20Sanatk%C3%A2rlar%20%C4%B0le%20Ger%C3%A7ek%20Ki%C5%9Fi%20Tacirlerin%20Desteklenmesi_Ek_1.%20GRUP%20ESAS%20FAAL%C4%B0YET%20KONULARI%20L%C4%B0STES%C4%B0.pdf.pdf (Erişim Tarihi: 22/07/2022).
  • Türkiye Cumhuriyeti Strateji Geliştirme Başkanlığı (2022). “2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”
  • UNICEF, 30/04/2020, Psikososyal Destek seti. https://www.unicef.org/turkiye/hikayeler/t%C3%BC rkiyede-covid-19-nedeniyle-evde-kalan-%C3%A7ocuklara-psiko-sosyal-destekyard%C4%B1m (Erişim Tarihi:22/07/2022).