KRİPTO PARA PİYASASINDA BITCOIN VE SEÇİLMİŞ ALTCOINLER ARASI EŞBÜTÜNLEŞME VE NEDENSELLİK

Çalışmanın amacı kripto para piyasasına öncülük eden Bitcoin ile seçilmiş altcoinler arasındaki ilişkinin ve nedenselliğin varlığını tespit ederek yatırımcıların kararlarına ışık tutmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, Bitcoin (BTC) ile Ethereum(ETH), Binance Coin (BNB), Cardano (ADA) , Litecoin (LTC), Tron (TRX), Stellar (XLM), IOTA altcoinlerinin arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi araştırılmıştır. Uzun dönemli ilişkinin var olup olmadığı Engle Granger Eşbütünleşme yöntemiyle, kısa dönemli ilişkinin var olup olmadığı Sıradan En Küçük Kareler Yöntemiyle (OLS), nedensellik ilişkisinin var olup olmadığı ise Toda Yamamato Nedensellik yöntemiyle test edilmiştir. Çalışma kapsamında veri seti olarak 14.06.2018-01.12.2021 tarihleri arasında kripto para birimlerinin günlük kapanış fiyatları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda Engle Granger Testine göre BTC ile seçilen altcoinler arasında uzun dönemli eşbütünleşme ilişkisi bulunamamıştır. OLS testine göre bağımsız ve bağımlı değişkenler arasında kısa dönemli ilişkinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Toda Yamamato Testine göre BTC’den ADA, ETH, IOTA, TRX, XLM alt coinlerine doğru granger nedensellik olduğu, BTC’den BNB ve LTC coinlerine doğru granger nedensellik olmadığı ve BTC’den etkilenmedikleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bitcoin, Altcoin, Engle Granger Eşbütünleşme Testi, Toda Yamamato Nedensellik Testi, Engle-Granger Cointegration Test, Toda-Yamamoto Causality Test

COINTEGRATION AND CAUSALITY ANALYSIS BETWEEN BITCOIN AND SELECTED ALTCOINS IN THE CRYPTOCURRENCY MARKET

The aim of the study is to shed light on the decisions of investors by determining the existence of the relationship and causality between Bitcoin, which leads the crypto money market, and selected altcoins. For this purpose, the cointegration and causality relationship between Bitcoin (BTC) and Ethereum (ETH), Binance Coin (BNB), Cardano (ADA), Litecoin (LTC), Tron (TRX), Stellar (XLM), IOTA altcoins were investigated. The existence of a long-term relationship was tested with the Engle Granger Cointegration method, whether there was a short-term relationship with the Ordinary Least Squares Method (OLS), and whether there was a causal relationship was tested with the Toda Yamamato Causality method. Within the scope of the study, the daily closing prices of cryptocurrencies between 14.06.2018 and 01.12.2021 were used as a data set. As a result of the research, no long-term cointegration relationship was found between BTC and selected altcoins according to the Engle Granger Test. According to the OLS test, it was concluded that there is a short-term relationship between the independent and dependent variables. According to the Toda Yamamato Test, it was concluded that there is granger causality from BTC to ADA, ETH, IOTA, TRX, XLM altcoins, there is no granger causality from BTC to BNB and LTC coins and they are not affected by BTC.

Keywords:

Engle-Granger Cointegration Test, Toda-Yamamoto Causality Test, Bitcoin, Altcoin,

PDF

___

Akkoyuncu, H. (2021). Kripto Paralar ve Fiyat Hareketleri: Ekonometrik Bir Analiz. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aksoy, E., Teker, T., Mazak, M. ve Kocabıyık, T. (2020). ‘‘Kripto Paralar ve Fiyat İlişkileri Üzerine Bir Analiz: Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi ile Bir İnceleme’’. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 110-129.
Ay, M. ve Adıyaman, G. (2022). ‘‘Bitcoin ve Altcoinler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi’’. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 31-46.
Aygün, M. (2022). Makroekonomik Değişkenler ile Borsa İstanbul Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Toda-Yamamoto Testi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baek, C. & Elbeck, M. (2015). ‘‘Bitcoins As an Investment or Speculatıve Vehicle? A First Look’’. Applied Economics Letters, 22(1), 30-34.
Bakır, E. (2021). Covıd-19 Pandemisi Sürecinde Kripto Para Birimleri ile Ekonomik Göstergeler Arasındaki İlişki. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Baki, İ. (2018). Türkiye’deki Enerji Tüketiminin Belirleyicileri: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizleri. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Barlas, B. (2021). Türkiye’de Tüketici Kredileri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Kredi İvmesi ve Kredi Değişkenleri Açısından Değerlendirmesi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ciaian, P., Rajcaniovad, M. & Kancs, A. (2017). ‘‘Virtual Relationships: Short- And Long-Run Evidence From Bitcoin And Altcoin Markets’’. Journal of International Financial Markets, 1042-4431.
Çiğdem, G. (2016). Gelişmekte Olan Ülkeler ve Türkiye’de Cari Açık Sorunu. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Demiroğlu S. (2020). ‘‘Bitcoin ve Ethereum Arasındaki İlişki: Toda- Yamamoto Nedensellik Testi’’. International Journal Of Socıal, Humanıtıes And Admınıstratıve Scıences, 6(33), 1903-1911.
Georgoula, I., Pournarakis, D., Bilanakos, C., Sotiropoulos, D. & Giaglis, G. (2015). ‘‘Using Time-Series and Sentiment Analysis to Detect the Determinants of Bitcoin Prices’’. Mediterranean Conference on Informatıon Systems, 1-12.
Gönül, C. (2019). Kripto Para Biriminin Ekonomik Göstergelere Etkisi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Göttfert, J. (2019). Cointegration Among Cryptocurrencies: A Cointegration Analysis of Bitcoin, Bitcoin Cash, EOS, Ethereum, Litecoin and Ripple. Sweden: Umea University.
Güleç, F. Ö. , Çevik, E. ve Bahadır, N. (2018). ‘‘Bitcoin ile Finansal Göstergeler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi’’. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 2146-3417.
Karaağaç, G. A. ve Altınırmak, S. (2018). ‘‘En Yüksek Piyasa Değerine Sahip On Kripto Paranın Birbirleriyle Etkileşimi’’. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (79), 123-138.
Kim, M. J., Canh, N. Phuc & Park, S. Y. (2020). ‘‘Causal Relationship Among Cryptocurrencies: A Conditional Quantile Approach’’. Finance Research Letters, 1544-6123.
Korkmazgöz, Ç. , Şahin, S. ve Ege, İ. (2022). ‘‘Bitcoin ve Borsa İstanbul Endeksleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı’’. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(1), 89 – 108.
Kurt, A. (2021). Pandemi Döneminde Brent Petrol ve Kripto Paralar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Afyonkarahisar: Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Laçin, G. C. (2019). Elektronik Para ve Dijital Para Sistemleri: Bitcoin ve Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin Analizi. Mersin: Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Nunes, B. S. R. (2017). Vırtual Currency: A Coıntegratıon Analysıs Between Bitcoin Prices and Economic and Financial Data. Lizbon: ISCTE-IUL.
Özgür, Ö. (2020). Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Birim Kök Testlerinin Gecikme Uzunluğuna Olan Duyarlılığı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya. M., Yıldırım, H. H. ve Kantar, L. (2020). Finans Biliminde Ekonometri Uygulamaları. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Torun, N. (2015). Birim Kök Testlerinin Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yenilmez, F. ve Erdem, M. S. (2018). ‘‘Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Büyüme ile Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi’’. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 71-95.