Hasan Kâfî? Akhisarî? el-Bosnevî? ve Ravzâtu’l-Cennât Fî? Usûli’l-İ?tikâdât Adlı Eseri

İslamî ilimlerin her bir dalında temayüz etmiş birçok âlim ve onlarıngünümüze kadar ulaşan değerli eserleri mevcuttur. Bunların hepsindenhaberdar olmamız çeşitli nedenlerle tam olarak mümkün olamamış,haberdar olabildiklerimiz ise sınırlı sayıda kalmıştır. Tarihe mâlolmuş şahsiyetlerin görüşlerinin, hayatlarının ve kitaplarının bilinmesigünümüz bilimsel çalışmalarına ışık tutması bakımından önem arz etmektedir.Söz konusu bu duruma örnek olarak ve bu maksadı sağlamak amacıylakelâm alanında tanınmış olan Hasan Kâfî Akhisarî ve onun Kelâmcı kişiliğibu makalenin konusunu teşkil edecektir.Bir süre İstanbul’da kalarak eğitim gören Hasan Kafi, bir Osmanlı alimidir.Kelâm ilminde bilinen bir isim olarak Kafi, Hanefi-MatüridiliğinBosna’da yayılmasına katkıda bulunması ile ayrı bir payeye sahipolmuştur. Kadılık görevinin yanı sıra pek çok esere imza atan HasanKâfî’nin bu eserleri arasında “Ravzâtu’l-Cennat fî Usûli’l-İtikâdât” adlıeseri kelâmi görüşlerini yansıtması bakımından dikkatimizi çekmiştir.Bu makalede onun Kelâmcılığı ve bu alandaki görüşleri özellikle bueseri bağlamında değerlendirilecektir.

HASAN KĀFĪ AQHISĀRĪ AND HIS RAWDAT AL-JANNĀT FĪ USŪL AL-I‘TIQĀDĀT

There is a significant number of scholars and their works in Islamic discipline. we are not able to know each of them and the ones we know of remain so limited. In order to shed light to our studies, it is crucial to reveal perspectives, lives and works of scholars who make our history. In order to contribute to this goal, the subject of this article will be the renowned scholar of kalām, Hasan Kāfī Aqhisārī, and his kalām scholarship. Hasan Kāfī, who studied also in Istanbul is an Ottoman scholar. Hasan Kāfī became more popular for contributing the spread of Hanafī-Māturīdite in Bosnia. Apart from his duty as a qāḑī, Hasan Kāfī authored numerous works. Among these works, (Rawdat al-Jannāt), stands out for reflecting Hasan Kāfī’s theological understanding. In this article, his scholarship in kalām and his understanding of the science will be analysed focusing on this work.

PDF

___

AHMED MUSTAFA FAYSAL. el-Furuk ve’l-Mezahibu’l-İslamiyye, Sabuni Yay. I. Baskı, 2010.
AKHISARÎ, Hasan Kâfî. Ravzatu’l-Cennât Fî Usûli’l-İtikâdât, Hacı Mahmud Efendi, nr. 297. 4 Süleymaniye Kütüphanesi; Bayezid nr. 2800, 3240 Beyazıt Devlet Kütüphanesi; Ali Emiri Efendi, nr. 1354,4343, Millet kütüphanesi.
ARUÇI, Muhammed. “Hasan Kâfi Akhisarî” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 16. İstanbul, 1994.
EL-BAĞDADÎ, İsmail Paşa. İzâhu’l-Meknun, İstanbul: Vekaletü’l Mearif, 1945.
Hediyyetu’l-Arifin, İstanbul: Vekaletü’l Mearif, 1951.
EL-BAĞDADÎ, Ebu Mansur Abdulkahir b. Zahir et-Temimi. Usûli’d-Din, II . Baskı, Beyrut: 1980.
el-Fark Beyne’l-Firak, thk. Muhammed Fethi’n-Nadi, I. Baskı. İskenderiye: Selam Yay., 2010.
EL-CÜRCÂNÎ, Ebü’lhasan Seyyid Şerif Ali b. Muhammad b. Ali. et-Ta’rifat, İstanbul: el-Hac Halil Efendi Mat, tsz.
EBÛ HANÎFE, Nu’man ibn-i Sâbit ibn Zevta. el-Fıkhü ‘l Ekber, Hindistan: Meclisu Dairat’i’l- Maarifi’l-nizamiyye, h. 1321.
EBU’L-FETH EŞ-ŞEHRISTANI. el-Milel ve’n-Nihal, I. baskı, Beyrut: İbni Hazm Yay. t.y. 2005.
İBN HAZM, Muhammed b. Ali b. Saîd ez-Zahiri. el-Fasl fî’l-Milel ve’l-Ehva ‘n-Nihal, Kahire: Sabih Yay., 1964.
İBN MANZUR, Cemaluddin Muhammed. Lisan’l-Arab, Beyrut: 1968.
EL-İSFAHÂNÎ, el-Huseyn b. Muhammed er-Râgıb. el-Müfredat fî Garîbi’l-Kur’ân, İstanbul: 1986.
KADI ABDULCEBBÂR. Şerhu Usûli’d-Din, thk. Abdulkerim Osman, Kahire: Vehbe Yay. 1965.
KEHHÂLE, Ömer Rıza. Mu’cemu-l’müellifîn, Mektebetü’l Müsenna, Beyrut: el-Muthana Yay., tsz.
EL-KESTELÎ, Muslihuddin Mustafa. Haşiyetü’l-Kesteli Ala Şerhi’l-Akaidi, İstanbul: Bahar Matbaası, 1963.
EL-MAKDISÎ, Muhammed b. Muhammed b. Ebi Bekr b. Ali b. Ebi Şerif Kemâleddin. el-Müsamere Şerhü’l-Müsayere fi’l-Akaidi’l-Münciye fi’l-Ahire, Beyrut: Darü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 2002/1423.
EL-MATURIDÎ, Muhammed bin Mahmud Ebu Mansur al-Semerkandî. Kitabu’t-Tevhid, thk. Bekir Topaloğlu, Muhammad Aruçi, İstanbul: el-İrşad Yay. 2007.
EL-MENAVÎ, Zeynüddin Muhammed Abdurrauf. Feyzü’l-Kadir Şerhu’l-Camiu’s-Sağir, Beyrut: Darül-Maarif.
EN-NESEFÎ, Ebu’l-Muin Meymun b. Muhammed. et-Temhid fi Usuli’d-Din, thk. Abdulhayy Kabil, Kahire: 1408/1987.
En-Nesefi, Ebu’l-Muin. Tabsiratü’l-Edille, Süleymaniye Kütüphanesi, Carullah kısımı, nr.1128.
EN-NU’MAN b. Muhammed. Esasu’t-Te’vil, Beyrut: Amir Tamir Yay. 1960.
ER-RAZÎ, Ebu Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahreddin. Muhasselü’l-Efkari’l- Mutekaddimin ve’l-Müteahhirin, Kahire: Hüseyniyyetü’l-Mısriyye Yay. h.1323.
Muhtaru’s-Sihah, thk. Mahmud Hatır, Beyrut: 1415/1995.
ES-SABUNI, Nureddin. el-Bidaye fi Usûli’d-Din, thk. Bekir Topaloğlu, 9. baskı, İstanbul, 2011.
ŞEHRISTANÎ, Ebü’l-Feth Taceddin b. Abdülkerim. Nihayetü’l-İkdam, thk. Alferd Guillaume, London: 1934.
ET-TAFTAZANÎ, Sa’düddin. Şerhu’l-Akaidi’n-Nesefiyye, I. Baskı, Bağdat: el-Muthan Yay., 1329.
ET-TEHÂNEVÎ: Muhammed b. A’la b. Ali el-Faruki el-Hanefi. Keşşâfu İstilâhâti’l-Funûn, İstanbul: Calcuta 1854 den Ofset, 1404/1984.
WATT. Montgomery. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri çev. Ethem Ruhi Fığlalı, III . Baskı, Ankara: Sarkaç Yayınları, 2010.
YAVUZ, Yusuf Şevki. “Şefaat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul: XXXVII . YAZICIOĞLU, Mustafa Sait. “Fiil”, İstanbul. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XIII , 1987.
ZIRIKLÎ, Hayreddin. el-A’lâm, 2 baskı, Kahire: 1954–1959