Tarih boyunca, sürekli bir gelişim ve değişim sürecine sahip olan fıkıh mezheplerinin İslâm coğrafyasına dağılımlarının nedenselliğine ilişkin birtakım unsurlar olduğu görülmektedir. Bazen coğrâfî yakınlık, bazen belli kişi veya gruplar, kimi zaman da siyâsî unsurların belirleyiciliği ile belli ülkeler arasında intikal sürecine tabi olan fıkıh mezhepleri, muayyen bazı bölgelerde yoğunlaşarak söz konusu bölgenin fıkhî karakteristik özelliğini ifade eder hale gelmişlerdir. Bu doğrultuda elinizdeki makale, fıkıh mezheplerinin belli bir bölgede oluşumu, gelişmeleri, yoğunlaşmaları ve başka bölgelere intikal etmeleri bakımından coğrâfî olarak belli bir havzaya dâhil edilebilmelerinin imkânı ve bu doğrultuda fıkıh tarihinde “fıkıh havzaları” şeklinde bir ıstılahın oluşumuna yönelik bir deneme çalışmasını konu edinmekte ve bu minvalde olgunlaştırılmaya açık bir ıstılah oluşturma niyetiyle “fıkıh havzaları” taksimi yapmayı hedeflemektedir.

Throughout history, there are several elements that determine how dissemination of Islamic doctrines, which have a continuous development and change process, to the Islamic geography. Islamic sects have sometimes occurred in certain countries by their geographic proximity, sometimes arose by certain individuals or groups, and sometimes existed by the determinants of political elements. As a result, these sects have become the characteristic of their regions. In this regard, this article examines the occurrence, development, concentration and the transfer of jurisprudence in a certain region. In this respect, this analysis emphasizes the possibility that sects can be included in a specific basin. The use of the “Fiqh basin” in this paper is an attempt to form a concept in the history of Islamic Law.