Fıkıh İlminin Oluşum Sürecinde İcmâ

Şer‘î deliller hiyerarşisinde genellikle üçüncü sırada gösterilen icmâ, gerek klasik kaynaklarda ve gerekse modern döneme ait usul eserlerinde üzerinde en çok durulan kavramlardan biri olmuştur. Ancak klasik eserlerde kavram detaylı bir şekilde irdelenmekle beraber, nasıl bir süreç sonucunda bu teorik yapının ortaya çıktığı pek inceleme konusu yapılmamaktadır. Modern döneme ait bazı çalışmalarda ise kavramın ifade ettiği anlam, kavramlaşma süreci ve o dönemdeki şartlar gözardı edilerek incelenmektedir. Aslında bu durum sadece fıkhî terimlerle sınırlı olmayıp diğer ilim dallarına ait kavramlarda da yaşanmaktadır. Bu sebepten ötürü icmâ gibi hayatî öneme sahip kavramların oluşum süreçlerine dair çalışmalar, düşünce dünyamızda yer alan kavramların daha sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesini sağlayacağı gibi, ait olduğu disiplinin belirli bir dönemdeki serüvenini de gözler önüne serecektir. Bilal Aybakan’ın fıkıh ilminin oluşum sürecinde icmâ kavramının ifade etmiş olduğu anlamı mercek altına aldığı eseri de bu açıdan önem arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler:

fıkıh, oluşum, icmâ

___

  • Aybakan, Bilal, Fıkıh İlminin Oluşum Sürecinde İcmâ, İstanbul: İz Yayıncılık, 2003.