KÜRESEL KRİZDE DEVLET MÜDAHALESİ VE MALİYE POLİTİKASI
Maliye politikası, ekonomik kriz ya da durgunluk dönemlerinde devletin ekonomiye müdahalede kullandığı önemli bir iktisat politikası aracıdır. 1980’lerden itibaren liberalleşme ve küreselleşme sürecinde devletin ekonomideki rolünün azaltılması gerektiği görüşünün uygulamaya yansıması, maliye politikasının teorik temelini oluşturan Keynesyen iktisadın gözden düşmesinde etkili olmuştur. 2008 Küresel Ekonomik Krizinde hükümetlerin para politikaları ile müdahalesinin sonuç vermemesi nedeniyle, kamu harcama artışları ve vergi indirimlerini içeren mali teşvik önlemlerinin uygulanması, Keynesyen devlet müdahaleleri ve maliye politikalarını ön plana çıkarmıştır. Daha sonra, Krizin etkilerinin hafifletilmesini sağlayan genişletici maliye politikalarından, yaşanan mali sürdürülebilirlik sorunu nedeniyle, büyük ölçüde vazgeçilmiştir. Ancak kriz öncesi döneme göre hükümetlerin maliye politikası uygulamaları ile daha sık karşılaşılmaktadır. Doğası gereği sürekli kriz üreten kapitalizmin istikrarlı işleyebilmesi için Keynesyen müdahaleci devlet anlayışına ve maliye politikalarına ihtiyaç duyulduğu yaşanan bazı örneklerden anlaşılmaktadır. Ne var ki, sadece krizlerle mücadelede değil, gelir eşitsizlikleri ve yoksulluğun azaltılmasında ve uzun vadeli politikaların tasarlanmasında maliye politikaları, hükümetlerin kullanabileceği önemli bir araç niteliğindedir.
___
- Aksoy, Şerafettin. (1988). Kamu Maliyesi, Gözden Geçirilmiş ve İlaveli 3. b.,
İstanbul: Filiz Kitabevi.
Arslan, M. Oğuz. (2010). “Küresel Keynesçilik ve Küresel Ekonomik Kriz”,
Ege Akademik Bakış,10(4).
Bakar, Feride. Tokatlıoğlu, Mircan Yıldız. (2012). “Küresel Finansal Kriz
Sürecinde Avrupa Birliğinde Vergi Politikaları”, Maliye Dergisi, Temmuz –
Aralık, (163).
Bird, Graham. (2016). “Fiscal Policy and Global Crisis”, World Economics,
17(1).
Bocutoğlu, Ersan. (2012). İktisadi Düşünceler Tarihi, Murathan Yayınevi,
Trabzon.
Bocutoğu, Ersan. Ekinci, Aykut. (2009). “Genel Teori, Küresel Krizler Ve
Maliye Politikası”, Maliye Dergisi, Ocak- Haziran (156).
Bunea-Bontas, C. Aurora. Petre, M. Cosmina. (2009) “Fiscal Policy During
the Current Crisis”, Romanian Economic and Business Review , 5(4).
Desai, Radhika. (2012). “Keynes’in Geri Dönüşü: Tarih Konuşuyor”, Ed. Uğur
Selçuk Akalın, Ahmet İncekara, Gülsüm Akalın, Keynes’in Genel Teori’si
Üzerine, Kalkedon Yayınları, İstanbul.
Doraisami, Anita. (2011). “The Global Financial Crisis: Countercyclical Fiscal
Policy Issues and Challenges in Malaysia, Indonesia, the Philippines, and
Singapore”, ADBI Working Paper Series, (288).
Eggertsson, Gauti B. (2014) “Fiscal Policy, Public Debt and the World Crisis”,
German Economic Review, 15(2).
Ertuğrul, Ahmet. (2014). Ekonomik Teori ve Analizin Tarihi, Ankara: Efil
Yayınevi.
Feldstein, Martin. (2009). “Maliye Politikasının Rolünü Yeniden Düşünmek”,
Çeviren: Erdal Gümüş, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari
Bilimler Dergisi, 4(2), ss. 9-16.
Küresel Krizde Devlet Müdahalesi ve Maliye Politikası
25
Göker, Zeliha. (2014). “Küresel Kriz Sonrası Maliye Politikalarında Değişim
ve Mali Tuzak Riski”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(40).
Güler, Begüm. Keleş, Esra. Uçar, Özgür. (2012). “Finansal İşlem Vergileri ve
Avrupa Birliği Uygulaması”, Türkiye Cumhuriyet Avrupa Birliği Bakanlığı
Ekonomik ve Mali Politikalar Başkanlığı, http://www.abgs.gov.tr/files/
EMPB/finansal_islem_vergisi_empb_print_version.pdf, (20.12.2015).
Karakurt, Birol. (2010). “Küresel Mali Krizi Önlemede Maliye Politikasının
Rolü ve Türkiye’nin Krize Maliye Politikası Cevabı”, Atatürk Üniversitesi
İİBF Dergisi, 24(2).
Keynes, J. Mynard. (1964). General Theory of Employment, Interest, and
Money, London: A Harvest/HJB Books.
Keynes, John Maynard. (1976). General Theory of Employment, Interest
and Money, 16th Edition, The Macmillian Press, London.
Kurz, Heinz D.(2007). İktisadi Düşünce Tarihi, Heretik Yayınları, Ankara.
Mates, Neven. (2011). “Fiscal Policy: Lessons from the Global Crisis”,
Croatian Economic Survey, 13(1).
Musgrave, Richard A. (1959). The Theory of Public Finance, New York:
McGraw – Hill.
Nadaroğlu, Halil. (1985). Kamu Maliyesi Teorisi, Gözden Geçirilmiş 6. b.,
İstanbul: Beta Yayınları.
O’Neill, Dominic. (2016). “21st-century Keynesianism? Get Real”. https://
www.euromoney.com/article/b12kqj422yjxwd/21st-century-keynesianismget-real (E.T. 14.10.2018)
Özkan, Gökhan. (2009). Küresel Finansal Kriz, Uluslararası Finans
Sisteminin Yeniden Yapılandırılması ve Uluslararası Güç Sistemine
Etkileri, Dora Yayıncılık, Bursa.
Öztürk, Nazım. (2012). Maliye Politikası, Ekin Yayınevi, Bursa.
Ray, Nigel. (2009). “The Role of Fiscal Policy in the Current Environment”,
Keynote Address to the Finance Professionals Forum, Sydney.
https://static.treasury.gov.au/uploads/sites/1/2017/06/Finance_Professionals_
Forum.pdf (E.T. 14.10.2018)
Roubini, Nouriel. Mihm, Stephen. (2011). Kriz Ekonomisi, Çeviren: Işıl
Tezcan, Pegasus Yayınları, İstanbul.
İş ve Hayat
26
Roubini, Nouriel. (2018). “Trump May Kill the Global Recovery”, https://
www.project-syndicate.org/commentary/trump-trade-war-and-the-globaleconomy-by-nouriel-roubini-2018-07?barrier=accesspaylog (E.T. 14.10.2018)
Skidelsky, Robert. (2005). “Keynes, Globalization and the Bretton Woods
Institutions in the Light of Changing Ideas About Markets” World Economics,
6(1).
Somel, Cem. (2014). Makro İktisada Giriş, Yordam Kitap, İstanbul.
Spilimbergo, Antonio. Steve, Symansky. Olivier, Blanchard. Carlo, Cottarelli.
(2008). “Fiscal Policy for the Crisis”, IMF Staff Position Note, December 29.
Stiglitz, Joseph. (2017). “Trump’s tax reforms are a bigger gift to business than
most expected”, https://www.theguardian.com/business/2017/oct/04/trumptax-reforms-business-republicans-debt (E.T. 14.10.2018).
Strauss-Kahn, Dominique. (2011). “Global Challenges, Global Solutions”,
https://www.imf.org/en/News/Articles/2015/09/28/04/53/sp040411, (E.T.
15.10.2018).
Şen, Semih. Tokatlıoğlu, Mircan. (2016). “Finansal İşlem Vergileri ve Avrupa
Birliği”, Maliye Dergisi, (170), ss.71-89.
Tekin, Fazıl. (2009). “Küresel Ekonomik Krizler ve Kamu Maliyesine
Yansımaları”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler
Dergisi, 4(2), ss. 7-8.
Tokatlıoğlu, Mircan Yıldız. (2005). Küreselleşme ve Kamu Hizmetleri, Alfa
Aktüel Yayınları, İstanbul.
Tokatlıoğlu, Mircan. Selen, Ufuk. (2017). Maliye Politikası, Ekin Yayınevi,
Bursa.
Tokatlıoğlu, Mircan. Şen, Semih. Serbes, Halil. (2017). “Avrupa Birliği Borç
Krizi ve Finansal Yardım Mekanizmaları”, Ed. Fatih Saraçoğlu ve Muharrem
Çakır, Yrd. Doç. Dr. Yaşar Methibay’a Armağan, Gazi Kitabevi, Ankara,
2017, ss.365-390.
Tokucu, Erkan. Sarıdoğan, Ercan. (2010). “Kriz Ve Maliye Politikalarının Geri
Dönüşü Çerçevesinde Fonksiyonel Maliye: Bir Literatür Taraması” Marmara
Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2).
Zarakolu, Avni. (1981). İktisadi Düşünceler Tarihi, Olgaç Matbaası.