Elit Taekwondo Sporcularının Stresle Başa Çıkma Tarzlarının İncelenmesi

Bu araştırma, Elit düzeydeki kadın ve erkek taekwondo sporcularının stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi ve karşılaştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmamıza yaş ortalaması 21.09 ± 2,709 olan Türkiye Taekwondo Şampiyonasına katılan gönüllü 55 kadın taekwondocu ile 56 erkek taekwondocu olmak üzere toplam 111 sporcu katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Folkman ve Lazarus tarafından geliştirilen, Şahin ve Durak (1995) tarafından kısaltması ve üniversite öğrencilerine uyarlaması yapılan 30 maddelik “Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ)” kullanılmıştır. Ölçeğin beş tane alt boyutu bulunmaktadır. Bu alt boyutlardan “kendine güvenli yaklaşım”, “iyimser yaklaşım” ve “sosyal desteğe başvurma” stresle başa çıkma açısından etkili yollar olarak değerlendirilirken, “çaresiz yaklaşım” ve “boyun eğici yaklaşım” etkisiz yollar olarak değerlendirilmektedir. Verilerin analizinde Mann-Whitney U test analizi kullanılmıştır. Araştırmamızın sonucunda kadın ve erkek elit taekwondo sporcularının stresle başa çıkma tarzları arasında; “kendine güvenli yaklaşım” puanı (z = -3,355, p = .001), “iyimser yaklaşım” (z = -4,077, p= .000) alt boyutlarında istatistikî olarak erkek sporcular lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Diğer yandan elit taekwondo kadın ve erkek sporcularında “boyun eğici yaklaşım” (z = -.006, p = .995), “çaresiz yaklaşım” (z = -.920, p=.358) ve “sosyal desteğe başvurma” (z = -1.887, p = .059) alt ölçek puanları arasında istatistikî olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır

Anahtar Kelimeler:

Taekwondo, stres, stresle başa çıkma tarzı

Investigation of Elite Taekwondo Athletes’ Coping Styles with Stress

The purpose of this research is to examine elite-level male and female taekwondo athletes’ coping styles with stress. A total of 111 taekwondo athletes in a Taekwondo Championships in Turkey (55 female and 56 male; Mean age = 21. 09 ± SD = 2.709) participated voluntarily in the study. As a data collection tool, "Ways of Coping Inventory (SCI)" which was developed by Folkman and Lazarus and adapted to Turkish by Sahin and Durak (1995) was used. This is a 30-item scale. There are five sub-dimensions of the scale. While the sub-dimensions of the "self-confident", "optimistic" and "social support" is regarded as the most efficient ways of coping with stress, "helpless" and "submissive" is considered to be ineffective ways. For data analysis, the Mann-Whitney test analysis was used. Result of the study shows that there are statistically significant differences between men and women elite taekwondo athletes' "self-confident" (z = -3,355, p = .001) "optimistic approach" (z = -4,077, p = .000). On the other hand, no statistically significant differences were found in the sub-dimension "social support" (z = -1.887, p = .059), "helpless" (z = -.920, p=.358) and "submissive" (z = -.006, p = .995).

Keywords:

Taekwondo, stress, ways of coping stress,

PDF

___

Arsan N (2007). Türkiye’de sporcuların stresle başaçıkma davranışlarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Crocker PRE (1992). Managing stress by competitive athletes: ways of coping. International Journal of Sport Psychology. 23: 161-175, 1992.
Dugdale JR, Eklund RC, Gordon S (2002). Expected and unexpected stressors in major international competition. Appraisal, Coping and Performace, 16: 20-33.
Epli Koç H (2006). Üniversite örgencilerinin utangaçlık düzeylerine göre stresle başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Samsun.
Gould D, Eklund RC, Jackson SA (1992). 1988 US Olympic wrestling excellence: Mental preperation, precompetitive cognition and affect. The Sport Psychologist, 6: 358-362.
Hardy L, Jones G, Gould D (1996). Understanding psychological preparation for sport: Theory and practice in elite athletes. Wiley, Chichester, UK.
Jones G, Swain ABJ, Cale A (1991). Gender differences in precompetition temporal patterning and antecedents of anxiety and self-confidence. Journal of Sport and Exercise Psychology, 13: 1–15.
Lazarus RS, Folkman S (1984). Stress, appraisal and coping. Springer, New York.
Murphy SM (1988). The on-site provision of sport psychology services at the 1987 U.S. Olympic Festival, The Sport Psychologist, 2: 337–351.
Şahin NH, Durak A (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: üniversite öğrencileri için uyarlanması, Türk psikoloji Dergisi, 10: 56-73.
Orlick T, Partington J (1988). Mental links to excellence. The Sport Psychologist, 2: 105–130.
Park JK (2000). Coping strategies used by Korean national athletes. The Sport Psychologist, 14: 63–80.
Ptacek JT, Smith RE, Zanas J (1992). Gender, appraisal, and coping: A longitudinal analysis. Journal of Personality, 60: 747–770.
Yoo J (2000). Factorial validity of the coping scale for Korean athletes. International Journal of Sport Psychology, 31: 391– 404.
Yoo J (2001). Coping profile of Korean competitive athletes. International Journal of Sport Psychology, 32: 290–303.