Venedikt Yerofeyev’in “Moskova-Petuşki” adlı eserindeki İncil yansımaları

Venedikt Vasilyeviç Yerofeyev (1938-1990) Rus postmodern edebiyatın önde gelen yazarlarından biridir. Okuma ve yazmaya henüz beş yaşında başlayan ve yaşamı boyunca tarihten siyasete, müzikten resme, felsefeden dine uzanan pek çok alanla ilgili bilgiler edinen yazar için İncil, kendi ifadesiyle “onsuz yaşayamam” dediği tek kitaptır. İncili ezbere bilen Yerofeyev, bununla gurur duyduğunu her fırsatta dile getirir. Yaşamında bu denli özel bir yere sahip olan İncil’in izleri yazarın eserlerine de yansımıştır. Yazarın hem günlüklerinde hem de eserlerinde İncil’den yapılan alıntılara rastlamaktadır. 1969 yılı sonunda kaleme alınan ve yazara gerçek anlamda ün kazandıran “Moskova-Petuşki” adlı eseri bunun en çarpıcı örneğini oluşturmaktadır. Yazarın kendisiyle aynı ismi taşıyan Veniçka adlı otobiyografik kahramanın alkol eşliğinde gerçekleştirdiği fiziksel ve ruhsal bir yolculuğun öyküsünü konu alan eser aynı zamanda İncil’de geçen ifadeleri kimi zaman orijinal dilinde bire bir şekliyle, kimi zamansa gönderme, metafor ve dolaylama yoluyla farklılaştırılarak yansıtmasıyla bazı edebiyat çevrelerince “Alkolik Rus İncili” olarak adlandırılmıştır. “Moskova-Petuşki”de yer alan İncil’e özgü ifadeler Veniçka’nın pek çok duygu ve durumu aktarması için kullanılmasıyla hâlihazırda çarpıcı ve üstü kapalı bir ifade biçimi inşa etmeyi amaçlayan postmodern anlatının etkili bir unsuru olarak eserin bütününde yansır. Yazar, İncil’in kutsallığını kullanarak kendisini ve kahramanını mitleştirmeye çalışır. Bu bağlamda, çalışmada eserin önemli bir katmanını oluşturan İncil’den alıntılanan ifadelerin tespiti ve anlatım içinde edindikleri konumun ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Bible reflections on Venedict Yerofeyev’s work from Moscow to Petushki

AbstractVenedict Vasilyevich Yerofeyev is one of the leading writers of Russian postmodern literature. Having learnt how to write and read when he’s just five years old, he’s obtained various information from history to politics, music to art, philosophy to religion, and for him Bible is the book which he cannot live without. Yerofeyev who knows the Bible by heart has always been proud of it. The Bible which has an important place in his life also reflected to his works. One can face with quotes from the Bible both in his diaries and works. From Moscow to Petushki which was written by the end of 1969 and brought the real fame to the writer is the strikest example of this. The work which is about a physical and spiritual journey in company with alcohol of the autobiographic hero who carries the same name Venichka with the writer is named as “Alcoholic Russian Bible” because of using statements referring to the Bible sometimes in it’s original language literary and sometimes by the way of allusion, metaphor and periphrase. Being used for Venichka to express plenty of feelings and things, Biblical phrases reflect to the whole work as an effective factor of postmodern narrative which aims at constructing an impressive and allusive narration. Making use of Bible’s holiness writer tries to mythcise himself and his hero. In this context, finding out the quotes from the Bible which forms an important stratum of the work and their position in the narration are aimed to be revealed in the study.