Beden algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide atılganlığın aracı rolü

Bu çalışmada beden algısı, yaşam doyumu ve atılganlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve beden algısı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide atılganlığın aracı rolünün tespit edilmesi amaçlanmıştır. Analiz sonuçlarına göre beden algısı ile yaşam doyumu, beden algısı ile atılganlık ve yaşam doyumu ile atılganlık arasında pozitif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, aracılık analizi sonuçlarına göre beden algısı ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide atılganlığın kısmi düzeyde aracı rolünün olduğu görülmüştür. Çalışmanın ana değişkenlerinin sosyodemografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı değerlendirildiğinde, kadın katılımcıların beden algısı puanlarının erkek katılımcılardan düşük olduğu, evli katılımcıların yaşam doyumlarının bekar katılımcılardan yüksek olduğu ve önlisans mezunu katılımcıların yaşam doyumu düzeylerinin lise ve lisans mezunu katılımcılardan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Mevcut araştırma sonuçlarının bireylerin beden algılarınının ve atılganlık düzeylerinin yaşam doyumları üzerindeki etkisinin anlaşılmasına olumlu yönde katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

beden algısı, , yaşam doyumu, , atılganlık, , aracı rol

The mediator role of assertiveness in the relationship between body image and life satisfaction

This study aimed to examine the relationships between perceived body image, life satisfaction, and assertiveness and also to determine the mediator role of assertiveness in relation to perceived body image and life satisfaction. According to the results of the analyses, it was determined that there were significant positive relationships between perceived body image and life satisfaction, perceived body image and assertiveness, and life satisfaction and assertiveness. In addition, according to the mediation analysis results, it was seen that assertiveness had a mediating role in the relationship between perceived body image and life satisfaction. When it is evaluated whether the scores of continuous variables differ according to sociodemographic characteristics, it is observed that the body image scores of female participants were lower than male participants. The life satisfaction level of married participants is higher than single participants. Additionally, associate degree college students’ life satisfaction level is higher than high-school graduate participants and bachelorette graduate students. It is thought that the current research results can contribute positively to the understanding of the effect of individuals' perceived body images and assertiveness levels on their life satisfaction.

Keywords:

Body image, life satisfaction, assertiveness, mediator role,

PDF

___

Akman, G. (2019). Fazla kilolu ve obez bireylerde beden algısı, benlik saygısı ve algılanan sosyal desteğin yaşam doyumuyla ilişkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Alagül, Ö. (2004). Farklı spor branşlarındaki sporcuların atılganlık ile beden algısı arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Alberti, R. ve Emmons, M. (1998). Atılganlık hakkınızı kullanın (S. Katlan, Çev.). Ankara: HBY Yayıncılık.
Al Sulaimi, M. R., Hutaglung, F. D., ve Bin Syed Ali, S. K. (2022). The Mediating Effect of Physical Activity in the Relationship between Body Image and Life Satisfaction. International Journal of Instruction, 15(2), 349-372.
Appleton, S., ve Song, L. (2008). Life satisfaction in urban China: Components and determinants. World Development, 36(11), 2325-2340.
Aydın, Y. (2015). Alkol ve madde bağımlılığında beden algısı, benlik saygısı düzeyleri ve sosyal fobi görülme sıklığı: karşılaştırılmalı bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Cash, T. F. ve Pruzinsky, T. (1990). Body images: Development, deviance, and change. New York: Guilford Press.
Cengiz, Y. (2011). Obez ergenlerde beden algısı, benlik saygısı ve ruhsal durum değerlendirilmesi. (Tıpta uzmanlık tezi). İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, İstanbul.
Çolakoğlu, Ü. ve Yurcu, G. (2019). Sağlık turizmi çalışanlarının rekreatif faaliyet katılımlarına göre kişiler arası duyarlılık ve yaşam doyum ilişkisi. Journal of Travel and Tourism Research, 15, 69-92.
Davis, L. L., Fowler, S. A., Best, L. A. ve Both L. E. (2020). The role of body ımage in the prediction of life satisfaction and flourishing in men and women. Journal of Happiness Studies, 21, 505-524.
Diener, E., Emmons, R. A., Laresen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75.
Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E. ve Smith, H. L. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125 (2), 276-302.
Dönmez, M. M. (2007). Meslek lisesi öğrencilerinin atılganlık düzeylerine göre yaşam doyumu ve duyguları ifade etme eğilimlerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Erbay Gönenir, L., Akyüz, M., Şahin, İ., Evren, B., Kayaalp, C. ve Karlıdağ, R. (2018). Bariatrik cerrahi adayı morbid obezite hastalarının yaşam doyumunun beden algısı ve benlik saygısı ile ilişkisi. Fırat Tıp Dergisi, 23(1), 1-5.
Güneş, İ. (2009). Medyada yer alan kadın bedeni imgeleri ve kadınlarda beden imgesi hoşnutsuzluğu. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Gür, T. (2020). Yetişkin kadınlarda öz duyarlılık ile beden algısının duygusal yeme arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression based approach. New York: Guilford.
Hovardaoğlu, S. (1993). Vücut algısı ölçeği. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi 1(1), 26-27.
Jain, P. ve Tiwari, G. K. (2016). Body ımage satisfaction and life satisfaction in hıv/aıds patients. The International Journal Of Indian Psychology, 3(2), 1-17.
Karslı, G. H. (2014). Obez bireylerde beden algısı, benlik saygısı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kaya Şen, A. (2019). Genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin beş faktörlü kişilik özellikleri ile beden algısı ve yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Keser, İ. (2013). Atılganlık eğitiminin bedensel engelli ergenlerin beden imajı, benlik saygısı ve kendilerine yönelik tutumları üzerindeki etkinliğinin değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kundakçı, H. A. (2005). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları, benlik algısı, vücut algısı ve stres belirtileri açısından karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Lounsbury, J. W., Park, S., Sundstrom, E., Williamson, J. M. ve Pemberton, A. E. (2004). Personality, career satisfaction and life satisfaction: test of a directional model. Journal of Career Assessment, 12, 395-406.
Mezarcı, F. K. (2018). Kadınların spor yapmasında toplumsal beden algısının etkisi: düzce örneklemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
Neugarten, B. L., Havighurst, R. J. ve Tobin, S. S. (1961). The measurement of life satisfaction. Journal of Gerontology, 16, 134–143.
Örgün, S. K. (2000). Anne baba tutumları ile 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ile atılganlıkları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Özkul, R. ve Cömert, M. (2018). Ortaokul öğretmenlerinde yaşam doyum düzeyi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3).
Pinho, L. D., Brito, M. F. S. F., Silva, R. R. V., Messias, R. B., Silva, C. S. D. O., Barbosa, D. A. ve Caldeira, A.P. (2019). Perception of body image and nutritional status in adolescents of public schools. Revista Brasileira de Enfermagem, 72, 229-35.
Purutçuoğlu, E. ve Aksel, C. (2017). Engelli kadınların beden imajı algısı ile yaşam doyumunun belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10.
Rathus, S. (1973). A-30 Item schedule for assessing assertive behavior. Behavior Therapy, 8, 393-397.
Reed, C. L. ve McIntosh, D. N. (2008). The social dance: On-line body perception in the context of others. In R. L. Klatzky, M. Behrmann, & B. MacWhinney (Eds.), Embodiment, ego-space, and action. Hillsdale, NJ: Psychology Press.
Sarıkadıoğlu, H. (2016). Yetişkinlerde vücut algısı ve kendini kabul düzeyi ile yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Secord, P.F. ve Jourard, S.M. (1953). The appraisal of body-cathexis: Body-Cathexis And The Self. J Consult Psychol, 17, 343-7.
Uğur, G. (1996). Üniversite öğrencilerinde atılganlık ile beden algısı ilişkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Uras, B. Y. (2004). Body satisfaction and depression symptoms relationship among university students: the mediator role of self-esteem.(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Voltan, N. (1980). Rathus atılganlık envanteri geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi,10, 23-25.
Williams, S. G., McDermott, R., Fruh, S., Graves, R., Hall, H., Wright,T., ... & Carter, C. (2018). Nursing student satisfaction with daily life: A holistic approach.Journal of Nursing Education,57(12), 751-755.
Woodrow-Keys, E. (2006). The effects of body image on career decision making self-efficacy and assertiveness in female athletes and non-athletes. (Yüksek lisans tezi). Marshall Üniversitesi, US.