Türkiye’de Küresel İklim Değişikliğiyle Mücadelede Sübvansiyon Politikalarına Yönelik Bir Tutum Araştırması

Günümüzde küresel düzeyde öne çıkan önemli sorunlardan biri iklim değişikliğidir. İklimlerde aşırı soğuma ve ısınma şeklinde değişiklikler yaşanırken, yağış rejimlerinde, buzul alanlarının büyüklüğünde, tarımsal üretkenlikte ve biyoçeşitlilikte olumsuzluklar yaşanmaktadır. İklim değişikliğiyle mücadelede atmosferdeki ortalama sıcaklık artışının temel sebebi olarak görülen sera gazı emisyonu konsantrasyonunun azaltılması gereklidir. Sera gazı emisyonlarına yol açan fosil kökenli enerji türlerine sağlanan sübvansiyonların azaltılması ve tasarruf edilen bu kaynakların daha çevreci enerji kaynaklarına aktarılması eğilimi vardır. Araştırmanın amacı Türkiye’de enerji sektöründe çalışan uzmanlar ile akademisyenlerin iklim değişikliği ve iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında sübvansiyonlara olan bakış açısını araştırmaktır. Yarı yapılandırılmış mülakat yöntemiyle bir alan araştırması gerçekleştirilmiş olup enerji alanında çalışmakta olan 28 kişilik bir gruptan iklim değişikliğiyle mücadele ve enerji sübvansiyonları konusunda görüş alınmış ve içerik analizine başvurulmuştur. Dört bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde iklim değişikliğiyle mücadelede sübvansiyonların önemi belirtilirken ikinci bölümde araştırma bulgularına yer verilmiştir. Çalışma sonuç ve öneriler kısmıyla sona ermektedir.

Anahtar Kelimeler:

İklim değişikliği, sübvansiyonlar, mülakat, nitel araştırma, enerji politikaları

An Attitude Research on Subsidy Policies in Combating Global Climate Change in Türkiye

Climate change is one of the most important global issues today. While there are changes in climates in the form of extreme cooling and warming, there are negative effects on precipitation regimes, the size of glacial areas, agricultural productivity, and biodiversity. In the fight against climate change, it is necessary to reduce the concentration of greenhouse gas emissions, which is seen as the main reason for the increase in the average temperature in the atmosphere. There is a tendency to reduce subsidies to fossil-based energy types that cause greenhouse gas emissions and to transfer these saved resources to greener energy sources. The aim of the research is to investigate the perspectives of experts and academicians who work in the energy sector in Turkey on subsidies within the scope of climate change and combating climate change. A field study was conducted with the semi-structured interview method, and a group of 28 working in the field of energy was consulted on combating climate change and energy subsidies, and content analysis was applied. In the first part of the study, the importance of subsidies in the fight against climate change was stated, while the research findings were included in the second part. The study ended with a conclusion and recommendations part.

Keywords:

climate change, subsidies, energy policies, interview, qualitative study,

PDF

___

Akusta, E. & Cergibozan, R. (2020). “Yenilenebilir Enerji Ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerinde Etkisi: Türkiye Örneği”. Öneri Dergisi. 15(54), 431-462. https://doi.org/10.14783/maruoneri.771658
Başaran Uğur, A. R., Bektas, O. & Güneri, E. (2021). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yenilenebilir Enerji Kaynakları Hakkındaki Düşünceleri”. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(2), 828-850. https://doi.org/10.33206/mjss.776166.
Batı, O. (2014). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Sürdürülebilir Kalkınmaya Etkisi Konusunda Bir Alan Araştırması”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 16(2), 27-38.
Batmaz, T., Bayraç, H. N. & Güllü, M. (2019). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Büyüme Ve Karbon Emisyonu İlişkisi”. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 6(3), 645-658. https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/44114/540197
Bayraç, H. & Özarslan, B. (2018). “Biyokütle Enerjisi Ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği”. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi. 8(17), 1-17.
BBC (2013). A Brief History Of Climate Change, https://www.bbc.com/news/science-environment-15874560 (Erişim: 10.03.2021).
Berksoy, T. & Akbaş Akdoğan, D. (2018). “Yenilenebilir Enerjide Kamu Politikaları Ve Türkiye”. Journal of Life Economics. 5(3), 19-42. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ jlecon/issue/38982/456547
Braithwaite, D., Chandra, A., Diah, P., Indriyanto, A., Lang, K., Lontoh, L., Siahaan, N., Vis-Dunbar, D., Wattimena, B., Widhiantoto, U. & Wooders, P.(2012). Indonesia’s Fuel Subsidies: Action Plan For Reform. Winnipeg: IISD. https://www.iisd.org/publications/ report/indonesias-fuel-subsidies-action-plan-reform
Coady, D., Parry, I. W. H., Sears, L. & Shang, B. (2015). How Large Are Global Energy Subsidies?. IMF Working Paper, WP/15/105, https://www.imf.org/external/pubs/ft/ wp/2015/wp15105.pdf
Creswell, J. W. (2017). Araştırma Deseni. Demir, S.B.(Çev.), Ankara: Eğiten Kitap Yayınevi.
Çoban, O. & Şahbaz Kılınç, N. (2015). “Yenilenebilir Enerji Tüketimi Karbon ve Emisyonu İlişkisi: TR Örneği”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 1(38), 195-208. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23772/253418
Erdoğan, S., Dücan, E., Şentürk, M. & Şentürk, A. (2018). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Üretimi Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Ampirik Bulgular”. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11(2), 233-246. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.382686
Giddens, A. (2013). İklim Değişikliği Siyaseti. Baltacı, E. (Çev.), Ankara: Phoenix Yayınevi.
Hill, J., Nelson, E., Tilman, D., Polasky, S. & Tiffany, D. (2006). “Environmental, Economic, and Energetic Costs, and Benefits of Biodiesel and Ethanol Biofuels”. içinde Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (11206-11210). National Academy of Sciences of the United States of America, https://doi.org/10.1073/pnas.0604600103
IEA, International Energy Agency (2020a). Global Energy-Related CO2 Emissions, 1900-2020. https://www.iea.org/data-and-statistics/charts/global-energy-related-co2-emissions-1900-2020
IEA, International Energy Agency (2020b). Renewable Energy Market Update Outlook For 2020 And 2021. https://webstore.iea.org/download/direct/2999
IPCC, Intergovernmental Panel on Climate Change (2007). Climate Change 2007, Synthesis Report. The Contribution Of Working Groups I, Iı And Iıı To The Fourth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/ar4_syr_full_report.pdf
IPCC, Intergovernmental Panel on Climate Change (2013). Summary For Policymakers. Climate Change: The Physical Science Basis. The Contribution Of Working Group I To The Fifth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WG1AR5_SPM_FINAL.pdf
IPCC, Intergovernmental Panel on Climate Change (2018). Global Warming Of 1.5°C. An Ipcc Special Report On The İmpacts Of Global Warming Of 1.5°C Above Pre-İndustrial Levels And Related Global Greenhouse Gas Emission Pathways, İn The Context Of Strengthening The Global Response To The Threat Of Climate Change, Sustainable Development, And Efforts To Eradicate Poverty. https://www.ipcc.ch/sr15/
IRENA, International Renewable Energy Agency (2020). Energy Subsidies Evaluation in the Global Energy Transformation in 2050, Technical Report 1/2020. https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2020/Apr/IRENA_Energy_subsidies_2020.pdf?rev=123c8d330f694d53b26a43d43684204b
Kesbiç, C. & Salkım Er, A. (2017). “Relationship Between Consumption And Economic Growth Of Primary Energy Sources For Eu Countries And Turkey”. Journal of Economic Policy Researches. 4(2), 135-154.
Kjellingbro, P. M. & Skotte, M. (2005). Environmentally Harmful Subsidies–Linkages Between Subsidies, The Environment And The Economy. Copenhagen: Environmental Assessment Institute.
Köder, L., Burger, A. & Eckermann, F. (2014). Environmentally Harmful Subsidies In Germany. Dessau Roßlau: German Environment Agency (Umweltbundesamt). https://www.umweltbundesamt.de/en/environmentally-harmful-subsidies#direct-and-indirect-subsidies
Leiserowitz, A., Maibach, E., Rosenthal, S., Kotcher, J., Bergquist, P., Ballew, M., Goldberg, M., Gustafson, A. & Wang, X. (2020). Climate Change İn The American Mind. New Haven, CT: Yale Program on Climate Change Communication. https://climatecommunication.yale.edu/publications/climate-change-in-the-american-mind-april-2020/ (Erişim tarihi: 15.05.2021).
Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma. Turan, S. (Çev.), Ankara: Nobel Yayıncılık.
Nakıpoğlu Özsoy, F. & Özpolat, A. (2020). “Yenilenebilir Enerji Ve İstihdam İlişkisi: Boostrap Granger Nedensellik Analizi / The Relationship Between Renewable Energy And Employment: A Boostrap Granger Causality Analysis”. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi. 4(2), 263-280. https://doi.org/10.29216/ueip.751244
Okumuş, İ. (2019). “Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Tarım Ve Co2 Emisyonu İlişkisi”. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi. 6(1), 21-34. https://doi.org/10.20979/ ueyd.659092
Oral, M. (2020). “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Bir Farkındalık Araştırması”. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 5(2), 286-296.
Özdemir, B. & Koç, K. (2020). “Türkiye’de Karbon Emisyonları, Yenilenebilir Enerji Ve Ekonomik Büyüme”. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi. 11(1), 66-86. https://doi.org/10.18354/esam.665191
Özpolat, A. & Nakıpoğlu Özsoy, F. (2021). “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Çevresel Bozulmayı Azaltıyor Mu? Türkiye Örneği”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). 13(24), 49-60. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.794600
Pata, U. K. & Yurtkuran, S. (2018). “Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Nüfus Yoğunluğu Ve Finansal Gelişmenin Co2 Salımına Etkisi: Türkiye Örneği”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. Prof. Dr. Harun TERZİ Özel Sayısı, 303-318. https://doi.org/10.18092/ ulikidince.441173
Plass, G. N. (1956). “The Carbon Dioxide Theory Of Climatic Change”. Tellus. 8(2), 140-154.
Terton, A., Gass, P., Merrill, L., Wagner, A. & Meyer, E. (2015). Fiscal Instruments in Indcs: How Countries Are Looking To Fiscal Policies To Support Indc Implementation. https://www.iisd.org/sites/default/files/publications/fiscal-instruments-indcs.pdf (Erişim tarihi: 15.05.2021).
UNFCCC, United Nations Framework Convention on Climate Change (2021). Republic Of Turkey Intended Nationally Determined Contribution. https://www4.unfccc.int/sites/ submissions/INDC/Published%20Documents/Turkey/1/The_INDC_of_TURKEY_v.15.19.30.pdf
UN, United Nations (1992). UN Framework Convention On Climate Change. https://unfccc.int/files/essential_background/background_publications_htmlpdf/application/pdf/conveng.pdf
WMO, World Meteorological Organization (2020). Climate. https://public.wmo.int/en/our- mandate/climate, (Erişim: 09.05.2020).
Yıldırım, H. (2019). “Yenilenebilir Enerji Yatırımlarındaki Teşviklerin Yatırım Performansları Üzerine Etkisi”. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 4(3), 330-345.
Elektrik Piyasası Kanunu (2013). Kanun No. 6446, T.C. Resmi Gazete. Yayım 30.03.2003. Sayı 28603.
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına Dair Kanun (2005). Kanun No. 5346, T.C. Resmi Gazete 10.05.2005. Sayı 25819.