Azerbaycan Ekonomisinde Fiyat Oluşumunda Tarif Şurasının Rolü
ÖZET: Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) dağıldıktan sonra bağımsızlıklarını kazanan ülkeler, merkezi planlı ekonomik sistemden piyasa ekonomisine geçiş sürecine girmişlerdir. Azerbaycan da 1990’lı yıllarda bu sürece dahil olan ülkelerdendir. Çalışmanın amacı, Azerbaycan’ın kapitalist ekonomik sisteme geçiş sürecinde oluşan fiyat mekanizmasının yapısını ortaya koyarak, işleyişinin değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmada önce piyasa ekonomisinin temel özelliklerine vurgu yapılarak, fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Bu çerçevede piyasa türleri açısından fiyat oluşumunun özellikleri ele alınarak, kamusal fiyatlama stratejileri ve modelleri üzerinde durulmuştur. Kamusal fiyatlama farklı amaçlara hizmet edecek biçimde yapılmaktadır. Bu amaçlar; piyasa aksaklığının neden olduğu refah kayıplarını en aza indirmek ve/veya kamu finansmanına katkı sağlamak biçiminde ifade edilebilir. Çalışmada Azerbaycan’ın piyasa ekonomisine geçiş süreci ve ülkenin temel makroekonomik durumu hakkında bilgi verildikten sonra fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Azerbaycan’da fiyatlar “Tarif Şurası” olarak isimlendirilen kurumsal yapı içinde belirlenmektedir. Azerbaycan’da fiyat mekanizmasının temel işleyiş amacının kamu finansmanın sağlanması olarak belirlendiğini söylemek yanlış olmayacaktır. GSYH artırma gücünün zayıf ve dolayısıyla vergi kapasitesi düşük olduğu için kamusal fiyatlama ağırlıklı bir fiyat politikası izlendiği ifade edilebilir.
Anahtar Kelimeler:
Fiyat, Piyasa Ekonomisi, Tarif Şurası, Geçiş Ekonomisi
The Role of the Tariff Council in Price Formation in the Azerbaijan Economy
After the collapse of the Soviet Socialist Republics (Soviet Union), the countries that gained their independence had entered the transition period from centralized economic system towards market economy. Azerbaijan is one of the countries involved in this process since the 1990s. The study’s aim is to assess the operation of Azerbaijan by establishing the structure of the price mechanism in transition process towards capitalist economic system. Prior to the study, the basic mechanism of market economy was emphasized and the mechanism of price was explained. In this framework, the features of price formation in terms of market types are considered and emphasis is placed on public pricing strategies as well as models. Public pricing is implemented in a manner that would serve different purposes. These can be expressed in terms of minimizing the welfare losses caused by market failures and/or contributing to public financing. Following the explanation of price mechanism, the study stresses the process of transition to Azerbaijan’s market economy and the basic macroeconomic situation of the country. At an institutional level, prices in Azerbaijan are determined by "Tarif Şurası" (Tariff Council). It is not unfair to say that the basic functioning of price mechanism in Azerbaijan has been defined as the provision of public financing. It can be considered that pricing policy is followed by public pricing due to weakness of GDP growth and lowness of tax capacity.
Keywords:
Price Market Economy, Tariff Council, Transition Economy, Azerbaijan,
___
- Akalın, G. (2016). Kamu Ekonomisi, Ankara: Orion KitabeviAzerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu, ‘Devlet düzenlemesine alınan fiyatların oluşturulması ve uygulanmasına ilişkin devlet kontrolü kuralları’, http://e-qanun.az/framework/14583Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu. Devlete kayıtlı ilaçların fiyatlarının düzenlenmesi ve bu fiyatların kontrolü ile ilgili yönetmelik kararı. http://e-qanun.az/framework/30178Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu. Tarifleri Devlet Tarafından Düzenlenen Malların ( İşlerin, Hizmetlerin ) listesinin onaylanması üzerine karar. http://e-qanun.az/framework/11342Azerbaycan Cumhuriyyeti Muhasebe Odası. 2017 yılının ilk altı aylık döneminde temel makroekonomik göstergeler ve bütçe parametreleri analizi. http://sai.gov.az/upload/files/2017_6ayliq-icra_final.pdfBesleyy, T. & Perssonz, T. (2009). State Capacity, Conflict and Development. http://econ.lse.ac.uk/staff/tbesley/papers/statecapacity.pdf (Erişim: 08.03.2018)Cingolani, L. The State of State Capacity: a review of concepts, evidence and measures, Working Paper Series on Institutions and Economic Growth: IPD WP13, 2013. https://www.merit.unu.edu/publications/wppdf/2013/wp2013-053.pdf (Erişim: 07/03/2018).Dinler, Z. (2015a). İktisada Giriş, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Dinler, Z. (2015b). Mikro Ekonomi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Edizdoğan, N. (2004). Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Kitabevi.Herasimenko, V. (2005). Tsenoobrazovaniye, Moskova: İnfra – M.https://news.milli.az/politics/318991.html (Erişim: 19.08.2017)Işık, A. (2014). Kamu Maliyesi, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.Marx, K. (1865). Value, Price and Profit, Yayın tarihi: 1898.Ottervi, M. (2013). Conceptualizing and Measuring State Capacity: Testing the Validity of Tax Compliance as Measure of State Capacity, The Qualıty Of Government Instıtute Working Paper Series.Özel, H. (2009). Piyasa Ütopyası, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.Salimjanov, İ. (2007). Tsenoobrazovaniye, Moskova: Knorus.Şatah, C. (2014). ‘Fayda-Maliyet Analizinde Uygulamada Karşılaşılan Güçlükler: Fayda Ve Maliyetin Belirlenebilme Sorunu’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.19, S.1. Şener, O. (2007).“Kamu Ekonomisinde Fiyatlama Politikası” Kamu Ekonomisi, (Ed.) Beyhan A., Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No. 789., Açık Öğretim Fakültesi Yayını, no. 1476.Şener, O. (2016). Kamu Ekonomisi, 13. Baskı, Bursa: Beta Basım Yayım Dağıtım.Şevçuk, D. (2008). Tsenoobrazovaniye, Moskova: Gross Media.‘2015 Yılında Azerbaycan Ekonomisi - rapor’, http://caspianbarrel.org/az/2016/02/ 2015-ci-il-az-rbaycan-iqtisadiyyatinin-neftd-n-asililiq-numun-si-kimi-hesabat/‘Azerbaycan Ekonomisi Hakkında Genel Bilgiler’, http://azerbaijan.az/portal/Economy/General/generalInfo_01_a.html‘Tarif Şurası’, http://www.tariffcouncil.gov.az/?/az/content/44/
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Adnan GERÇEK
Sayıdaki Diğer Makaleler
Fiscal Decentralization in Turkey and Differentiation in Selected Provinces
Ahmet Güzel, Hakkı Hakan Yılmaz
Devletin Rolüne İlişkin Tercihlerin Belirleyicileri: Ülkeler Arası Karşılaştırma ve Türkiye
Gelir ve Fonksiyonel Kamu Harcamaları İlişkisi: Bölgesel Düzeyde
Küresel Ekonomik Kriz Döneminde Türkiye'de Uygulanan Vergi Politikalarının Değerlendirilmesi
Çağlayan Tabar, Mircan Tokatlıoğlu
Azerbaycan Ekonomisinde Fiyat Oluşumunda Tarif Şurasının Rolü