Altun Yaruk IV. Tegzinç’e Göre Nüsha Farklılıkları

Budist Uygurlar için oldukça büyük öneme sahip olan Altun Yaruk Sudur, Şiŋko Şeli Tutuŋ tarafından Çinceden Uygurcaya çevrilmiştir. Bununla birlikte bu eser çeşitli zamanlarda çeşitli müstensihler tarafından da kopyalanmış ya da başka bir metinden yine Uygurcaya çevrilmiştir. Altun Yaruk Sudur’un en uzun bölümü olan dördüncü kitabı, RM’de 3516 satır, Berlin parçalarında da arkalı önlü olarak 516 parçadan oluşmaktadır. Bu yüzden bu çalışmada sadece R-M metnindeki 50-270. satırla paralelindeki Berlin parçaları karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada nüsha farklılıklarını tespit etmek için çeşitli yöntemler kullanılmıştır. Bunlar; 1. Birbirinin devamı olan metinlerin tespiti, 2. Aynı paralellikte giden metinlerin tespiti, 3. Metin parçalarındaki kâğıt, yazı stili, mürekkep gibi şekil hususlarının tespiti, 4. Petersburg metni ile Berlin parçalarının kelime ve ek düzeyindeki farklılıklarının tespiti, 5. Ses ve imla özelliklerinin tespiti, 6. Berlin parçaları ile Berlin parçalarının hem farklılık hem de ortaklık yönünden karşılaştırılması, şeklinde sıralanabilir.

Anahtar Kelimeler:

Altun Yaruk Sudur, IV. Tegzinç, Nüsha Farklılıkları

Differences of Copy According to the Fourth Book of Golden Light Sūtra

Golden Light Sūtra (Altun Yaruk Sudur), which is of great importance for the Buddhist Uyghurs, was translated from Chinese to Uyghur by Shinko Sheli Tutuŋ. At the same time, this work has been replicated at various times by various copyist, or translated from another text into Uyghur. Altun Yaruk Sudur is the fourth book, which is the longest part. It consists of 3516 lines in R-M and 516 fragments in Berlin fragments. Therefore in this study analyse only 50-270 in the text of R-M. Berlin fragments in parallel with the line. In this study, various methods were used to determine the copy differences. These; 1. Determination of the texts which are the continuation of each other, 2. Determination of the texts in the same parallel, 3. Determination of paper, writing style, ink, etc. in the text parts, 4. Determination of the differences words and additional level between Petersburg text and Berlin fragments, 5. Determination of sound and spelling characteristics, 6. Comparison of difference of Berlin fragments and sameness of Berlin fragments.

Keywords:

Golden Light Sūtra (Altun Yaruk Sudur), fourth book (IV. Tegzinç), Copy Differences,

PDF

___

Ayazlı, Özlem (2012), Altun Yaruk Sudur VI. Kitap (Karşılaştırmalı Metin Yayını), TDK Yayınları, Ankara.Aydemir, Hakan (2013), Die alttürkische Xuanzang-Biographie IX, Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem Transkript von Annemarie v. Gabain ediert, übersetzt und kommentiert. Harrassowitz Verlag, Wiesbaden. Çetin, Engin (2012), Altun Yaruk Yedinci Kitap: Berlin Bilimler Akademisindeki Metin Parçaları Karşılaştırmalı Metin, Çeviri, Açıklamalar, Dizin, Karahan Kitabevi, Adana.Emmerick, R. E. (1970), The Sutra of Golden Light, Being a Translation of the Suvarṇaprabhāsottamasūtra, Sacred Boooks of the Buddhists 27, London.Finch, Roger (1988), “Chapter XXX of the Uighur Suvarṇaprabhāsottama-sūtra (Altun Yaruq)”, Waseda daigaku gogaku kyōiku kenkyūjo kiyō 38, s. 37-91.Kaya, Ceval (1994), Uygurca Altun Yaruk. Giriş, Metin ve Dizin, TDK Yayınları, Ankara.Ölmez, Mehmet (1991), Altun Yaruk: III. Kitap (= 5. Bölüm), Odak Ofset, Ankara.Raschmann, Simone-Christiane (2002), Alttürkische Handschriften: Teil 6. Berliner Fragmente des Goldglanz-Sūtras. Teil 2: Viertes und Fünftes Buch. Verzeichnis der orientalischen Handschriften in Deutschland, Band XIII/14. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.Raschmann, Simone-Christiane (2013), ‘The Pre-eminent Sūtra. New traces of the Altun Yaruk Sudur’, In: T. PANG/S.-CH. RASCHMANN/G. WINKELHANE (eds.): Unknown Treasures of the Altaic World in Libraries, Archives and Museums. 53rd Annual Meeting of the PIAC, IOM, RAS. St. Petersburg, July 25-30, 2010. Berlin 2013, 93-113. Röhrborn, Klaus (1985a), “Śūnyavāda und Vijñānavāda, Zentralasiatische Resonenzen eines Schulstreits”, UAJ, Neue Folge, Band 5, Wiesbaden 1985: 123–145.Röhrborn, Klaus (1985b), “Ein neuer Impuls zur Erforschung des Alttürkischen Goldglanz-sūtras”, V. Milletler Arası Türkoloji Kongresi (İstanbul, 23–28 Eylül 1985), Tebliğler, I. Türk Dili, C. I, İstanbul 1985: 221–222.Röhrborn, Klaus (1996), Die alttürkische Xuanzang-Biographie VIII, Nach der Handschrift von Paris, Peking und St. Petersburg sowie nach dem Trankript von Annemarie v. Gabain, Harrassowitz Verlag-Wiesbaden.Tekin, Şinasi (1959), “Altun Yaruk’un Çincesinden Almancaya Tercümesi Dolayısıyla”, TDAY Belleten 1959, II. Baskı, Ankara 1988, s. 293–306.Tokyürek, Hacer (2018), Altun Yaruk Sudur IV. Tegzinç (Karşılaştırmalı Metin Yayını), TDK Yayınları, 2018. Uçar, Erdem (2009), Altun Yaruk Sudur, V. Kitap, Berlin Koleksiyonundaki Fragmanların Transliterasyonu ve transkripsiyonu, Açıklamalar ve Dizin, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı Türk Dili ve Lehçeleri Bilim Dalı (Yayımlanmamış doktora tezi), İzmir.Uçar, Erdem (2013), Uygurca Altun Yaruk Sudur: IX. Tegzinç, Diplomatik Neşir Usûlüyle Yayını, Tercüme, Açıklamalar ve Dizin, Dinozor Kitabevi Yayınları, İzmir.Wilkens, Jens (2001), Die drei Körper des Buddha (trikāya). Das dritte Kapitel der uigurischen Fassung des Goldglanz- Sūtras (Altun Yaruk Sudur), eingeleitet, nach den Handschriften aus Berlin und St.Petersburg herausgegeben, übersetzt und kommentiert, Turnhout BrepolsZieme, Peter (1996), Altun Yaruq Sudur, Vorworte und das erste Buch, Edition und Übersetzung der alttürkischen Version des Goldglanzsūtra (Suvarnaprabhāsottamasūtra), Turnhout.