Meralarda Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Amaçlı Tahsis Amacı Değişikliği Talebinin Değerlendirilmesi: Doyran ve Kızılcaören Örneği

Bu çalışmada, Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından “kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı” olarak ilan edilen; Vezirköprü ilçesi, Doyran ve Kızılcaören Mahalleleri sınırları içerisinde yer alan sırasıyla 108/51 ve 108/66 numaralı mera parsellerinde, tahsis amacının değişimi isteğine binaen “Mera durum” sınıfı belirlenerek yapılan işin 4342 sayılı Mera Kanuna uygunluğu incelenmiştir. Etüt, 2017 yılı haziran ayı içerisinde yapılmış olup, göz ile tahmin yöntemi kullanılmıştır. Vejetasyon etüdü verilerine göre yapılan hesaplamaya göre mera durumu % 40 ile “Orta” sınıfta yer almıştır. Mera Kanunu’nun 14. maddesine göre mera alanının “Mera durum sınıfı”nın “Çok iyi” veya “İyi” değil de “Orta” çıkması, çalışılan mera alanında tahsis amacı değişikliği yapılabileceğini göstermiştir. Bu sonuca göre Mera Komisyonu, alan için tahsis amacında değişiklik yapılması talebini kabul etmiş ve kararı onay için Tarım ve Orman Bakanlığına göndermiştir. Ancak Bakanlık; bu tür her başvuruda olumlu görüş bildirilme gibi bir zorunluluğun olmadığını ifade ederek; bu alanın sanayi yatırımı için zorunlu olup olmadığı, alternatif bir alanın bulunup bulunmadığı, istenilen alanın gereğinden büyük olup olmadığı ve mera bütünlüğünün bozulup bozulmadığı gibi kriterler bakımından yeniden değerlendirilmesini istemiştir. Mera komisyonu, Belediyenin gerekçeli raporunu incelendikten sonra tahsis amacı değişikliği hususunda yeniden “Olumlu” görüş bildirmiştir. Ancak Bakanlık kararı uygun bulmamış ve mera alanı Samsun Büyükşehir Belediyesine tahsis edilmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bitki örtüsü, kentsel planlama, mera durumu, mera kanunu, taşınmaz hukuku

Legislative Compliance Assessment of the Request for Urban Transformation and Development in the Purpose of Allocation for Development Purposes in Rangelands: Example of Doyran and Kızılcaören

Keywords:

Bitki örtüsü, kentsel planlama, mera durumu, mera kanunu, taşınmaz hukuku,

PDF

___

1. Alay, F., et al., Uzun süreli serbest otlatmanın doğal meralar üzerine etkileri (Effects of long-term free grazing on natural rangelands) Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 2016. 33(1): 116-124.
2. Anonim. 1998a. Mera Kanunu. Resmî Gazete Tarih: 28/2/1998, Sayı: 23272, Tertip: 5, Cilt: 38, Kanun Numarası: 4342, Kabul Tarihi: 25/2/1998. URL: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4342.pdf (erişim tarihi: 02.08.2021).
3. Anonim. 1998b. Mera Yönetmeliği. Resmî Gazete Tarihi: 31.07.1998, Resmî Gazete Sayısı: 23419. T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. https://www.mevzuat.gov.tr/ mevzuat?MevzuatNo=5057&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5 (erişim tarihi: 01.08.2021).
4. Anonim. 2005a. Belediye Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5393.pdf (erişim tarihi: 15.05.2022).
5. Anonim. 2005b. Toprak ve arazi sınıflaması standartları teknik talimatı. URL: http://www. tarim.gov.tr/Belgeler/ Mevzuat/Talimatlar/Toprak Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı ve İlgili Mevzuat_yeni.pdf (erişim tarihi: 28.07.2021).
6. Aydın, İ. ve F. Uzun, Lâdik ilçesi Salur Köyü merasında farklı ıslah metotlarının ot verimi ve botanik kompozisyon üzerine etkileri. Turkish Journal of Agricultural and Forestry, 2000. 24(2): 301-307.
7. Aydın, İ. ve F. Uzun, Çayır-Mera Amenajmanı ve Islahı. 2002, Ders Kitabı No:9, Ziraat Fak. Basımevi, Samsun, 313.
8. Davis, P.H. Flora of Turkey and East Aegean Islands. 1970, University Press, Edinburg, UK, 3: 518-531.
9. Dönmez, B. ve F. Uzun, Meralarımızda görülen sütleğen türlerinin (Euphorbia ssp.) bitkisel özellikleri ve kontrolü. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi. 2013. 10-13 Eylül, 254-259. Konya.
10. Farazmand. A., et al., Determining the factors affecting rangeland suitability for livestock and wildlife grazing. Applied Ecology & Environmental Research, 2019. 17(1): 317-329.
11. Holechek, J.L., R.D. Pieper, and Herbel, C.H. 2010, Range Management: Principles and Practices (6th Edition). Prentice Hall, one Lake Street, Upper Saddle River, Amsterdam, Netherland.
12. İspirli, K., et al., Doğal meralardaki vejetasyon örtüsü ve yapısı üzerine otlatma ve topoğrafyanın etkisi (Impacts of livestock grazing and topography on vegetation cover and structure in natural rangelands). Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 2016. 3: 14-22.
13. İspirli, K., et al., Orta ve Batı Karadeniz Bölgesi mera ıslah çalışmalarının etkinliğinin belirlenmesi. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Entegre Proje Sonuç Raporu. 2021a. TAGEM/TBAD/B/19/A7/P7/2128.
14. İspirli, K., F. Uzun, ve Ö.F Uzun, Aşdağul beldesi merası için tahsis amacı değişikliği talebinin mevzuata uygunluk değerlendirilmesi. ISPEC 7th International Conference on Agriculture, Animal Sciences and Rural Development. 2021b.18-19 September 631-644, Muş, Turkey.
15. İspirli, K., et al., Nemli-mezotermal iklim kuşağında yer alan hasanlar köyü mera ıslahı çalışmalarının etkinliğinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi. Basımda. 2022.
16. Koç, A., A. Gökkuş, ve M. Altın, Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 2003. 13-17 Ekim, Diyarbakır, Türkiye, 36-42.
17. Koç, A. and Ş. Çakal, Comparison of some rangeland canopy coverage methods. İn: International Soil Congress Natural Resource Management for Sustainable Development, 2004. 7-10 June, Erzurum, Turkey, 41-45.
18. Lyons, R.K. and R.V. Machen, Livestock grazing distribution: considerations and management. Texas Farmer Collection. 2002. URL: https:/hdl.handle.net/1969.1/87089 (erişim tarihi: 08.06.2021).
19. Serin, Y. Türkiye’nin Çayır ve Mera Bitkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları, 2008. Ankara, 486.
20. Şahinoğlu, O. ve F. Uzun, Taban mera ıslahında farklı metotların etkinliği: I. Agronomik özellikler. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2016. 31(3): 423-432.
21. Uzun, F., A.V. Garipoğlu, ve D. Algan, Meralarımızda görülen sarı peygamber çiçeği (Centaurea solstitialis L.)’nin bitkisel özellikleri ve kontrolü. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2010. 25(3): 213-222.
22. Uzun, F., A.V. Garipoğlu, ve H.B. Dönme,.. Mera yabancı otlarının kontrolünde keçilerin kullanımı. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 2015.1(1): 40-50.
23. Uzun, F., F. Alay, ve K. İspirli, Bartın ili meralarının bazı özellikleri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi. 2016a. 3(2) 173-184.
24. Uzun, F., et al., The rates of desirable grazing plant species in rangelands: effect of different animal species and grazing pressures. Ecosystem services and socio-economic benefits of Mediterranean grasslands. Ed. A. Kyriazopoulos, A. Lopez-Francos, C. Porqueddu, P. Sklavou. Options Mediterraneennes, 2016b. Series A, No:114, 83-86.
25. Uzun, F., F. Alay, ve K. İspirli, Rangeland Characteristic of open for grazing area for long years of West Black Sea Region. I. International Agricultural Science Congress. 2018. 9-12 May, 295, Van, Türkiye.
26. Uzun, F. ve N. Ocak, Some vegetation characteristics of rangelands subjected to different grazing pressures with single-or multi-species of animals for a long time (A case of Zonguldak province, Turkey). Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 2019. 34(3): 360-370.
27. Uzun, F., et al., Meralarda Tahsis Amacı Değişikliği Talebinin Mevzuata Uygunluk Değerlendirmesi: Kayı Köyü Merası Örneği, Çorum, Türkiye. Black Sea Journal of Engineering and Science, 2022. 5(1) 1-6. DOI: 10.34248/bsengineering. 980787.