OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİ İŞLEMELERİNDE KORDONLA YAPILAN KENAR SÜSLEMELERİNİN İNCELENMESİ
Geçmişi Orta Asya’ya kadar uzanan Türk işleme sanatı Osmanlı İmparatorluğu döneminde en parlak devrini yaşamış ve bir saray sanatı olarak zirve noktasına kadar ulaşmıştır. Bu dönemde işleme; saray ve saray dışı olmak üzere iki ana çevrede üretilmiştir. Saray atölyelerinde ustalar tarafından, saray dışında ise çarşı ve evlerde üstün nitelikte işlemeler yapılmıştır. İşlemenin bir bakıma merkezi görevini üstlenmiş olan saray atölyelerinde İmparatorluğun dört bir yanından gelen zanaatkârlar dönemin zevk ve anlayışına göre işlemeler yapmıştır. Bugün müze ya da özel koleksiyonlarda yer alan bu eserler nitelik ve kalite bakımından dönemin ihtişamına tanıklık eder niteliktedir. Ancak Türk işlemelerinin yapılan araştırmalarda çoğunlukla teknik, renk, desen ve kompozisyon özellikleri bakımından incelendiği, kenar süsleme tekniklerinin ise detaylı bir biçimde ele alınmadığı düşünülmektedir. Üstelik kordonla yapılan kenar süslemelerinin farklı gruplandırmalar altında yer alması kavram kargaşası yarattığı için konuya açıklık getirmesi adına çalışma önem arz etmektedir. Bu çalışma tarama modeline dayalı betimsel bir araştırmadır. Çalışmada Osmanlı İmparatorluğu dönemi işleme örneklerinde kordonla yapılan kenar süslemeleri, kullanılan süsleme özellikleri ve uygulama tekniği açısından dört grup altında sınıflandırılmıştır. Çalışmaya kaynak oluşturan eserler çeşitli müze ve antikacıların koleksiyonlarında yer alan orijinal niteliklere sahip ürünlerdir.
Anahtar Kelimeler:
Kültür, el sanatları
___
- Barışta, H. Ö. (1984). Cumhuriyet Dönemi Türk Halk İşlemeciliği Desen ve Terminolojisinden Örnekler. Ankara: Gazi Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu Basımevi.
- Barışta, H. Ö. (1995). Türk İşleme Sanatı Tarihi. (2. Baskı). Ankara: G.Ü. İletişim Fakültesi Basımevi. Gazi Üniversitesi Mesleki Yaygın Eğitim Fakültesi Yayın No:1.
- Görünür, L. ve Ögel, S. (2006). Osmanlı kaftanları ile entarilerinin farkları ve kullanılışları. itüdergisi/b sosyal bilimler, 1(3), 59-68. 11 Mart 2018 tarihinde http://www.itudergi.itu.edu.tr/ veritabanından alınmıştır.
- Oyman N. R. (2008). Burdur Müzesindeki Yöresel Kadın Giysileri, Süsleme ve İşlemeleri. Ankara, 38. ICANAS - Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı. 1 (1), 989-1010. 22 Mart 2018 tarihinde http://www.academia.edu/ veritabanından alınmıştır.
- Koç, F. ve Koca, E. (2009). Geleneksel Giysi Tarzlarının Değişimi ve Türk Modasının Oluşumunda İstanbul. 14 Mart 2018 tarihinde https://www.researchgate.net/ veritabanından alınmıştır.
- Koç, F. ve Koca, E. (2016). Türk Halk Giyiminde Kullanılan Süslemelere Tipolojik Bir Yaklaşım. İdil Dergisi, 19 (5), 237-262. 22 Mart 2018 tarihinde http://www.idildergisi.com/ veritabanından alınmıştır.
- Koçu, E. (1969).Türk Giyim Kuşam ve Süslenme Sözlüğü. Sümerbank Yayınları.
- Köklü H. (2002). El İşlemeleri. İstanbul: YA-PA Yayın Pazarlama Sanayi ve Ticaret A.Ş.
- Yaman, B. (2008). Osmanlı Saray Sanatkarları – 18. Yüzyılda Ehl-i Hıref. İstanbul: Türk Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- Yetim, F. (2017). Beypazarı Yöresi Geleneksel Kadın Giyiminde İşlemeli Çevre Hırka Örnekleri. İdil Dergisi, 29 (6), 401-422. 14 Mart 2018 tarihinde http://www.idildergisi.com/ veritabanından alınmıştır.
- Soysaldı, A. (2008). Eski Erzurum Evlerinde Sergilenen Yöreye Ait Etnoğrafik Eserler Koleksiyonu. Ankara, 38. ICANAS - Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi Bildiriler Kitabı. 1 (1), 1233-1252. 22 Mart 2018 tarihinde http://www.academia.edu/ veritabanından alınmıştır.
- ISSN: 2602-4047
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Kadir ULUSOY
Sayıdaki Diğer Makaleler
SOSYAL MEDYADA MESLEKİ DAYANIŞMA: OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ YARDIM TALEPLERİ
Prof. Dr. Perihan ÜNÜVAR, Doç.dr. Fatma ÇALIŞANDEMİR, Doç.dr. Özlem TAGAY
Tuğba ÖZDEMİR, Mehmet Ali ÇAKMAK
OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİ İŞLEMELERİNDE KORDONLA YAPILAN KENAR SÜSLEMELERİNİN İNCELENMESİ
BİREYLERİN KADINLARIN ÇALIŞMASINA VE TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI