ÇÖZGÜLÜ ÖRME İŞLETMESİNDE TOZ MARUZİYET ÖLÇÜMLERİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Havadaki kirleticilerin, özellikle yüksek maruziyet düzeyinde sıklıkla görülen pnömokonyoz akciğer hastalıkları ile ilişkileri kurulmaktadır. [4] Kişilerin toza maruziyeti söz konusu olduğunda, toza bağlı mesleki hastalıklara yakalanma riskleri de beraberinde ortaya çıkmaktadır. Sanayileşmiş ve sanayileşmekte olan ülkelerde sınır değerlerin de üzerinde toza maruziyet, iş görmezlikler ve ölümlere yol açabilmektedir. Çalışanların, çalışma ortamından kaynaklanan hastalıklarla mağdur edilmesi kabul edilemeyeceği gibi, mesleki hastalıkların ulusal sağlık ve sosyal güvenlik sistemleri üzerine mali yükler oluşturmaktadır. Tüm bu olumsuzluklar, ortadan kaldırılabilir, yönetilebilir veya kontrol altına alınabilir. Toz, sanayileşmenin yoğun olarak yaşandığı pek çok ülkede insan sağlığını ve yaşam kalitesini daha fazla etkileyen önemli bir sorun olma özelliği taşımaktadır. İnsanlar, yaşamın değişik ortamlarında tozlu alanlarda bulunmaktadır. Bununla birlikte tozdan en çok etkilenen kesimi, yüksek düzeyde tozun ortaya çıktığı sanayi kuruluşlarında çalışanlar oluşturmaktadır. Toz, çalışan kişilerin yaptıkları işten yakınmalarına neden olması, çalışma performanslarını olumsuz yönde etkilemesi ve buna bağlı olarak iş gücü kaybına neden olması önem arz etmektedir. Fabrikalarda farklı tozlu ortamlarda çalışan kişilerin tozdan etkilenme durumlarını incelemeyi amaçlayan bu çalışma kapsamında, işletmenin çözgülü örme ve şardon bölümlerinin toz düzeyi ölçümleri yapılarak belirlenmiştir. Örme ve şardon makinalarının ortama yaydıkları toz düzeyi değerleri ölçülmüştür. Ölçüm sırasında; iş analizinde tespit edilen nominal gün şartlarının dışına çıkılmadığı gözlenmiştir. Görevler belirlenen süreler içinde gerçekleştirilmiştir ve tüm toz kaynakları tespit edilen sürelerde çalışılmıştır.

ÇÖZGÜLÜ ÖRME İŞLETMESİNDE TOZ MARUZİYET ÖLÇÜMLERİNİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Havadaki kirleticilerin, özellikle yüksek maruziyet düzeyinde sıklıkla görülen pnömokonyoz akciğer hastalıkları ile ilişkileri kurulmaktadır. [4] Kişilerin toza maruziyeti söz konusu olduğunda, toza bağlı mesleki hastalıklara yakalanma riskleri de beraberinde ortaya çıkmaktadır. Sanayileşmiş ve sanayileşmekte olan ülkelerde sınır değerlerin de üzerinde toza maruziyet, iş görmezlikler ve ölümlere yol açabilmektedir. Çalışanların, çalışma ortamından kaynaklanan hastalıklarla mağdur edilmesi kabul edilemeyeceği gibi, mesleki hastalıkların ulusal sağlık ve sosyal güvenlik sistemleri üzerine mali yükler oluşturmaktadır. Tüm bu olumsuzluklar, ortadan kaldırılabilir, yönetilebilir veya kontrol altına alınabilir. Toz, sanayileşmenin yoğun olarak yaşandığı pek çok ülkede insan sağlığını ve yaşam kalitesini daha fazla etkileyen önemli bir sorun olma özelliği taşımaktadır. İnsanlar, yaşamın değişik ortamlarında tozlu alanlarda bulunmaktadır. Bununla birlikte tozdan en çok etkilenen kesimi, yüksek düzeyde tozun ortaya çıktığı sanayi kuruluşlarında çalışanlar oluşturmaktadır. Toz, çalışan kişilerin yaptıkları işten yakınmalarına neden olması, çalışma performanslarını olumsuz yönde etkilemesi ve buna bağlı olarak iş gücü kaybına neden olması önem arz etmektedir. Fabrikalarda farklı tozlu ortamlarda çalışan kişilerin tozdan etkilenme durumlarını incelemeyi amaçlayan bu çalışma kapsamında, işletmenin çözgülü örme ve şardon bölümlerinin toz düzeyi ölçümleri yapılarak belirlenmiştir. Örme ve şardon makinalarının ortama yaydıkları toz düzeyi değerleri ölçülmüştür. Ölçüm sırasında; iş analizinde tespit edilen nominal gün şartlarının dışına çıkılmadığı gözlenmiştir. Görevler belirlenen süreler içinde gerçekleştirilmiştir ve tüm toz kaynakları tespit edilen sürelerde çalışılmıştır.

___

  • [1]. Bronchopulmonary Diseases Caused by Cotton, Flax, Hemp or Sisal Dust. In:Early Detection of Occupational Diseases. WHO, Geneva, 1986.
  • [2]. Cotton. Recommended Health-Based Occupational Exposure Limits for Selected Vegetable Dusts. Technical Report Series no: 684. Geneva 1983.
  • [3]Ertem, M., İlçin E., Kelle, K., Topçu, F.,(2000) Diyarbakır Sümerbank Halı ve İplikFabrikalarında Çalışan İşçilerin Solunum Fonksiyonlarının İncelenmesi Solunum Hastalıkları; 11: 126-134 Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesiı, DİYARBAKIR
  • [4].Kaplan E., (2016)Tekstil Sektöründe Tozla Mücadele Rehberi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık yayınları İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Ankara
  • [5]. Niven RML, Pickering CAC. Byssinosis: A Review, Thorax 1996;51:632-7.
  • [6]. Schilling RSF. Byssinosis. In: Encyclopedia of occupational health and safety Parmeggiani L, ed. 3th ed. Geneva:International Labor Office (ILO), 1983;351-3.
  • [7].Yılmaz E.,(2015) Çalışanların Toz Maruziyet Tespitine Yönelik Çalışmalarda Dikkat Edilecek Hususlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık yayınları İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Ankara
  • [8]. Zuskin E, Jacobs JJ, Schachter EN, (1991) Witek TJ. A ten year follow-up study of cotton textile workers. Am Rev Respir Dis;143:301-5.