Hüseyin ÖZDEMİR, Muhammet Ali AKTAŞ, İbrahim Ertuğrul YALÇIN, Ümmügülsüm ALYÜZ, Hatice Eser ÖKTEN, H. Kurtuluş ÖZCAN, Canan Esin KÖKSAL, İrde ÇETİNTÜRK GÜRTEPE, Göksel DEMİR, Alper ÜNAL

Noktasal Kaynaklar İçin Ulusal Hava Kirliliği Emisyon Faktörleri ve Envanterinin Belirlenmesi: Metal Sektörü İçin Örnek Bir Çalışma

Günümüzde hava kalitesinin korunması ve izlenmesi için yürütülen çalışmalar ve yasal uygulamalar, çevre bilincinin yerleşmesi ile daha da önemli hale gelmiştir. Gelişen teknolojiler, alternatif yakıtlar, çevre dostu düzenlemeler ile hava kalitesinin iyileştirilmesi artık ülke politikalarında yer almaktadır. Hava kalitesinin korunması amacıyla kirletici parametrelerin hem kaynaktaki hem de dış ortamdaki sınır değerlerinin azaltılmasına yönelik çalışmalar ülkemizde yürütülmektedir. Hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik politika belirlenmesinde mevcut durum tespiti büyük önem taşımaktadır. Mevcut durumun doğru olarak tespit edilebilmesi ve temiz hava eylem planlarının hazırlanabilmesi için ulusal ölçekte, kaynaklarına göre hava kirleticilerinin emisyon envanterinin hesaplanması, ulusal ve uluslararası sorumluluklar gereği atmosfere verdiğimiz emisyonların belirli periyotlarda raporlanması gerekmektedir. Bu nedenle, emisyon envanterinin belirli formatlarda, kirlilik kaynaklarına ait bilgiler ve emisyon faktörleri kullanılarak hazırlanması gerekmektedir. Bu çalışmada, Marmara Bölgesi pilot bölge seçilerek Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte ülkemizde ilk defa ulusal emisyon envanteri geliştirilmesi projesi gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmadaki noktasal kaynaklar için yapılan kısım bu makalede anlatılmış ve metal sektörüyle ilgili elde edilen sonuçlar verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hava kirliliği, emisyon faktörü, emisyon envanteri, noktasal kaynaklar, metal sektörü, Türkiye

PDF

___

[1] WHO. (2014). World Health Organization. http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2014/air-pollution/en/.
[2] Pope, C.A., Dockery, D.W. (20069. Health Effects of Fine Particulate Air Pollution: Lines That Connect. J. Air and Waste Management, 56: 709-742.
[3] OECD. (2014). The Cost of Air Pollution: Health Impacts of Road Transport. OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/9789264210448-en.
[4] Levy, J.I., Buonocore, J.J., Stackelberg, von, K. (2010). Evaluation of the public health impacts of traffic congestion: a health risk assessment. Environmental Health, 9(1), 65. doi:10.1186/1476-069X-9-65.
[5] EPA. (2003). United States Environmental Protection Agency. Principles and Practices of Air Pollution Control, Student Manual, Second Edition, Chapter 8.
[6] EMEP/EEA. (2013). Air pollutant emission inventory guidebook, Technical guidance to prepare national emission inventories. European Environment Agency, Doi: 10.2800/92722.
[7] Elbir, T., Müezzinoğlu, A., Bayram, A., Seyfioğlu, R., Demircioğlu, H. (2001). Ege Bölgesi Hava Kirletici Emisyon Envanteri. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 3: 21-27.
[8] Canpolat, B.R., Atimtay, A.T., Munlafalioglu, I., Kalafatoglu, E., Ekinci, E. (2002). Emission Factors of Cement Industry in Turkey. Water, Air and Soil Pollution, 138: 235-252.
[9] Elbir, T.; Muezzinoglu, A. (2004). Estimation of emission strengths of primary air pollutants in the city of Izmir, Turkey. Atmospheric Environment, 38, (13): 1851-1857.
[10] Karademir, A. (2006). Evaluation of the potential air pollution from fuel combustion in industrial boilers in Kocaeli, Turkey. Fuel, 85: 1894–1903. Doi:10.1016/j.fuel.2006.01.026.
[11] Çetin, Ş., Karademir, A., Pekey, B., Ayberk, S. (2007). Inventory of emissions of primary air pollutants in the city of Kocaeli, Turkey. Environ Monit Assess, 128: 165–175. DOI 10.1007/s10661-006-9302-x.
[12] Vardar, N., Yumurtacı, Z. (2010). Emissions estimation for lignite-fired power plants in Turkey. Energy Policy, 38: 243-252.
[13] İm U., Incecik, S., Markasis, K., Kindap, T., Poupkou, A., Yenigun, O., Odman, M.T., Topcu, S., Tayanc, M., Melas, D. (2009). An investigation of high summertime ozone levels in Istanbul. 30th NATO/SPS International Technical Meeting on Air Pollution Modeling and its Application, 18-22 May 2009, San Francisco, USA.
[14] İm, U., Markakis, K., Unal, A., Kindap, T., Poupkou, A., Incecik, S., Yenigun, O., Melas, D., Theodosi, C., Mihalopoulos, N. (2010). Study of a winter PM episode in Istanbul using the high resolution WRF/CMAQ modeling system. Atmospheric Environment, 44: 3085-3094.
[15] Markakis, K., Im, U., Unal, A., Melas, D., Yenigun, O., Incecik, S. (2012). Compilation of a GIS based high spatially and temporally resolved emission inventory for the greater Istanbul area, Atmospheric Pollution Research, 3: 112-125.
[16] Alyuz, U., Alp, K. (2014). Emission Inventory of Primary Air Pollutants in 2010 from Industrial Processes in Turkey. Science of the Total Environment, V(488-489): 369-381.
[17] Ozdemir, H., Unal, A., Kindap, T., Turuncoglu, U.U., Durmusoglu, Z.O., Khan, M., Tayanc, M., Karaca, M. (2011). Quantification of the urban heat island under a changing climate over Anatolian Peninsula, Theoretical and Applied Climatology, DOI 10.1007/s00704-011-0515-8.
[18] Ozdemir, H., Pozzoli, L., Kindap, T., Demir, G., Mertoglu, B., Mihalopoulos, N., Theodosi, C., Kanakidou, M., Im, U., Unal, A. (2014). Spatial and temporal analysis of black carbon aerosols in Istanbul megacity. Science of The Total Environment, V(473–474): 451-458.
[19] Gürtepe, İ.Ç., Köksal, C.E. (2014). Ulusal hava kirleticileri emisyon envanteri. Hava Kirliliği Araştırmaları Dergisi, 3: 22-28.
[20] İSO. (2017). İstanbul Sanayi Odası. http://www.iso.org.tr/kurumsal/tarihce-ve-turkiye-ekonomisindeki-yeri/.
[21] TÜİK. (2016). Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1035.
[22] Ekonomi Bakanlığı. (2016). Demir-Çelik, Demir-Çelikten Eşya Sektörü. İhracat Genel Müdürlüğü - Maden, Metal ve Orman Ürünleri Daire Başkanlığı.