Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sosyal Kaygıları ve Genel Öz-Yeterlik Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı; Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO) öğrencilerinin sosyal kaygıları ve genel öz-yeterlik algılarının cinsiyet, gelir düzeyi, ikamet yeri, mezun olunan okul türü ve branş değişkenleri açısından incelenmesi ve aralarındaki korelasyonun belirlenmesidir. Araştırmanın örneklem grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Sivas Cumhuriyet Üniversitesi SHMYO’da eğitim görmekte olan 670 kız, 201 erkek olmak üzere toplamda 871 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri ilişkisel tarama modeli kullanılarak elde edilmiştir. SHMYO öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Özbay ve Palancı (2001) tarafından geliştirilen ”Sosyal Kaygı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin toplam güvenirliği .89; bu çalışmada sosyal kaçınma alt boyutu için .92, kritize edilme kaygısı alt boyutu için .85, değersizlik duygusu alt boyutu için .85 ve toplamda ise .94 olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin genel öz-yeterlik algılarını belirlemek amacıyla; Sherer, Maddux, Mercandante, Dunn, Jacobs ve Rogers (1982 tarafından geliştirilen Türkçeye uyarlaması Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından yapılan “Genel Öz-yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Uyarlanan ölçeğin güvenirliği .80, bu çalışmada ise .85 olarak bulunmuştur. Araştırmaya ilişkin verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Bağımsız T Testi, Anova, LSD, Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinin gelir düzeyi, ikamet yeri, mezun olunan lise türü ve branş; öz-yeterliklerinin gelir düzeyi, mezun olunan lise türü ve branş değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği, sosyal kaygı ve öz-yeterliklerinin negatif yönde orta düzeyde (.-34) bir ilişki gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

kaygı, sosyal kaygı, öz-yeterlik, öğrenci, üniversite

Study of Social Anxiety and Self-Sufficiency Perceptions of Health Services Vocational School Students from the Point of Various Variables

It is aimed to determine whether there is a significant difference in the social anxiety and self-efficacy perceptions of the Vocational School of Health Services students in terms of gender, income level, place of residence, type of graduated high school and branch of education, in this study. The sample of the research is constituted by 871 students in total, comprising 670 girls and 201 boys, being education in Health Services Vocational School of Sivas Cumhuriyet University in the spring period of 2018-2019 education- training year. Social anxiety scale which developed by Özbay and Palancı (2001), was used for the collection of data for research. The reliability of the scale determined to be 0.89, was found to be 0.94 in this study too. In order to determine the self-efficacy perceptions of the students, the “General Self-Efficacy Scale” developed by Sherer, Maddux, Mercandante, Dunn, Jacobs and Rogers (1982) and adopted to Turkish by Yıldırım and İlhan (2010), was used. The total reliability of the scale adapted was found as .80, and in this study as .85. The data related to the research was analyzed using Kolmogorov-Smirnov (K-S), Arithmetic Average, Standard Deviation, Independent T Test, Anova, LSD, Pearson Correlation Coefficient. It was concluded that the social anxiety of the students were significantly different by the income level, place of residence, type of graduated high school and branch variables; the self-efficacy perceptions of the students were significantly different by income level, income level and branch variables. Besides, it was determined that total score correlations of the writing anxiety and self-efficacy perceptions of the students were at medium level in negative direction (-.34).

Keywords:

Anxiety, social anxiety, self-efficacy, student, university,

PDF

___

Akar, C. (2008). Öz-yeterlik inancı ve ilkokuma yazmaya etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 185-198.
Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
Akkuzu, N., & Akçay, H. 2012). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Dokuz Eylül Üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 2195-2216.
Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170.
Alemdağ, S., & Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3(3), 287-300.
Altınay-Bor, H. (2018). Ergenlerde sosyal medyaya yönelik tutum, sosyal medya kullanımında gelişmeleri kaçırma korkusu ve sosyal kaygı arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Altıntaş, E., & Kaya, H. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının drama yöntemiyle fen ve teknoloji dersinin işlenmesine yönelik öz-yeterlik ve tutumları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 28(4), 287-295.
Anthony, M. M., & Swinson, R. P. (2000). The shyness and social anxiety workbook. Oakland: New Harbinger.
Arslan, A. (2017a). Ortaokul öğrencilerinin okuma kaygıları ve akademik özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 30-44.
Arslan, A. (2017b). Ortaokul öğrencilerinin dinleme kaygıları ve akademik özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(1), 12-31.
Arslan, A. (2018a). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları ve akademik öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 2(1), 26-43. DOI: 10.31458/iejes.399014
Arslan, A. (2018b). Ortaokul öğrencilerinin yazma kaygıları ve akademik özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1286-1312.
Aşkar, P., & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8. Baltacı, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ, US: Prentice-Hall, Inc.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
Baumeister, R. F., & Tice, D.M. (1990). Anxiety and social exclusion. Journal of Social and Clinical Psychology, 9, 165-195.
Beck, A. T. (2005). Bilişsel terapi ve duygusal bozukluklar. A. Türkcan (Çev.). İstanbul: Litera Yayıncılık. Cassidy, S., & Eachus, P. (2002). Developing the computer user self-efficacy (CUSE) scale: Investigating the relationship between computer self-efficacy, gender and experience with computers. Journal of Educational Computing Research, 26(2), 133-153.
Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Davison, C. G., & Neale, J.M. (2004). Anormal psikoloji. İ. Dağ (Çev.) Ankara: Türk Psikoloji Derneği Yayınları.
Dunlop, B. W., Papp, L., Garlow, S. J., Weiss, P. S., Knight, B. T., & Ninan, P. T. (2007). Tiagabine for social anxiety disorder. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental, 22(4), 241-244.
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(35), 98-110.
Erdoğan, Ö., & Uçukoğlu, H. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerinin anne-baba tutumu algıları ile atılganlık ve olumsuz değerlendirilmekten korkma düzeyleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi 19(1), 51-72.
Erkan, Z. (2002). Ergenlerin sosyal kaygı düzeyleri, ana-baba tutumları ve ailede görülen risk faktörleri üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Erözkan A. (2004). Üniversite öğrencilerinin sınav kaygısı ve başa çıkma davranışları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13-38.
Festa, C. C., & Ginsburg, G. S. (2011). Parental and peer predictors of social anxiety in youth. Child Psychiatry & Human Development, 42(3), 291-306.
Greca, A. M., & Lopez, N. (1998). Social anxiety among adolescents: linkages with peer relations and friendships. Journal of Abnormal Child Psychology, 26(2), 83- 94. Hamarta, E. (2009). Ergenlerin sosyal kaygılarının kişilerarası problem çözme ve mükemmeliyetçilik açısından incelenmesi. İlköğretim Online 8(3), 729-740.
Işık, E. (1996). Somatoform bozukluklar, yapay bozukluklar, anksiyete bozuklukları. Ankara: Baskı Kent Matbaa.
İkiz, F. E., & Yörük, C. (2013). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile aile işlevlerinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 228-248. İzgiç, F., Akyüz, G., Doğan, O., & Kuğu, N. (2000). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobi yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(4), 207-214.
Jones, M. G., & Wheatley, J. (1990). Gender differences in teacher-student interactions in science classrooms. Journal of Research in Science Teach, 27(9), 861-874. Koç, C., & Arslan, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin başarı yönelimlerinin ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıklarının incelenmesi. Pegem Egitim ve Ögretim Dergisi, 5(5), 485. DOI: 1.14527/pegegog.2015.027
Koçak, A. (2001). Sosyal kaygıyla başa çıkma programının lise öğrencilerinin sosyal kaygı düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Leahy, R., & Holland, S. (2009). Depresyon ve kaygı bozukluğu tedavi planları ve girişimleri. S. Alsan, E. Köroğlu, H. Türkçapar (Çev.). (1. Baskı). Ankara: HYB Yayınları.
Mehtalia K., & Vankar, G. K. (2004). Social anxiety adolescents. Indian Journal of Psychiatry, 46(3), 221-227.
Özbay, Y., & Palancı, M. (2001). Sosyal kaygı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. VI. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, 5-7.
Pajares, F. (2006). Self-efficacy during childhood and adolescence. F. Pajares, T. Urdan (Ed.), In self-efficacy beliefs of adolescents (339-367). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
Pajares, F., & Schunk, D. H. (2004). Self-efficacy in education revisited. Empirical and applied evidence. Etten, V. S. & McInerney, D. M. (Ed.). In big theories revisited. Scottsdale: Information Age Publishing.
Sherer, M., Maddux, J. E., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B., & Rogers, R. W. (1982). The self-efficacy scale: Construction and validation. Psychological reports, 51(2), 663-671.
Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Temel, F., & Aksoy, A. (2001). Ergen ve gelişimi yetişkinliğe ilk adım. (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
Wong, D. F. K., & Sun, S. Y. K. (2006). A preliminary study of the efficacy of group cognitive-behavioral therapy for people with social anxiety in hong kong. Hong Kong J Psychiatry, 16(2), 50-56.
Xu, J., Ni, S., Ran, M., & Zhang, C. (2017). The relationship between parenting styles and adolescents’ social anxiety in migrant families: A study in Guangdong, China. Frontiers in Psychology, 8, 1-7.
Yavuzer, Y., & Koç, M. (2002). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmen yetkinlikleri üzerinde bir değerlendirme. Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 35- 43.
Yıldırım, F., & İlhan, İ. Ö. (2010). Genel öz yeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.