İSTANBUL’DAKİ OKULLARDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN TİP 1 DİYABET HAKKINDAKİ GENEL BİLGİ DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: DÖRT YILLIK DİYABET EĞİTİM PROGRAMININ ETKİLERİ. KESİTSEL BİR ÇALIŞMA
Amaç: Bu çalışmadaki amacımız İstanbul’daki okullarda çalışan öğretmenlerin tip 1 diyabetes mellitus (DM) hakkındaki bilgi düzeylerini ile farkındalıklarını değerlendirmek ve 2010 yılında Türkiye genelinde başlatılan diyabet farkındalık eğitimi programının bu farkındalığı geliştirip geliştirmediğini anlamaya çalışmaktır.Yöntem ve Gereçler: 2014 yılında İstanbul ilinde Anadolu ve Avrupa yakalarındaki toplam 203 tane ilk-ortaokullar ve liselerde eğitim veren tüm öğretmenlere ulaşılıp aralarından çalışmaya katılmaya gönüllü olan toplam 1003 adet öğretmen çalışmaya dahil edilmiştir. Bu öğretmenlerin sosyodemografik verileri kaydedildikten sonra, tip 1 DM hakkındaki farkındalıklarını değerlendirmek için hastalığın tanımı ile hipoglisemi-hiperglisemi gibi akut komplikasyonlarının tanınması ve yönetilmesi için gereken temel bilgilerinin sorgulandığı bir anketi doldurmaları istendi. Ayrıca ülkemizde 2010 yılında uygulanmaya başlanan okullarda diyabet farkındalık eğitim programını duyup duymadıkları, duydularsa bu programın hangi etkinliklerini uyguladıkları da ayrıca not edilmiştir. Tüm veriler toplandıktan sonra uygun yöntemler ile istatistiksel analiz yapılmıştır.Bulgular: Katılımcıların %29,3’ü diyabet farkındalığı eğitim programı duymuşken %70,6’sı ise böyle bir program hiç duymamıştır. Bu öğretmenlerin sadece %15,9’u okulda bu eğitim programıyla ilgili bir etkinliğe katılmışken, % 84,1’i ise herhangi bir programa katılmamıştır. Öğretmenlerin büyük çoğunluğu hastalığın genel tanımı ve belirtilerini biliyorken, önemli bir kısmının (yaklaşık %40’ı) ise hastalığın akut komplikasyonlarından hipogliseminin müdahalesinde yeterli bilgi sahibi olmadıkları saptanmıştır. Çıkarımlar: Her ne kadar ülkemizde birkaç yıldır okullarda diyabet farkındalığı ile ilgili eğitim programları uygulansa da, çalışmamızda İstanbul’daki okullarda çalışan öğretmenlerin büyük çoğunluğunun (%70,6’sı) hala bu programdan habersiz olduğu görülmüştür. Bu nedenle birçok çalışmayla gerekliliği ortaya konulmuş olan okullarda diyabet farkındalığı eğitim programını yaygınlaştırmaya yönelik çalışmalar için ciddi çaba sarf edilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler:
İstanbul, tip 1 diyabet, öğretmen, farkındalık
ASSESSMENT of KNOWLEDGE of TEACHERS EMPLOYED at SCHOOLS IN ISTANBUL REGARDING THE SUBJECT of TYPE-1 DIABETES: THE EFFECTS of THE FOUR-YEAR DIABETES TRAINING PROGRAM. A CROSS-SECTIONAL STUDY
Aims: The aim of the study was to assess the knowledge of teachers in Istanbul regarding Type-1 diabetes mellitus (DM), to evaluate their awareness about the disease as well as to investigate whether the Diabetes Awareness Education Program which has been implemented in Turkey since 2010 has improved the awareness of teachers regarding Type-1 DM.Method: In 2014, a total of 1003 teachers from 203 primary-secondary and high-schools in Istanbul were included in the study. After registering the socio-demographic data of these teachers, they were asked to fill out a survey in order to assess their awareness and basic knowledge regarding Type-1 diabetes, including the definition of the disease and identification and management of acute complications such as hypoglycemia-hyperglycemia. Moreover, it was noted whether they had ever heard about the diabetes awareness education program which has been implementing at schools in our country since 2010, and if so, what kind of activities they have carried out according this program.Results: While 29.3% of the participants heard of the diabetes awareness education program, 70.6% of them never heard of such a program. Only 15.9% of these teachers had participated in such a program while 84.1% of them had not participated. While the vast majority of teachers knew the general definition and symptoms of the disease, a significant proportion of them (about 40%) did not have sufficient knowledge about the intervention of hypoglycemia which is one of the acute complications of the disease. Conclusion: Although a diabetes awareness education program has begun to be implemented for several years in our country most of teachers in Istanbul (70.6%) were unaware of this program. It is quite apparent that serious efforts should be expended to popularize the diabetes education program at schools.
Keywords:
Istanbul, type 1 diabetes, teacher, awareness,
___
- 1. Yesilkaya E, Cinaz P, Andiran N, Bideci A, Hatun S, Sari E, et al. First report on the nationwide incidence and prevalence of Type 1 diabetes among children in Turkey. Diabet Med. 2017;34:405-10.
- 2. Akesen E, Turan S, Guran T, Atay Z, Save D, Bereket A. Prevalence of type 1 diabetes mellitus in 6-18-yr-old school children living in Istanbul, Turkey. Pediatr Diabetes. 2011;12:567-71.
- 3. Li M, Song LJ, Qin XY. Advances in the cellular immunological pathogenesis of type 1 diabetes. J Cell Mol Med. 2014;18:749-58.
- 4. Evans-Cheung TC, Bodansky HJ, Parslow RC, Feltbower RG. Mortality and acute complications in children and young adults diagnosed with Type 1 diabetes in Yorkshire, UK: a cohort study. Diabet Med. 2017 Nov 7. doi: 10.1111/dme.13544. [Epub ahead of print]
- 5. Srinivasan S, Dehghani C, Pritchard N, Edwards K, Russell AW, Malik RA, et al. Ophthalmic and clinical factors that predict four-year development and worsening of diabetic retinopathy in type 1 diabetes. J Diabetes Complications. 2017 Sep 14. doi: 10.1016/j.jdiacomp.2017.09.002. [Epub ahead of print]
- 6. Kumar KM, Saboo B, Rao PV, Sarda A, Viswanathan V, Kalra S, et al. Type 1 diabetes: Awareness, management and challenges: Current scenario in India. Indian J Endocrinol Metab. 2015;19:6-8.
- 7. Alotaibi M, Alibrahim L, Alharbi N. Challenges associated with treating children with diabetes in Saudi Arabia. Diabetes Res Clin Pract. 2016;120:235-40.
- 8. Care of children with diabetes in the school and day care setting. Diabetes Care. 2000;23:100-3.
- 9. Aycan Z, Onder A, Cetinkaya S, Bilgili H, Yildirim N, Bas VN, et al. Assessment of the knowledge of diabetes mellitus among school teachers within the scope of the managing diabetes at school program. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2012;4:199-203.
- 10. Gormanous M, Hunt A, Pope J, Gerald B. Lack of knowledge of diabetes among Arkansas public elementary teachers: implications for dietitians. J Am Diet Assoc. 2002;102:1136-8.
- 11. Bradbury AJ, Smith CS. An assessment of the diabetic knowledge of school teachers. Arch Dis Child. 1983;58:692-6.
- 12. Kanungo A. Myths about type 1 diabetes: Awareness and education. Indian J Endocrinol Metab. 2015;19:24-5.
- 13. Boden S, Lloyd CE, Gosden C, Macdougall C, Brown N, Matyka K. The concerns of school staff in caring for children with diabetes in primary school. Pediatr Diabetes. 2012;13:6-13.
- 14. Anderson RM, Hess GE, Hiss RG. The knowledge and attitudes of elementary and junior high school teachers regarding diabetes. Diabetes Educ. 1989;15:314-8.
- 15. Wagner J, James A. A pilot study of school counselor's preparedness to serve students with diabetes: relationship to self-reported diabetes training. J Sch Health. 2006;76:387-92.
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2013
- Yayıncı: Abdülkadir IŞIK
Sayıdaki Diğer Makaleler
Özgür Cem Müsri, Serhat Oğuz, Şaban Gürcan, Taner Özgürtaş, Tülin Yalta, Gokhan Tazegul, Fatma Yalçın Müsri
Eda SÜNNETÇİ SİLİSTRE, Halil Uğur HATİPOĞLU
ULTRASONOGRAFİ EŞLİĞİNDE TAKILAN HEMODİYALİZ KATETER UYGULAMASININ AKUT KOMPLİKASYONLARI
Ali BAKAN, Berrak SAHTİYANCI, Recep DEMİRCİ, İrem Kıraç UTKU, İskender EKİNCİ, Ömür TABAK, Abdulbaki KUMBASAR
ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE BEDEN ALGISINA GÖRE PORSİYON TAHMİNLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
TİP 2 DİABETES MELLİTUSLU HASTALARDA DİYABET SEMPTOMLARININ KONTROLÜ