Eşitsizlikler Tüketilebilir mi? Yoksulluğun Ticarileşmesi Olarak Getto Turizmi

Bu çalışmada kentsel ayrışmanın keskin bir biçimi olan gecekondu mahallelerindeki yoksulluk, dışlanmışlık ve marjinallik görünümlerinin turizm faaliyeti içerisine dahil edildiği getto turizmi ele alınmaktadır. Niş bir turizm türü olarak tanımlanan gecekondu turizmi, dünyanın en büyük gettolarının bulunduğu Rio de Janerio, Cape Town ve Mumbai’de hizmet veren tur firmalarının (Daytours4u, African Trails ve Reality Tours & Travel) web sitelerindeki tanıtım metinlerinin söylem analizi üzerinden tartışılmaktadır. Getto turizminin toplumsal faydalarına gönderme yapan bu firmaların söylemleri birbirleriyle ilişkili “otantik tüketim, farkındalık ve bölgesel kalkınma” temaları altında analiz edilmektedir. Otantik tüketim söylemi turistlere eşsiz deneyim vaadi sunarken, gettolardaki yoksulluğu deneyimlemenin ve kültürler arası etkileşimin bir farkındalık oluşturması beklenmektedir. Farkındalığın gettolara dair küresel medyadaki sterotiplerle mücadele edilmesi, yardımseverliğin ve bölgedeki ticari hareketliliğin artması ve STK’ların desteklenmesi üzerinden gettolarda ekonomik ve kültürel kalkınmayı sağlayacağı varsayılmaktadır. Bu ilişkisel temalar ise getto turizmini fırsat olarak gören ve bu turları “alternatif turlar”, “gerçeklik turları”, “otantik turlar” olarak ele alan yaklaşımlar ve onu “sosyal röntgencilik”, “yoksulluğun ticarileştirilmesi” noktalarından hareketle “yoksulluk turizmi”, “kara turizm”, “safari turları” olarak ele alan eleştirel yaklaşımların yer aldığı literatürden ve diğer kaynaklardan hareketle tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Getto turizmi, otantik tüketim, kentsel ayrışma, kentsel eşitsizlikler, söylem analizi

Are Inequalities Consumable? Ghetto Tourism As The Commercialization Of Poverty

In this study, ghetto tourism, in which the aspects of poverty, exclusion and marginality are included in the tourism activity is discussed in ghettos which is a sharp form of urban segregation. Slum tourism, defined as a niche tourism type, is discussed through the discourse analysis of promotional texts on the websites of tour companies (Daytours4u, African Trails and Reality Tours & Travel) serving in Rio de Janeiro, Cape Town and Mumbai, where the world’s largest ghettos are located. The discourses of these companies, which refer to the social benefits of ghetto tourism, are analyzed under the themes of “authentic consumption, awareness and regional development”, which are related to each other. While the authentic consumption discourse offers the promise of a unique experience to the tourists, it is expected that experiencing poverty in the ghettos and intercultural interaction will create an awareness. It is assumed that this awareness will provide economic and cultural development in the ghettos through combating the stereotypes about the ghettos in the global media, increasing philanthropy and commercial activity in the region, and supporting NGOs. These relational themes are discussed based on the literature where two main approaches that see ghetto tourism as an opportunity and treat these tours as “alternative tours”, “reality tours”, “authentic tours” and critical approaches that consider it as “poverty tourism”, “dark tourism”, “safari tours” from the points of “social voyeurism”, “commercialization of poverty” and other sources.

Keywords:

Ghetto tourism, authentic consumption, urban segregation, urban inequalities, discourse analysis,

PDF

___

Basu, K. (2012). Slum Toursim: For the poor, by the poor. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum Tourism: Poverty, Power and Ethics (ss. 66-83). Routledge.
Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve simülasyon. O. Adanır (Çev.). Doğu Batı Yayınları.
Bauman, Z. (2000). Postmodernlik ve hoşnutsuzlukları. İ. Türkmen (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (2005). Bireyselleşmiş Toplum. Y. Alogan, (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (2012). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları. A. Yılmaz (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Becker, H. S. (2015). Mesleğin incelikleri: Sosyal bilimlerde araştırma nasıl yürütülür? Ş. Geniş (Çev.). Heretik Yayıncılık.
Burgold, J., Frenzel, F. & Rolfes, M. (2013). Observation on slums and their touristification. Journal of the Geographical Society of Berlin 144(2), 99-104.
Butler, S. R. (2012). Curatorial interventions in township tours: Two trajectories. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (ss. 215-232). Routledge.
Bourdieu, P. (1995). Pratik nedenler: Eylem kuramı üzerine. H. Tufan (Çev.). Kesit Yayıncılık.
Davis, M. (2006). Gecekondu gezegeni. G. Koca (Çev.). Metis Yayınları.
Diken, B. (2013). İsyan, devrim, eleştiri: Toplum Paradoksu. C. Evren (Çev.) Metis Yayınları.
Draven, J. (2019, 04 09). Are favela tours ethical? https://www.nationalgeographic.co.uk/travel/2018/09/are-favela-tours-ethical, Erişim Tarihi: 27.02.2021
Dyson, P. (2012). Slum Tourism: representing and interpreting ‘reality’ in Dharavi, Mumbai. Tourism Geographies, 14(2), 254-274.
Freire-Medeiros, B. (2009). The Favela and its touristic transits. Geoforum(40), 580–588.
Freire-Medeiros, B. (2012). Favelatoursim: Listening to vocal voices. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (ss. 175-193). Routledge.
Frenzel, F. (2012). Beyond ‘othering’ the political roots of slum tourism. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (s. 49-66). Routledge.
Goffman, E. (2017). Etkileşim ritüelleri: Yüz yüze davranış üzerine denemeler. A. Bölükbaşı (Çev.). Heretik Yayınları.
Harvey, D. (2013). Sosyal adalet ve şehir. M. Moralı (Çev.). Metis Yayınları.
Healy, P., & Barnes, M. (2018, 09 19). Should you take a township tour in Cape Town? https://anywhereweroam.com/langa-township-tour, Erişim Tarihi: 26.02.2021
Jaguaribe, B. & Hetherington, K. (2004). Favela Tours: Indistinct and mapless representations of the real in Rio de Janeiro. M. Sheller & J. Urry (Ed.), Tourism mobilities: Places to play, places in play içinde (ss. 155-166). Routledge.
Karanfil, İ. (2022). Türkiye’de gangster ve trap hip hop müzik: Yeni nesil rap müziğin “mahalle”si. Journal of Economy Culture and Society, (66), 55-72
Kieti, D. M. & Magio, K. O. (2013). The ethical and local resident perspectives of slum tourism in Kenya. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR)1(1), 37-57.
Koens, K. (2012). Competiton, cooperation and collaboration: Business relations and power in township tourism. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (ss. 83-101). Routledge.
Kümbetoğlu, B. (2020). Niteliksel araştırmalarda analiz. Bağlam Yayıncılık.
Meschkank, J. (2011). Investigations into slum tourism in Mumbai: Poverty tourism and the tensions between different constructions of reality. GeoJournal (76), 47-62.
Meschkank, J. (2012). Negotiating poverty: The interplay between Dharavi’s production and consumption as a tourist destination. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (ss. 144-159). Routledge.
Mowforth, M., & Munt, I. (2016). Tourism and sustainability: Development, globalisation and new tourism in the third world. Routledge.
Muldoon, M., & Mair, H. (2016). Blogging slum tourism: A critical discourse analysis of travel blog. Tourism Analysis, 21, 465–479.
Osman, O. (2018, 06 30). ‘We are not Wildlife’: Kibera Residents slam poverty tourism. https://www.aljazeera.com/features/2018/7/30/we-are-not-wildlife-kibera-residents-slam-poverty-tourism, Erişim Tarihi: 28.02.2021
Perlman, J. (2010). Favela: four decades of living on the edge in Rio De Janeiro. Oxford University Press.
Pinkster, F. M. & Boterman, W. R. (2017). When the spell is broken: Gentrification, urban tourism and privileged discontent in the Amsterdam Canal District. Cultural Geographies, 24(3), 1-16.
Potter, J. & Wetherell, M. (1994). Analyzing discourse. A. Bryman & R. G. Burgess içinde, Analyzing qualitative data (ss. 47-67). Routledge.
Sennet, R. (2005). Saygı: Eşit olmayan bir dünyada. Ü. Bardak (Çev.). Ayrıntı Yayınları.
Sheller, M. & Urry, J. (2004). Places to play, places in play. M. Sheller & J. Urry (Ed.). içinde, Tourism mobilities: Places to play, places in play (ss. 1-11). Routledge.
Steinbrink, M., Frenzel, F. & Koens, K. (2012). Tourism of poverty: The value of being poor in the non-govermental order. F. Frenzel, K. Koens, & M. Steinbrink. içinde, Slum tourism: Poverty, power and ethics (s. 1-19). Oxon: Routledge.
Storr, A. (1992). Cinsel Sapmalar. K. Bek (Çev.). Yılmaz Yayınları.
UN Habitat. (2003). The challange of slums: Global report on human settlements 2003. Earthscan.
UN Habitat. (2008). State of the world’s cities 2008/2009: Harmonius cities. Earthscan.
UN Habitat. (2020). World cities report 2020: The value of sustainable urbanization. UN Habitat.
Urry, J. (2005). The Tourist Gaze. SAGE Publication.
Uysal, Ü. E. (2012). Sulukule: Kentsel dönüşüme etno-kültürel bir direniş. İdeal Kent (7), 136-159.
Wacquant, L. (2011). Kent paryaları: İleri marjinalliğin karşılaştırmalı sosyolojisi. M. Doğan (Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
William, C. (2008). Ghettourism and voyeurism, or challenging stereotypes and raising consciousness? Literary and non-literary forays into the Favelas of Rio de Janeiro. Bulletin of Latin American Research 27(4), 483-500.
Wodak, R. (2007). Critical discourse analysis. C. Seale, G. Gobo, J. F. Gubrium, & D. Silverman içinde, Qualitative research practise (ss. 185-203). SAGE Publication.
Yıldız, S. & Yıldız, Z. Gecekondu turizmi: Bir çözüm mü? Yoksa bir problem mi? Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(4), 974-992.
Zukin, S. (2008). Consuming authenticity. Cultural Studies, 22(5), 724-748.
İnternet Siteleri
https://www.ntv.com.tr/galeri/n-life/kultur-ve-sanat/2022de-turkiyede-en-cok-dinlenen-sarkilar,XjPTEM-DAE66RG9ZqyUyV, Erişim Tarihi: 13.03.2023 www.communityinaction.org, Erişim Tarihi: 06.01.2020
www.projectfavela.org, Erişim Tarihi: 06.01.2020
www.daytours4u.com, Erişim Tarihi: 07.01.2020
www.africantails.co.uk, Erişim Tarihi: 18.08.2020
www.smokeytours.com, Erişim Tarihi: 21.08.2020
www.realitytoursandtravel.com, Erişim Tarihi: 07.01.2021