Bağımsız Denetimde Zorunlu Denetçi Rotasyonu

Finansal tabloların hazırlanması sırasında var olan mevcut denetçi bağımsızlığı ve denetim kalitesi, yatırımcıların karar verme sürecini etkileyen en önemli unsurlardır. Bu yüzyılın başında yaşanan denetim skandalları, piyasaya olan güveni azaltmış ve denetim faaliyetlerinin etkinliğini sorgulatmıştır. Yaşanan olaylar sebebiyle birçok ülke konu ile ilgili düzenleyici kurumlar kurmuş ve denetçi bağımsızlığını ve denetim kalitesini arttırmak amacıyla yasal düzenlemeler yürürlüğe koymuştur. Finansal tablo kullanıcılarını koruyucu bir amaçla yapılan bu çalışmalar arasında denetçi firmalarının uygulamak zorunda olduğu denetim rotasyonu bulunmaktadır. Zorunlu denetim rotasyonu ile birlikte firmalar, denetçi firmaları belirli süre aralıklarıyla değiştirmek zorundadırlar. Bu değişim ile denetçi bağımsızlığının güçlendiği ve denetim kalitesinin arttığı düşünülmektedir. Bu çalışmada zorunlu denetim rotasyonunun önemi, olumlu ve olumsuz yönleri vurgulanmış ve konu ile ilgili literatür taraması yapılarak denetim rotasyonunun, bağımsız denetim üzerindeki etkileri farklı ülkelerden elde edilen bulgular ışığında incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Zorunlu Denetçi Rotasyonu, Denetçi Bağımsızlığı, Bağımsız Denetim

Mandatory Auditor Rotation in Independent Audit

Most notable factors that affects decision process of investors are existing auditor independence and audit quality during preparation of financial statements. Auditing scandals occurred in the beginning of this century diminished the reliability of markets and give rise to questioning effectiveness of auditing activities. Because of occurred incidents, many countries established regulatory institutions and put legal obligations in force so as to upgrade audit quality. Audit rotation which is a must imposition audit firms obliged to practice is one of the implementations for protecting users of financial statements. With obligatory rotation, firms have to change their auditors at certain periods. With this rotation it is considered that independence of auditors and quality of audit is enhanced. In this study, importance of obligatory audit rotation, its downsides and advantages are highlighted and effects of auditor rotation is examined in the light of findings from different countries by conducting literature review about the issue.

Keywords:

Mandatory Audit Rotation, Auditor Independence, Independent Auditing,

PDF

___

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2006). Bankaların Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete. No:26333.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2011). Bankaların Bağımsız Denetim Gerçekleştirecek Kuruluşların Yetkilendirilmesi ve Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete. No:28006.
Barbadillo, Emiliano Ruiz, Nieves Gomez Aguilar and Nieves Carrera (2009), "Audit Firm Rotation Enhance Auditor Independence Evidence From Spain" Auditing: A Journal of Practice and Theory, 28(1), 113-135.
Bowlin, O. Kendall, Jessen L. Hobson and M. David Piercey (2015). "The Effects of Audit Rotation, Professional Skepticism, and Interactions with Manager on Audit Quality." The Accounting Review, 90(4), 1363-1393.
Dandago, Isa Kabiru (2013). "Effects of Rotation on Auditor Independence and Quality of Audit Service in Malaysian Banking Industry." Issue in Social and Environmental and Accounting, (4), 95-110.
Daniels, W. Bobbie and Quinton Booker (2011). "The Effect of Audit Firm Rotation on Perceived Auditor Independence and Audit Quality. " Research in Accounting Regulation, 23, 78-82.
Daugherty, E. Brian, Denise Dickins, Richard C. Hatfield and Julia L. Higgis (2013). "Mandatory Audit Partner Rotation Perception of Audit Quality Consequences. " Current Issue in Auditing, 7(1), 30-35.
Doğan, Aziz (2016). "Bağımsız Denetimde Zorunlu Rotasyon. " Muhasebe ve Denetim Dünyası, 28(1), 113-135.
Dönmez, Adnan (2010). "Bağımsız Denetimde Denetçi Rotasyonunun Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Açısından Değerlendirilmesi" Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 3, 145-164.
Elder, J. Randal, Suzanne Lowensohn and Jacqueline L. Reck (2015). "Audit Firm Rotation Specialization and Audit Quality in The Municipal Audit Context." Journal of Governmental and Nonprofit Accounting, 4, 73-100.
Firth, Michael, Oliver M. Rui and Xi Wu (2012). "How Do Various Forms of Auditor Rotation Affect Audit Quality? Evidence From China? " The International Journal of Accounting, 47,109-138.
Güler, Ender ve Mehmet Ali Aktaş (2011). "Denetçi Bağımsızlığını Sağlamada Denetçi Rotasyonuna Düşen Roller" III. Ulusal Konya Ereğli Kemal Akman Meslek Yüksekokulu Tebliğ Günleri, 3(1), 106-114.
Kamu Gözetimi Kurumu (2014). Rotasyon Sürelerinin Hesaplanmasına İlişkin Duyuru.
Kaplan, E. Steve and Elaine G. Mauldin (2008). "Auditor Rotation and The Appearance of Independence: Evidence From Non-Professional Investors. " Journal of Accounting and Public Policy, 27, 177-192.
Kwon, Soo Young, Youngdeok Lim and Roger Simnett (2014). "The Effect of Mandatory Audit Firm Rotation on Audit Quality and Audit Fees: Empirical Evidence From the Korean Audit Market. " Journal of Accounting and Public Policy, 27, 177-192.
Lennox, S. Clive, Xi Wu and Tianyu Zhang (2014). "Does Mandatory Rotation of Audit Partners Improve Audit Quality? " The Accounting Review, 89(5), 1775-1803.
Litt, Barri, Divesh S. Sharma, Thuy Simpson and Paul N. Tanyi (2014). "Audit Partner Rotation and Financial Reporting Quality, " Auditing: A Journal of Practice and Theory, 33(3), 59-86.
Lu, Tong and K. Sivaramakrishnan (2009). "Mandatory Audit Firm Rotation: Fresh Look Versus Poor Knowledge, " Auditing: A Journal of Practice and Theory, 33(4), 167-195.
Magolis, E. David, A. Blair Staley, Mark L. Usry, Wilmer Leinbach, Mike Shapeero and Heather Luck (2011). "Toward an Understanding of Audit Firm Rotation As Public Policy: A Historical and Theoretical Perspective, " Journal of Northeastern Association of Business, Economics and Technology, Fall 2011, 13-20.
Monroe, Gary and Sarowar Hossain (2013). "Does Audit Quality Improve After The Implementation of Mandatory Audit Partner Rotation?" Accounting and Management Information Systems, 12(2), 263-279.
Nicolaescu, Eugen (2014). "The Effect of Audit Firm Rotation on Earnings Quality?" Economics, Management, and Financial Market, 9(1), 148-153.
Sarbanes Oxley Act (2002).
Sanchez, Isabel Maria Garcia, Isabel Gallego-Alvarez, Luis Rodriguez Dominguez, Beatriz Cuadrado Ballesteros and Raquel Garcia Rubio. (2014). "Rotation of Auditing Firms and Political Costs: Evidence From Spanish Listed Company." International Journal of Auditing, 18, 223-232.
Sermaye Piyasası Kurulu (2006). Seri: X, No: 22 "Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ". Resmi Gazete. No:26196.
Sermaye Piyasası Kurulu (2009). Seri: X, No: 25 "Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ". Resmi Gazete. No:27387.
Sermaye Piyasası Kurulu (2011). Seri: X, No: 27 "Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ". Resmi Gazete. No:27886.
Simmons, N. Trisha, Michael L. Costigan and Linda M. Lovata (2009). "Mandatory Audit Firm Rotation: Evidence From Illinois State Universities." Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 13(3), 123-132.
Stewart, Jenny, Pamela Kent and James Routledge (2016). "The Association Between Audit Partner Rotation and Audit Fees: Empirical Evidence From The Australian Market." Auditing: A Journal of Practice and Theory, 35(1), 181-197 .
Şavlı, Tuba (2016). "Türkiye’de Bağımsız Denetimde Rotasyon: Düzenlemeler, Uygulamalar ve Öneriler" Mali Çözüm Dergisi, 134, 37-57.
Şenyiğit, Yiğit Bora ve Emin Zeytinoğlu (2014). "Zorunlu Denetçi Rotasyonunun Denetim Kalitesi Üzerindeki Etkileri" İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 79-98.
The European Parliament and The Council of the European Union ,2006/43/EC.
Tuan, Koray (2015). "Bağımsız Denetimde Rotasyon Uygulaması: Sistemin Artıları-Eksileri Üzerine Tartışmalar. " Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(16), 291-309.
United States General Accounting Office (2003). Required Study on The Potential Effects of Mandatory Audit Firm Rotation. GAO-04-216.