Aristophanes’in Komedyalarındaki Perikles, Sokrates ve Kleon Karakterlerinin Politik Bir Değerlendirmesi

Kökleri Atina kent devletine dayanan demokrasi tecrübesinin en önemli hediyelerinden birisi de hiç şüphesiz eski komedyalardır. Komedya geleneği içinde demokrasi rejimine şüpheyle yaklaşan ve bu şüphelerini sıklıkla oyunlarında yansıtmaya çalışan Aristophanes’in yeri oldukça önemlidir. Aristophanes’in oyunlarda göze çarpan bir unsur da Atina demokrasisiyle özdeşlemiş politik lider ve düşünürlerin tek yönlü ve abartılı bir şekilde ele alınıp, oyunun kötü karakterleri olarak sunulmasıdır. Aristophanes oyunları, Atina demokratik ideali ile özdeşleşen Perikles ve Kleon gibi iki önemli lidere, kavramsal düşünme ve değer öğretilerinin temelini atan Sokrates’e sataşmalar ve hatta sövgülerle doludur. Bu makalede ele alınan temel mesele, Aristophanes’in oyunlarında Perikles, Sokrates ve Kleon karakterlerini nasıl işlemiş olduğu ve bu karakterler üzerinden Atina politik yaşantısı hakkında ne tür yorumlar yapabileceğimiz soruları üzerine gelişmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aristophanes, Perikles, Sokrates, Kleon, Atina Demokrasisi

Political Assessment of the Characters of Pericles, Socrates and Cleon in Aristophanes’ Comedies

One of the most important gifts of the experience of democracy, which dates back to the city-state of Athens, is undoubtedly the old comedies. Aristophanes has a very important place in the tradition of comedy with his skepticism toward the democracy regime which he often reflected on his plays. One of the remarkable factors in Aristophanes’ plays is that the political leaders and philosophers identified with the Athens democracy are embraced in a one-sided and exaggerated manner and presented as villain characters of the plays. The Aristophanes plays are full of teasings and even swearings to two major leaders, Pericles and Cleon, who are identified with the Athens democratic ideal, and to Socrates, who laid the foundations of conceptual thinking and value doctrines. The main issue addressed in this article is the question how Aristophanes handles the characters of Pericles, Socrates and Cleon in his plays and what kind of interpretations we can make about the political life of Athens on the basis of these characters.

Keywords:

Aristophanes, Pericles, Socrates, Cleon, Athens Democracy,

PDF

___

Kaynakça/ReferencesAntik Kaynaklar Aristoph. Akh. (=Aristophanes, Akherneis). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARISTOPHANES. (1924). The Acharnians. (trans. B. B. Rogers), Aristophanes I içinde, 6-119, London: Loeb Classical Library.Aristoph. Eir. (=Aristophanes, Eirene). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOPHANES. (2009). Barış. (çev. Y. Onay), İstanbul: Mitos-Boyut. Aristoph. Nub. (=Aristophanes, Nubes). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOPHANES. (2010). Bulutlar. (çev. F. Akderin), İstanbul: Mitos Boyut.Aristoph. Orn. (=Aristophanes, Ornithes). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOPHANES. (2010). Kuşlar. (çev. F. Akderin), İstanbul: Mitos Boyut. Aristoph. Ran. (=Aristophanes, Ranae). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOPHANES. (2012). Kurbağalar. (çev. A. Selen), İstanbul: Mitos Boyut. Aristoph. Sph. (=Aristophanes, Sphekes). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARISTOPHANES. (1924). The Wasps. (trans. B. B. Rogers), Aristophanes I içinde, 408-550, London: Loeb Classical Library.Aristoph. Plut. (=Aristophanes, Plutus). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARISTOPHANES. (1924). The Plutus, (trans. B. B. Rogers), Aristophanes III içinde, 364-468, London: Loeb Classical Library.Aristot. Ath. Pol. (=Aristoteles, Athenaion Politeia). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARISTOTLE. (1891). Constitution of Athens. (trans. T. J. Dymes), London: Seely and Co. Limited. Aristot. Rh. (=Aristoteles, Rhetorike). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOTELES. (1995). Retorik. (çev. M. Doğan), İstanbul: YKY Yayınları.Aristot. Pol. (=Aristoteles, Politica). Kullanılan Metin ve Çeviri: ARİSTOTELES. (2015). Politika. (çev. F. Akderin), İstanbul: Say Yayınları.Hdt. (=Herodotos, Historiae). Kullanılan Metin ve Çeviri: HERODOTUS. (1989). (Herodotus IV, Books VIII-IX. (Trans. A. D. Godley), London: The Loeb Classical Library. Ksen. Mem. (=Ksenophon, Memorabilia). Kullanılan Metin ve Çeviri: KSENOPHON. (1997). Sokrates’ten Anılar. (çev. C. Şentuna), Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Pl. Apol. (=Plato, Apología). Kullanılan Metin ve Çeviri: PLATO. (1979). Apology of Socrates. (trans. T. G. West), London: Cornel University Press. Pl. Sym. (= Plato, Symposion). Kullanılan Metin ve Çeviri: PLATO. (2008). The Symposium. (trans. M. C. Howatson). Cambridge: Cambridge University Press.Plut. Per. & Fab. (= Plutarkhos, Perikles & Fabius). Kullanılan Metin ve Çeviri: PLUTARKHOS. (2011). Perikles & Fabius. (çev. M. Mete), İstanbul: İdea Yayınları.Plut. Sol. & Pop. (=Plutarkhos, Solon & Poplicola ). Kullanılan Metin ve Çeviri: PLUTARKHOS. (2005). Solon & Poplicola. (çev. M. Mete), İstanbul: İdea Yayınları.Thuk. (=Thukydides). Kullanılan Metin ve Çeviri: THUKYDIDES. (2017). Peloponnesos Savaşları. (çev. F. Akderin), İstanbul: Belge Yayınları.
Modern KaynaklarColaiaco, J. A. (2001). Socrates against Athens, Philosophy on Trial. New York: Routledge.Croix, Ste. G. E. M. (1996). The Political Outlook of Aristophanes. Oxford Readings in Aristophanes içinde, 42-64, New York: Oxford University Press.Croix, Ste. G. E. M. (2013). Antik Yunan Dünyasında Sınıf Mücadelesi. (çev. Ç. Sümer), İstanbul: Yordam Yayınları. Çelgin, G. (1990). Eski Yunan Edebiyatı, İstanbul: Remzi.Demir, M. (2001). Genel Hatlarıyla Atina Demokrasisi ve Liderleri (M.Ö. 600-400). Arkeoloji ve Sanat, (103-104), 39-45. Dorey, T. A. (1956). Aristophanes and Cleon. Greece & Rome 3 (2), 132-139.Erhat, Azra. (1958). Aristophanes. İstanbul: Varlık. Finley, M. I. (1973). Democracy, Ancient and Modern. London: Chatto & Windus.Forrest, W. G. (1963). Aristophanes’ Acharnians. Phoenix, 17 (1), 1-12.Hose, H. F. (1940). Personalities in Aristophanes. Greece & Rome, 9 (26), 88-95.Lipson, L. (1964). The Democratic Civilization. New York: Oxford University Press. Olson, D. (1991). Dicaeopolis’ Motivations in Aristophanes’ Acharnians. The Journal of Hellenic Studies, 111, 200-203. Sina, A. (2011). Atinalı Perikles, Yaşamı ve Dönemi. Ankara: Tiydem.Smith, N. (1992). Political Activity and Ideal Economics: Two Related Utopian Themes in Aristophanic Comedy. Utopian Studies, 3 (1), 84-94.Storey, I. (1998). Poets, Politicians and Perverts: Personel Humour in Aristophanes. Classics Ireland 5, 85-135. Tracy, S. V. (2009). Aristophanes and Old comedy, Caricature and Personel Attack. Pericles: A Sourcebook and Reader içinde, 96-108, California: University of California Press. van Steen, G. (1994). Aspect of Public Performance in Aristophanes’ Acharnians. L’Antiquité Classique 63, 211-224. Weber, M. (1978). Economy and Society, an Outline of Interpretive Sociology, California: University of California Press, 1978.