Hepimiz Peyami Safa'nın Sözde Kızlar'ından Çıktık
Makale Yeşilçam filmleri olarak da bilinen melodramların genellikle yoksul, köylü ve geleneksel bir kadın ile batılılaşmış, şehirli ve zengin erkek arasındaki aşk hikayeleri bağlamında ele aldığı gelenek ile modernlik, doğu ile batı, alaturka ile alafranga karşıtlığına karşı ikircikli tutumunu inceliyor. İkircikli tutumun doğulu ve batılıyı –doğulu ve geleneksel bir ruha ve batılı ve modern bir bedene sahip- tek bir kişide (toplumda) dengeleme arzusundan kaynaklanmaktadır. Bu filmlerdeki karşıt karakterleri, yaşam tarzlarını, değerler ve ahlakı belirlemede kullanılan anlatı, karakter, sembolizm ve göstergelerin Peyami Safa’nın doğu ile batıyı tin ve madde, ruh ve beden ayrımı üzerinden zıt gruplara bölen romanlarını hatırlatıp, çağrıştırdığını savunuyor. Ayrıca ideal kadını gelenek ile modernlik arasında konumlandıran modernleşme projesinin erkekler için de geçerli olduğunu tartışıyor.
Anahtar Kelimeler:
Yeşilçam, Doğu-Batı, Peyami Safa
We All Came out of Peyami Safa’s So-Called Girls
The article examines the ambivalent attitude of Turkish melodramas, known as Yeşilçam films, towards tradition and modernity, east and west, alaturca and alafranga in the context of love stories between generally a poor, rural and a traditional woman and a westernized, urban and a rich man. The ambivalence arises from the desire to balance the eastern and western in a single person (society) – a person with an eastern and traditional soul and a western and a modern body. It argues that the narrative, characters, symbolisms and signifiers used to identify the binary characters, life styles, values and moralities in these films are reminiscient and evocative of Peyami Safa’s novels which dichotomize east and West in terms of spirit vs. matter, soul vs. body. It futher argues that the modernization Project which positioned the ideal woman between tradition and modernity, was valid for men, too.
Keywords:
Yeşilçam, East-West, Peyami Safa,
___
- Akpınar, Şükran. “Melodram ve Modernite İlişkisi Bağlamında, Yeşilçam Sinemasında Avrupalılık Görünümlerinin Kadın Karakterler Üzerinden Temsili: Kezban Filmi Örneği”. Turkish Studies. 10/10 (2015): 61-80.
- Bratton, Jacky. “Introduction”, Melodrama: Stage, Picture, Screen. Haz. Jacky Bratton, Jim Cook ve Christine Glendhill. Londra: British Film Institute, 1994.
- Brooks, Peter. The Melodramatic Imagination: Balzac, Henry James, Melodrama, and the Mode of Excess. New Haven: Yale University Press. 1976.
- Büker Seçil, “The Film Does not End With an Ecstatic Kiss”, Fragmetnts of Culture: The Everyday of Modern Turkey. Haz. Deniz Kandiyoti ve Ayşe Saktanber. Londra ve New York, 2002.
- Depeli Gülsüm. “Emine, Mine, Hepsi Sensin be Kızım: Yeşilçam Sinemasının Eril Fantezisi”, Fe Dergisi, 8:2 (2016), s. 132. (erişim 09.02 2018)
- Dorsay Atilla. “Erkekleri hep Starlar Götürdü ama Kötü Kadın Ben Oldum”. Erişim 12 Şubat 2018.
- Derinsu Hacer Esra. “Peyami Safa’nın Sözde Kızlar Romanında Doğulu Kadının Yanlış Batılılaşması”, Erişim 5 Şubat, 2018. https://www.academia.edu/32463980/Peyami_Safanın_ Sözde_Kızlar_Romanında_Doğulu_Kadının_Yanlış_Batılılaşması.
- Erdoğan, Nezih. “Üç Seyirci: Popüler Eğlence Biçimlerinin Alımlanması Üzerine Notlar”. Doğu Batı Dergisi. 15/2 (2000): 109-120.
- Gledhill, Christine. “The Melodramatic Field: An Investigation”. Home is Where the Heart is: Studies in Melodrama and the Womens Film. Haz. Christine Gledhill. Londra: British Film Institute, 1987.
- Elsaessar, Thomas. “Tales of Sound and Fury: Observations on the Family Melodrama”. Home is Where the Heart is: Studies in Melodrama and the Womens Film. Haz. Christine Gledhill. Londra: British Film Institute, 1987.
- Hall Stuart. “Introduction”, Representation: Cultural Representations and Signifying Practices, Stuart Hall. Londra: Sage Publications, 1997.
- Heilman, Robert. Tragedy and Melodrama: Versions of Experience. Seattle: University of Washington Press, 1968.
- Kadıoğlu, Ayşe. “Alaturkalık ile İffetsizlik Arasında Birey Olarak Kadın”. Görüş. 9 (1993): 58-62.
- “Lale Belkıs”, Ekşi Sözlük. Erişim 1 Şubat 2018. https://eksisozluk.com/entry/15092234.
- Moran, Berna. Türk Romanına Eleştirel bir Bakış 1: Ahmet Mithat’tan A. H. Tanpınar’a. İstanbul: İletişim Yayınları, 2007.
- Safa, Peyami. Sözde Kızlar. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Singer Ben. Melodrama and Modernity: Early Sensational Cinema and its Contexts. New York: Colombia University Press, 2001.
- Tabak Yeşim. “Yeşilçam’ın Erkekleri Ne İstiyor?”, Radikal, 19 Kasım 2015.
- “Tatlı Dillim”, Ekşi Sözlük. Erişim 8 Şubat 2018. https://eksisozluk.com/entry/33451592.
- Tunç, Ayfer. Memleket Hikayeleri. İstanbul: İletişim Yayınları
- “Türk Film Klişeleri”, Uludağ Sözlük. Erişim 1 Şubat, 2018. https://www.uludagsozluk.com/e/54990/.
- “Türk Film Klişeleri”, Uludağ Sözlük. Erişim 1 Şubat, 2018. https://www.uludagsozluk.com/e/35764816.
- “Türk Filmi Klişeleri”, Ekşi Sözlük, Erişim 1 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/33486971
- “Türk Filmi Klişeleri”, Ekşi Sözlük. Erişim 1 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/3631876.
- “Türk Sinemasında Modern Kadın Olma Dersleri”, Ekşi Sözlük. Erişim 7 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/3644149.
- “Türk Sinemasında Modern Kadın Olma Dersleri”, Ekşi Sözlük. Erişim 7 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/3653989.
- “Yeşilçam”, Ekşi Sözlük. Erişim 1 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/4368924.
- “Yeşilçam Muammaları”, Ekşi Sözlük. Erişim 1 Şubat, 2018. https://eksisozluk.com/entry/ 4460623.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Okur Yazar Derneği
Sayıdaki Diğer Makaleler
Süleyman Şanlı, Abu Bakar Siddiq
Popüler Kültür, Politika ve Din: Prime-Time ya da Selfie Dindarlığı
Hepimiz Peyami Safa’nın Sözde Kızlar’ından Çıktık
Türkiye’de Medya Sahipliği Ekseninde Mülkiyet Yapılarındaki Değişimin Kronolojik Analizi (1950-2010)