Abdulkadir MACİT

Medeniyetin Kurucu Unsuru Olarak Nübüvvet Toplumun Kuruluşu Hakkında Farklı Tarih Tasavvurları

Beşeriyet, arz üzerinde küçük gruplardan karmaşık toplumlara doğru bir seyir takip etmiştir. Beşeriyetin bu tarihî sürecini ilahi kaynaklı peygamber öğretilerinin rehberlik ettiği dikey eksen ile beşer aklının ve yeteneklerinin yoğurup şekillendirdiği yatay eksenin ahenkli bir uyumu üzerinden okumak gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle insan-lık tarihine insanoğlunun arz üzerinde yapıp ettiklerinin yanında nübüvveti de merkeze alarak bakmak icap etmek-tedir. Zira beşeriyet tarihinde nübüvvet, toplumların oluşturulması ve sürdürülmesinde, devletin ve unsurlarının ilkelerinin ve pratiklerinin ihdasında, toplumların beşerî ve ilmî gelişmişliğini temin etmesinde, toplumların ıslah edilmelerinde ve adalete dayalı düzenlerin kurulmasında önemli bir ekseni temsil etmiştir. Bu hususta Kur’an’da isimleri zikredilen peygamberlerin gönderildiği yer olan Mezopotamya, beşeriyet tarihinde toplumların ve mede-niyetlerin merkezi ve vasatı olmuştur. Ancak nübüvvetin belirttiğimiz etkisi çerçevesinde insanlığın merkezi olan Mezopotamya, ilk olarak İsrailoğulları ve Roma ile önceki asırlarda, Batı’nın modernite ve ilerlemecilik merkezli yaklaşımları ile son iki asırdır bu merkezden uzaklaştırılmaya çalışılmaktadır. Nübüvvete dair bu kırılmalar, makale-mizin problematiğini oluşturmaktadır. Bu problematiği ele almada izleyeceğimiz metot, beşeriyet tarihine nübüvvet ekseninde bakmak, tarih anlayışımızı peygamberlerin tesis ettikleri dinî, siyasi, ilmî, içtimai ve iktisadi dinamiklere göre yeniden ıslah etmek şeklindedir. Bu sayede modernitenin ilerlemeci tarih anlayışı sıradanlaşacak, beşeriyet ta-rihinin dikey ve yatay eksenin ahenkli bir uyumu ile süregeldiği daha net görülebilecekti

Prophethood as the FoundingElement of Civilization Different Historical Considerations on the Foundation of Society

By following different forms of life on earth like from from small groups to complex society, humankind comes to these days. It needs to understand historical process of civilizations on the basis of harmonized collaboration between vertical axis conducting divine prophetic teaching and horizontal axis to which human mind and abilities give shape in other words, it needs to consider history of humanity centering prophethood beside what people did on earth, inasmuch as prophethood represents an important axis on building societies, setting out principles of government and scientific development of societies thanks to the information which it gives, reforming society and establishing justice-based regime. However, Mesopotamia within the frame of the stated effects of prophethood, was first detracted from this center by the Israelites and Rome and it has been detracted from this center by Western-based approaches and progressive conception of history for last two ages. Indubitably, progressive conceptions of history of modernity is going to become ordinary on condition that we comprehend the history of humanity on the basis of prophethood, thus it can be easily seen that the history of humanity has been holding with the harmonized collaboration of vertical axis and horizontal axis.

PDF

___

Ahterî, M. M. (1621). Tarih-i Ahterî. Süleymaniye Kütüphanesi, Yazma Eserler, Fatih (nu: 4211).
Chadwick, O (2004). 19. yüzyıl Avrupalı aklın sekülerleşmesi. M. T. Aslan (Çev.). İstanbul: Birey Yayıncılık.
Davutoğlu, A. (2018). Medeniyetlerin ben-idrakimedeniyet teorisine mukaddime. İstanbul: Küre Yayınları.
Emre, Y. (1997). Yunus Emre divanı. M. Tatçı (Haz.). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Erbakan, N. (2013). Prof. Dr. Necmettin Erbakan. M. M. Uzun (Ed.). Erbakan külliyatı içinde. Ankara: MGV Yayınları.
Erbakan, N. (2014). Davam. Ankara: MGV Yayınları.Ersoy, A. (1995). Silm sosyal yapılanma. İstanbul: Yörünge Yayınları.
Faruki, İ. R. (2017). Tevhid: Düşünce ve hayata yansımaları. İstanbul: Mahya Yayınları.
Fayda, M. (1988). Abdullah b. Selâm. DİA, 1, 134-135. İstanbul: İSAM.
Frankl, G. (2003). Batı uygarlığı ütopya ve trajedi. Y. Kaplan (Çev.). İstanbul: Açılım Kitap.
Gökdağ, K. (2019). İktidar teleolojisi İbn Haldûn’un toplum ve siyaset teorisinde asabiyet. İstanbul: Klasik Ya-yınları.
Görgün, T. (2014). İlahi sözün gücü varlık ve bilgi kaynağı olarak Kur’ân (2. Baskı). İstanbul: Külliyat Yayınları.
Görgün, T. (2020). İslâm-Batı ilişkileri çerçevesinde medeniyet meselesi. İstanbul: Endülüs Yayınları.
Görgün, T. (2017). Dünya tarihsel Bir Bakışla İslam Tarihini Yeniden Düşünmek. İ. H. Üçer (Ed.). İslam Dü-şünce Atlası (İDA) içinde (I, 80-86). Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları: 360.
Hamidullah, M. (1955). İslami iktisadi insan. Islamic Quarterly, 2, 143-145.
Hamidullah, M. (1999). İslam’a giriş. C. Aydın (Çev.). Ankara: TDV Yayınları.
Hamidullah, M. (2007). İlk İslam devleti. İ. S. Sırma (Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları.
Hamidullah, M. (2013). İslam Tarihi›ne giriş. R. Özcan (Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları.
Hamidullah, M. (2014). İslam peygamberi. S. Tuğ (Çev.). İstanbul: Beyan Yayınları.
Huberman, L. (2014). Feodal toplumdan yirminci yüzyıla (15. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
İbn Haldûn. (1991). Mukaddime. Z. K. Ugan (Çev.). İstanbul: MEB Yayınları.
Iqbal, Z. (2017). Adalet İslamî ve Batılı perspektifler. L. Sunar (Çev.). İstanbul: İktisat Yayınları.
İkbal, M. (2019). İslam’da dini düşüncenin yeniden inşası (7. Baskı). R. Acar (Çev.). İstanbul: Timaş Yayınları.
İzzetbegoviç, A. (2015). Doğu Batı arasında İslam. İstanbul: Klasik Yayınları.
Kandemir, M. Y. (2001). Ka’b el-Ahbar. DİA, 24, 1-3.Karakoç, S. (2015). Yitik cennet (21. Baskı). İstanbul: Diriliş Yayınları.
Kaya, M. (2012). Kınalızâde’de Adalet Dairesi ve kaynakları. Uluslararası Kınalızâde Ailesi Sempozyumu Bildiri-ler Kitabı içinde (ss. 53-56). Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
Kazancı, A. L. (1990). Hz. Adem’den Hatemu’l-Enbiya’ya peygamberler tarihi. İzmir: Nil Yayınları.
Kınalızâde Ali Efendi. (2007). Devlet ve aile ahlakı (Ahlâk-i Alâî). A. Kahraman (Haz.). İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser.
Küçükalp, K. ve Cevizci, A. (2014). Batı düşüncesi felsefi temeller. İstanbul: İSAM Yayınları.
Loo, H. V. D. ve Reijen, W. V. (2006). Modernleşmenin paradoksları (2. Baskı). K. Canatan (Çev.). İstanbul: İnsan Yayınları.
Macit, A. (2016). Necmettin Erbakan. Köln: Plural Yayıncılık.
Macit, A. (2019). Muhammed Hamidullah: Modern bir alimin ilmi portresi. İstanbul: Ketebe Yayınları.
Macit, A. (2019). İslam medeniyetinin bütünlüklü, kapsayıcı ve diğer medeniyetlerle etkileşime açık yapısı. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (İMAD), 4(2), 195-220.
Okumuş, E. (2005). Osmanlılarda siyasal bir kurum olarak Adalet Dairesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5, 45-51.
Öz, Ş. (2018). Siyer tasarımı. İstanbul: Endülüs Yayınları.
Özbek, D. (2002). Sa’du’d-din Teftâzânî ve nübüvvet görüşü: Peygamberlere isnat edilen günahlar ve cevapları. Konya: Sebat Ofset.
Öztürk, M. (2014). Kur’an kıssaları bağlamında İsrailiyyât meselesine farklı bir yaklaşım -tefsirde İsrailiyyât karşıtı söylemin tahlil ve tenkidi-. İslami İlimler Dergisi, 9(1), 11-68.
Said, E. W. (1995). Şarkiyatçılık: Batı’nın şark anlayışları. B. Ülner (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Sıddıkî, M. (1990). Kur’an’da tarih kavramı (3. Baskı). S. Kalkan (Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları.
Sırma, İ. S. (2014). Müslümanların tarihi. İstanbul: Beyan Yayınları.
Spengler, O. (1997). Batının çöküşü (2. Baskı). G. Scognamillo ve N. Sengelli (Çev.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
Sunar, L. (2017). Dünya tarihinin ekseni ve zemini olarak İslam medeniyeti. İ. H. Üçer (Ed.). İslam Düşünce Atlası (İDA) içinde (I, 68-75). Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları: 360.
Sunar, L. (2018). Patrimonyalizm gölgesinde İslam siyasal sisteminin anlaşılması sorunu. L. Sunar ve Ö. Ka-vak (Ed.). İslam siyaset düşüncesi adil devlet, erdemli şehir, mükellef insan içinde (ss. 297-360). İstanbul: Nobel Yayınları.
Şeriati, A. (2016) Medeniyet tarihi I-II (3. Baskı). E. Okumuş (Çev.). İstanbul: Fecr Yayınları.
Uçar, A. Y. (2012). Osmanlı siyaset-yönetim düşün geleneği: Daire-i Adalet’in yönetimi. Memleket Siyaset Yönetim, 7(17), s. 1-33.
Üçer, İ. H. (ed.) (2017). İslam düşünce atlası I-III. Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları: 360.
Taberî. (1991). Milletler ve hükümdarlar tarihi I-IV. Z. K. Ugan ve A. Temir (Çev.). İstanbul: MEB Yayınları.
Teftâzânî. (1409/1989). Şerḥu’l-maḳāṣıd. A. Umeyre (Nşr.). Beyrut.Toynbee, A. (1935). A study of history (2. Baskı). Oxford: Oxford University Press.
Woolf, D. (2014). Tarihin küresel tarihi. M. Moralı (Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
Yaran, C. S. (2007). Hümanizm ve postmodernizmin din anlayışı. Ş. Gündüz (Ed.). Yaşayan dünya dünleri (2. Baskı) içinde. Ankara: DİB Yayınları.
Yılmaz, L. (2010). Modern zamanın tarihi, Batı’da Yeni’nin değer haline gelişi. İstanbul: Metis Yayınları.Yiğit, İ. (2004). Peygamberler tarihi. İstanbul: Kayıhan Yayınları.