Okay Güven KARACA, Levent ALTINAY, Suat CANBAZ, Mehmet ACIPAYAM, Ümit HALICI, Serkan KETENCİLER, Serhat HÜSEYİNOV

Hemodiyaliz Kateter Uygulamalarında Hasta Memnuniyetinin Görsel Analog Ölçekle Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada kateter aracılığıyla hemodiyalize alınan hastalarda kateter uygulanma yerinin hasta memnuniyeti ve günlük yaşamı üzerine olan etkisini araştırdık. Gereç ve Yöntemler: Bu prospektif çalışmaya Ocak 2005-Eylül 2006 tarihleri arasında kliniğimizde hemodiyaliz amaçlı geçici ve kalıcı kateter takılan 171 hasta (104'ü erkek, 67'si kadın, yaş ortalaması 56,3±14,8) alındı. Hastaların hemodiyaliz kateterinden memnuniyeti ağrı, kateter kaynaklı hareketin engellenmesi, tuvalet ihtiyacını giderebilme, duş alma ile ilgili sıkıntı, uyku kalitesi ve estetik rahatsızlık düzeyleri Vizüel Analog Skala (0-10 cm) ile değerlendirildi. Bulgular: Kliniğimizde çoğunlukla sağ internal juguler vene geçici hemodiyaliz kateteri takılması tercih edilmiştir. En fazla şikayet sağ internal juguler vene kateter takılan hastalardan gelmiştir. Anatomik lokalizasyona göre en yüksek görsel analog ölçek skorları, sağ internal juguler ven kateterizasyonu yapılan hastalarda bulunmuştur. Bu hastalarda en fazla rahatsızlığın duş sırasında olduğu görülmüştür (ortalama görsel analog ölçek skoru 8.4 cm). Şikayet türüne göre görsel analog ölçek skorları değerlendirildiğinde ağrı ve duş sırasında rahatsızlık en fazla şikayetçi olunan rahatsızlıklar olmuştur (sırasıyla p=0.000 ve p=0.003). Tüm anatomik kateter lokalizasyonlarında en yüksek görsel analog ölçek skorları duş sırasında rahatsızlıkta olduğu görülmüştür. Sonuç: Subklavian yolla hemodiyaliz kateteri takılması, tromboz vb komplikasyonları nedeniyle daha az sıklıkla tercih edilmesine rağmen çalışmamızda hasta memnuniyeti ve konforunun bu teknikte daha fazla olduğu gözlenmiştir. Tromboz riskini azaltacak, hasta memnuniyeti ve konforunu arttıracak yeni yöntemler ve materyaller üzerinde çalışmalar yapılması gerektiğini düşünmekteyiz.

Evaluation of the Patient Comfort of Hemodialysis Access with Visual Analogue Scale

Aim: In this study, we investigated the effects of catheter application sites on patients' quality of life and comfort. Material and Methods: Between June 2005 - September 2006, 171 patients (104 male, 67 female, mean age 56,3 ±14,8) who had hemodialysis access through a catheter (temporary or tunneled) were investigated prospectively in our clinic. Patients' quality of life was evaluated with Visual Analogue Scale (0 - 10 cm) including scales about catheter related pain, mobility impairment, esthetic anxiety, discomfort in urination, sleeping and bathing. Results: Right internal jugular vein is the most preferred catheter site in our clinic. And it is the most common catheter site that patients have complaints. Also this is supported with the highest Visual Analogue Scale scores about this anatomical site. According to the Visual Analogue Scale scores, pain and discomfort during shower are the most common complaints. And discomfort at shower is the most common complaint with all of the catheter sites and has the highest Visual Analogue Scale scores. Conclusions: Subclavian vein hemodialysis access may not be the first choice because of the high rates of related complications like vein thrombosis, but we observed that it is the most comfortable and pleasing method for chronic hemodialysis patients in our study. We think that more research should be conducted about the methods and instruments to prevent the catheter complications and improve patient comfort.

PDF

___

James SH, Ruffenach SJ. An overview of hemodialysis. In: Berman SS, ed. Vascular Access in Clinical Practice. 1st edition. New York: Marcel Dekker; 2002. p.3-13.
Halıcı Ü, Duran E, Canbaz S. Hemodiyaliz kateterleri ve kateterizasyon teknikleri. Balkan Med J 2004;21:23-30.
Sayarlıoğlu H, Doğan E, Etlik Ö, Erkoç R. Santral venöz kateterizasyonun nadir bir komplikasyonu juguler- karotis fistül: Vaka sunumu. Van Tıp Derg 2004;11:147-8.
Akoh JA. Central venous catheters. In: Akoh JA, Hakim NS, eds. Dialysis Access-Current Practice. 1st edition. London: Imperial College Pres; 2001. p. 257-302.
Topf G, Jenkins P, Guttmann FD, Rieselbach RE, Saltzstein EC. Unilateral breast enlargement: A complication of an arterio-venous fistula and coincidental subclavian vein occlusion. JAMA 1977;237:571-2.
Stone WJ, Wall MN, Powers TA. Massive upper extremity edema with arteriovenous fistula for hemodialysis. A complication of previous pacemaker insertion. Nephron 1982;31:184-6.
el-Nachef MW, Rashad F, Ricanati ES: Occlusion of the subclavian vein: a complication of indwelling subclavian venous catheters for hemodialysis. Clin Nephrol 1985;24:42-6.
Cimochowski GE, Worley E, Rutherford WE, Sartain J, Blondin J, Harter H. Superiority of the internal jugular over the subclavian access for temporary dialysis. Nephron 1990;54:154-61.
Hernandez D, Diaz F, RuŞno M, Lorenzo V, Perez T, Rodriguez A, et all. Subclavian vascular access stenosis in dialysis patients: Natural history and risk factors. J Am Soc Nephrol 1998;9:1507-10.
Schillinger F, Schillinger D, Montagnac R, Milcent T. Post catheterisation venous stenosis in haemodialysis: Comparative angiographic study of 50 subclavian and 50 internal jugular accesses. Nephrol Dial Transplant 1991;6:722-4.
McCormack HM, del Horne DJ, Sheather S. Clinical application of visual analogue scales: A critical review. Psychological Medicine 1988;18:1008-19.
Solomon PJ. Analysis of patient self-assessment visual analogue scales. Appl Stoch Model Data Anal 1989;5:153-64.
DeLoach LJ, Higins MS, Caplan AB, Sti JL. The visual analogue scale in the immediate postoperative period: Intrasubject variability and correlation with numeric scale. Anesth Analg 1998;86:102-6.
Flaherty SA. Pain measurement tools for clinical practice and research. AANA J 1996;64:133-40.