Gülsen GÜNEŞ, Elvan TÜRKOL

İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan asistanların sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Amaç: Bu araştırma İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesinde ihtisas yapan asistanların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve etkilendiği değişkenleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırmanın evrenini, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde ihtisas yapan 281 asistan oluşturmuştur. Ankete 235 asistan katılmıştır (katılım oranı %84). Mayıs-Ağustos 2010 aylarında yapılan çalışmada sosyodemografik bilgi anketi, SYBDÖ (Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği) kullanılmıştır. Verileri değerlendirmede SPSS İstatistik paket programı, analizlerde ANOVA, Bağımsız İki Grup Arasındaki T Testi ve Ki-kare Testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamına giren asistanların %40.9’u kadın, %59.1’i erkek, %59.1’i evli, %47.7’si 30 yaşın altındadır. Yüzde 50.6’sının dahili, %41.3’ünün cerrahi, %8.1’inin temel tıp bilim dallarında görev yaptığı, %53.0’ının çalıştıkları bölümden memnun olduğu, %62.0’ının ise sigara kullanmadıklarını ifade ettikleri saptanmıştır. Araştırmaya katılan asistanların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puanı 116.31±17.80 olarak bulunmuştur. En yüksek puan ortalamasının kişilerarası ilişkiler, en düşük puan ortalamasının ise fiziksel aktivite boyutuna ait olduğu belirlenmiştir. Temel tıp bilim dallarında görev yapanlarda SYBD toplam puanları daha yüksek bulunmuştur. Temel tıp bilimleri asistanlarında mezuniyet sonrası kaygı düzeyi daha yüksek bulunmuştur. Yıllık asistan eğitimi programına katılan asistanların ve mesai arkadaşlarıyla ilişkileri iyi olanların SYBD puanları daha yüksek bulunmuştur. Sonuçlar: Mesleki sorumlulukları ve sosyal rolleri gereği sürdürdükleri yaşam biçimleri ile rol modeli olma ve sağlık hizmeti verdikleri grubu etkileme özelliğine sahip olan asistanlar, kendi sağlık statülerine uygun davranışları seçerek tutum haline getirmelidirler. En düşük puan ortalamasının fiziksel aktivite alt ölçeğinde bulunması nedeniyle fizik aktivitelerin yararının algılanması için aktivite programlarının düzenlenmesi, egzersiz yapmaya uygun alt yapının hazırlanması ve bu hizmetlerden yararlanmaları için bireylerin teşvik edilmesi önerilmiştir.

Healthy life style behaviors of resident assistant working at Inonu University Medical Faculty Hospital

Objective: This study has been carried out to define healthy life style behaviors and affected factors of resident assistant working at Hospital of Inonu University Medical Faculty. Material and Methods: The population of the research which is cross-sectional consists of 281 resident assistant working at Hospital of Inonu University Medical Faculty. Two hundred and thirty five) assistants were included participated this research (Participation ratio 84%). The study was carried out between of May and August 2010 , sociodemographic data survey and SYBDÖ (Healthy Life Style Behaviors Scale) have been used. Statistics packet program(SPSS) was used to analyze the data, ANOVA, T Test between two independent groups and Chi-square test have been used in the analyses. Results: The resident assistant who were included in the research were 40.9% women, 59.1% men, 59.1% married, 47.7% under the age of 30. 50.6% works at internal medicine, 41.3% works at surgical medicine, 8.1% works at basic medicine; 53.0% has stated that they are content with the departments that they work at, 62.0% has told that they do not smoke. The total scale of healthy life style behaviors score of the all resident assistant who participated in the research is 116.31±17.80. The highest scores were in interpersonal relations and the lowest scores were in physical activities. The total SYBD scores of the ones who work at basic medicine had been found to be higher than other departments. The level of anxiety has been found higher in the basic medicine science after graduation. SYBD scores of the resident assistant who participate in the annual resident assistant training program and who have good relations with their fellow workers are found to be high. Conclusion: The resident assistants as having influence on the group they provide health service and with their professional responsibilities and social roles as a part of their life styles, have to choose the suitable behaviors for their own health status. Since the average of the lowest score was in the subscale of the physical activity, it has been suggested to arrange activity programs to notice the benefits of the physical activities, to prepare the background suitable for exercising and to encourage the individuals to use these services.

___

1. Kong R. Building Community Capacity for Health Promotion: A Challange For Public Health Nurses. Public Health Nursing 1995; 12(5): 312-8. DOİ: 10.1111/j.1525- 1446.1995.tb00154.x
2. Dickey Janick JJ. Lifestyle Modifications in the Prevention and Treatment of Hypertension. Endorc Pract 2001; 7(5): 392-9.
3. Ocakçı A. Sağlığın Korunma ve Geliştirilmesinde Hemşirelik Hizmetlerinin Rolü. 2007; http://server.karaelmas.edu.tr/saglik/skg.htm (erişim tarihi: 05.04.2011).
4. Erdoğan S, Esin N. Erişkin Bireyde Yaşam Biçimi ve Sağlık Davranışları. IV. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Özet Kitabı, Ankara,1995.
5. Sisk RJ. Caregiver Burden and Health Promotion. Inter J Nurs Studies 1999; 37(1): 37-43. DOİ: 10.1016/S0020- 7489(99)00053-X
6. Spellbring MA. Nursing's Role in Health Promotion. Nurs Clin North Am 1991; 26 (4): 805-13.
7. Özvarış SB. Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme. Hacettepe Halk Sağlığı Vakfı. Ankara, 2001.
8. Ecevit AŞ, Sabuncu N, Şenturan L. Hemşirelik Yüksekokulu 1. Sınıf Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları. 2. Uluslararası-9. Ulusal Hemşirelik Kongresi Antalya. 2003; 70.
9. Rozmus CL, Evans R, Wysochansky M, Mixon D. An Analysis of Health Promotion and Risk Behaviors of Freshman College Students in A Rural Southern Setting. J Pediatr Nurs February 2005; 20 (1): 25-33. DOİ:10.1016/j.pedn.2004.12.004
10. Esin MN. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Hemşirelik Bülteni 1999; 2(45): 87-96.
11. Pasinlioğlu P, Gözüm S. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Sağlık Personelinin Sağlık Davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(2): 60-8.
12. Bagwell MM, Bush HA. Improving Health Promotion for Blue-Collar Workers. J Nurs Care Qual 2000; 14(4): 65- 71. DOİ:10.1097/00001786-200007000-00010
13. Yalçınkaya M, Gök Özer F, Yavuz Karamanoğlu A. Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007; 6: 409-20.
14. Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(2): 26-34.
15. Kaya F, Ünüvar R, Bıçak A, Yorgancı E, Öz F, Kankaya CF. Öğretim Elemanlarının Sağlığı Geliştirme Davranışları ve Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Koruyucu Hekimlik Bülteni 2008; 7(1): 59-64.
16. Choi Hui WH. The Health-Promoting Lifestyles of Undergraduate Nurses in Hong Kong. J Prof Nurs 2002; 18(2): 101-11 DOİ:10.1053/jpnu.2002.32346