Bir Yıldan Uzun Süreli Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kira Bedelinin Türk Lirası Üzerinden Belirlenmesinde TBK M. 344 F.1 C. Son'un Yorumlanması

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununa göre konut ve çatılı işyeri kira sözleşmelerinde kira süresi bir yıl olabileceği gibi bir yıldan uzun süreli de olabilir. Bir yıllık kira sözleşmeleri, bir yıllık sürenin bitiminden on beş gün önce yalnızca kiracının fesih beyanı ile sona erdirilebilir. Aksi takdirde sözleşme bir yıllığına uzar. Söz konusu durumda kiraya verenin bu zorunlu uzatma karşısında menfaatlerinin denkleştirilebilmesi için kira bedeli yeniden tespit edilecektir. TBK m. 344 f.1, Türk Lirası üzerinden kararlaştırılmış olan kira bedelinin uzama döneminde ne kadar olacağının tespitinde uygulanacak kıstasları belirtmektedir. Bunun yanında TBK m. 344 f.1 c.son hükmü, söz konusu düzenlemenin bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanacağını belirtmektedir. Çalışma, öğretideki görüşler ışığında bu son hükmün nasıl yorumlanması gerektiğine ilişkin ayrıntılı açıklamalar içermektedir

Anahtar Kelimeler:

Kira bedeli, bir yıldan uzun süreli kira sözleşmesi, artış oranı, uzama dönemi, sözleşme özgürlüğü

Interpretation of the Art 344 para.1 (2) TCO With Relation to the Determination of the Lease Price Agreed in Turkish Liras in Lease Contracts for Residential and Roofed Commercial Premises Concluded for More Than One Year

In accordance with the Turkish Code of Obligations numbered 6098, lease contracts for residental or roofed commercial premises may be made for one year or more than one year. One year lease contracts may only be terminated by will of the lessee, this will should be declared at least fifteen days prior to the end of the one year period. Otherwise, the existing lease contract will be extented for another year. In such a case, in order to equilibrate the position of the lessor, the lease price should be redetermined. Art. 344 para.1 TCO sets aside the principles that will be used in this determination, when the lease price has been agreed in Turkish Liras. Besides that, Art. 344 para.1 (2) TCO stipulates that this provision will be applied to lease contract with the duration of more than one year as well. This paper aims to clarify how this rule should be interpreted in the light of the different views in the legal doctrine

Keywords:

Lease price, lease contracts with the duration of more than one year, increase rate, period of extention, freedom of contract,

PDF

___

Burcuoğlu, Halûk, Yargıtay Kararları Işığında 6570 Sayılı Yasa’ya Göre Kiracının Tahliye Edilmesi, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014.
Gökyayla, Emre, “Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarına İlişkin Hükümlerin Uygulama Alanı (TBK m. 339)”, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı 8, 2013, s. 1203-1251. (“Uygulama Alanı”)
Gökyayla, Emre, “Türk Borçlar Kanununun Kira Bedelinin Belirlenmesine İlişkin 344. Maddesinin Değerlendirilmesi”, BAÜ Hukuk Fakültesi Kazancı Hukuk Araştırmaları Dergisi, Mart-Nisan 2013, Sayı 103-104, s. 18-51. (“Kira Bedeli”)
Gümüş, Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C.I, 3. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2013. (“Özel Hükümler”)
Gümüş, Alper, Yeni 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi (TBK m. 299-356), 2. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2012. (“Kira”)
Gürsoy, Kemal / Eren, Fikret / Cansel, Erol, Türk Eşya Hukuku, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara, 1978, s. 1087.
İnceoğlu, Murat / Baş, Ece, “Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Kira Parasının Belirlenmesi”, Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2011, s. 523-548.
İnceoğlu, Murat, Kira Hukuku, C. II, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, 2014.
Kılıçoğlu, Ahmet, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na Eleştiriler, Rapor, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, 2008.
Kırmızı, Mustafa, Açıklamalı İçtihatlı Kira Hukuku, Bilge Yayınevi, Ankara, 2013.
Kocayusufpaşaoğlu, Necip, Kocayusufpaşaoğlu / Hatemi / Serozan / Arpacı Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, Yenilenmiş Genişletilmiş Tamamlanmış 4. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2008.
Öncü, Özge, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Bedelinin Belirlenmesi”, İzmir Barosu Dergisi, Mayıs 2012, Borçlar Kanunu Özel Sayısı, s. 300-348.
Özsunay, Ergun, Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta İnançlı Muameleler, İÜHF, Cezaevi Matbaası, İstanbul, 1968.
Ruhi, Ahmet Cemal, Yeni Türk Borçlar Kanunu ve Hukuk Muhakemeleri Kanununa Göre Kira Hukuku, Seçkin Yayınları, İstanbul, 2011.
Tandoğan, Halûk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Kira ve Ödünç Verme (Âriyet, Karz) Sözleşmeleri, C. I/2, 4. Tıpkı Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2008.
Uygur, Atiye, “Teminat Amaçlı İnançlı İşlemler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. X, Sayı 1-2, s. 171-195.
Yavuz, Cevdet / Acar, Faruk / Özen, Burak, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenmiş ve Yenilenmiş 9. Bası, Beta Yayınları, İstanbul, 2014.
Zevkliler, Aydın / Gökyayla, Emre, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 14. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.