Gizem ENGİN, Yeliz TUNGA, Kürşat ÇAĞILTAY

Türkiye'deki Suriyeli Çocukların Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir Alanyazın Taraması

Türkiye tarihinin en büyük göç hareketi 2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş ilebaşlamıştır. O tarihten günümüze kadar Türkiye’ye yaklaşık olarak 3,6 milyon Suriyevatandaşı giriş yapmıştır. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü 2018 verilerine göre Türkiyede bulunan Suriyeli nüfusunun yaklaşık 1,6 milyonunu okul çağındaki çocuklar veyükseköğretim düzeyindeki gençler oluşturmaktadır. Göz ardı edilemeyecekbüyüklükte olan bu kitlenin nitelikli bireyler olarak yetişmesi sadece Suriyeli’leringeleceği için değil Türkiye’nin geleceği için de önem teşkil etmektedir. Bu sebeple buçalışmada 2011 yılından itibaren Türkiye’de yaşamakta olan Suriyeli çocuklarıneğitimine yönelik yürütülen çalışmalar incelenerek bir durum tespiti yapılmasıhedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ülkemizde bulunan Suriyeli çocuklarıneğitimini konu alan akademik çalışmalar ve sivil toplum kuruluşları tarafındanhazırlanan raporlar derlenerek genel bir tablo çıkarılmaya çalışılmıştır. Çalışmasonucunda Suriyeli çocukların eğitim sürecinde yaşanan sorunlar; okula erişimoranlarının düşüklüğü, dil engeli, nitelikli öğretmen eksikliği başlıkları altındatoplanarak bu problemlerin olası çözümleri tartışılmıştır

A Literature Review on the Issues Encountered in Educating Syrian Children in Turkey

The biggest migration in Turkey's history began in 2011 with the beginning of the civil war in Syria. Approximately 3.6 million citizens of Syria have logged in Turkey since then. According to data published by The Directorate General of Migration Management 2018, about 1.6 million of these Syrians in Turkey are children in the school-age and young people that age in higher education. It cannot be ignored the importance of educating as qualified individuals such a great number of people not only for the future of Syrians but also Turkey's future wellness. For this reason, this study aimed to determine current status by examining studies done for education of Syrians' since 2011. Academic studies, reports prepared by non-governmental organizations and statistics provided by government institutions have been reviewed within this purpose. Results revealed three challenges experienced in the education of Syrian refugees; low access rates to school, language barrier and lack of qualified teachers. These challenges and suggestions were discussed in this study.

PDF

___

Aras, B., & Yasun, S. (2016). Ipc – Mercator Policy Brief the Educational Opportunities and Challenges of Syrian Refugee Students in Turkey : Temporary Education Centers and Beyond. (Istanbul Policy CenterSabancı University-Stiftung Mercator Initiative). *Aykırı, K. (2017). Sınıf Öğretmenlerinin Sınıflarındaki Suriyeli Öğrencilerin Eğitim Durumlarına İlişkin Görüşleri. Turkish Journal of Primary Education, 2, 44–56.
Barkın, E. (2004). 1951 Tarihli Mülteciliğin Önlenmesi Sözleşmesi. Ankara Barosu Dergisi, (1), 331-360.
Başterzi, A.D. (2017). Mülteci, Sığınmacı ve Göçmen Kadınların Ruh Sağlığı. Psikiyatride Güncel YaklaşımlarCurrent Approaches in Psychiatry, 9(4):379-387.
*Beltekin, N. (2016). Turkey’s progress toward meeting refugee education needs: The example of Syrian refugees. Eurasian Journal of Educational Research, 66, 175-190
*Beyhan, D., & Epçaçan, C. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonu Projesi Kapsaminda Geçici Eğitim Merkezlerinde Görev Yapan Dil Öğreticilerinin Dil Öğretirken Karşilaştiklari Sorunlar Ve Çözüm Önerileri. Turkish Online Journal of Distance Education, 13(19), 285–306.
*Biçer, N., ve Kılıç, B. S. (2017). Suriyeli Öğrencilere Türkçe Öğretmek için Kullanılan Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 649–663. BMMYK, (1994). Mülteci Çocuklar Koruma Ve Bakım Kılavuzu, Ankara.
*Coşkun, İ., Ökten Eren, C., Dama, N., Barkçin, M., Zahed, S., Fouda, M., Toklucu, D., Özsarp, H. (2017). Engelleri Aşmak Türkiye’de Suriyeli Çocukları Okullaştırmak.
Culbertson, S., & Constant, L. (2015). Education of Syrian refugee children: Managing the crisis in Turkey, Lebanon, and Jordan. Rand Corporation.
*Dursun, H., ve Akkaya, A. Geçici Koruma Altındaki Suriyelilerin Türkçe İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Şanlıurfa İli Örneği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 22. 1-22.
Dünya Bülteni, (2012).Dinçer: Oyunun kuralı degişmemeli. (2012). https://www.dunyabulteni.net/egitim/dincer-oyunun-kurali-degismemeli-h221066.html, Erişim tarihi: 15.12.2018
*Doğan, B., ve Ateş, A. (2018). MEB ’ e Bağlı Okullarda Öğrenim Gören Suriyeli Öğrencilere Yönelik Verilen Türkçe Dersinin Öğreticiler Tarafından Değerlendiri. Çocuk Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi, 105–124.
Düzkaya, H. (2016). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların entegrasyonu ve istihdam politikaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Efe, S., ve Ulusoy, O. (2013). 117 Soruda Mülteci Hakları. İnsan Hakları Gündemi Derneği, Ankara. http://www.madde14.org/images/d/de/117Soru2013aIHGD.pdf, Erişim Tarihi: 25.12. 2018
*Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213-234.
*Gerçek, Ş., Alkan, B., Aloğlu, E., & Kurtuluş, M. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretimi Programındaki Konuşma Becerisi Kazanımlarına İlişkin İkinci Dil Olarak Türkçe Öğretimi için Hazırlanmış Ders Kitaplarının Yeterliliği. Turkish Studies, 13(23), 107–120.
GİGM. (2019). GEÇİCİ KORUMA. http://www.goc.gov.tr/icerik6/gecici-koruma_363_378_4713_icerik, Erişim Tarihi: 12.2.2019
Kaya, İ. ve Yılmaz Eren, E. (2015). Türkiye’ deki Suriyelilerin Hukuki Durumu Arada Kalanların Hakları Ve Yükümlülükleri, Siyaset, Ekonomi Ve Toplum Araştırmaları Vakfı, SETA Yayınları 55 I. Baskı: 2015 ISBN: 978-605-4023-60-8, İstanbul.
*Kırkıç, K. A., Kırkıç, A. P., & Berberoğlu, Ş. (2018). Çok kültürlü bir dünyada mültecilerin eğitim gereksinimleri: Soruna yenilikçi bir çözüm. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 8(2), 233–254.
*Kiremit, R. F., Akpınar, Ü., ve Tüfekci Akcan, A. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Okula Uyumları Hakkında Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 1–10.
*Koçoğlu, A., ve Yanpar Yelken, T. (2018). Suriyeli Öğrencilere Türkçe Dil Becerileri Kazandırma Sürecinde İlkokul Türkçe Dersi Öğretim Programları İle İlgili Öğretmen Görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(2), 108–130.
*Kuzu Jafari, K., Tonga, N., ve Kışla, H. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Bulunduğu Sınıflarda Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Görüşleri ve Uygulamaları. Academy Journal of Educational Sciences.
*Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiye'de Suriyeli Öğrencilerin Eğitimine Yönelik Okul Yöneticilerinin Görüşleri. HAYEF Journal of Education, 14(1), 21-46. 332
MEB. (2016). Suriyeli öğrenciler Türk eğitim sistemine entegre edilecek. http://meb.gov.tr/suriyeli-ogrencilerturk-egitim-sistemine-entegre-edilecek/haber/11815/tr, Erişim Tarihi:1.12.2018
MEB. (2018). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durum Eğitim Daire Başkanlığı. Erişim Tarihi: 10. 12. 2019, https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_03/26120318_26-03- 2018__Ynternet_BYlteni.pdf
*Moralı, G. (2018). Suriyeli Mülteci Çocuklara Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi.
*MSYD, (Mülteciler ve Sığınmacılarla Yadrımlaşma Dayanışma ve Destekleme Derneği). (2017). Geçici Koruma Altındaki Yabancıların Eğitim Hizmetlerine Erişimleri Önündeki Engeller ve Bunların Okullaşma Oranlarına Yansımaları (Ankara Örneği). Ankara.
Namal,Y.(2012). Türkiye’de 1933-1950 Yılları Arasında Yükseköğretime Yabancı Bilim Adamlarının Katkıları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi,2(1),14-19.
Özer, İ. (2004). Kentleşme, kentlileşme ve kentsel değişme. Ekin Kitabevi.
*Nur Emin, M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocuklarin egitimi: Temel Egitim Politikalari. Seta, 25.
*Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A., ve Özde-Ateşok, Z. (2016). Türkiye’deki Surı̇yelı̇ çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerı̇lerı̇. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(37), 76–110.
Özer, Y. Y., Özde-Ateşok, Z., ve Komsuoğlu, A. (2016). Türkiye’nin Göçmen ve Mültecilere Yönelik Eğitim Politikalarinin Dönüşümü. In A. Esen, M. Duman, ve H. Alper (Eds.), Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler (pp. 147–170). İstanbul.
Sayın, Y., Usanmaz, A., ve Aslangiri, F. (2016). Uluslararası göç olgusu ve yol açtığı etkiler: Suriye göçü örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 1-13.
*Sevilay, B., Kanat Özlem, S., ve Demet, G. (2018). Suriyeli Öğrencilerin Türkçe Öğretmeni Olmak: Suriyeli Öğrencilerin Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7, 1210– 1238.
Sevinç, G., Davran Kantar, M. ve Sevinç, M.R. (2018). Türkiye’de Kırdan Kente Göç ve Göçün Aile Üzerindeki Etkileri. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 3(6),70-82.
*Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorununun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar. Sosyal Bilimler Dergisi, 31(April), 267–305.
Sinclair, M. (2002). Planning education in and after emergencies. Paris: UNESCO International Institute for Educational Planning.
Shuayb, M., Al Maghlouth, N., Held, K., Ahmad, N., and Badran. T. (2016). An Education For The Future: The Schooling Experience Of Syrian Refugee Children In Lebanon And Germany. A report submitted to Global Education Opportunity
Sofracı, İ.E. (2018). Nazi Zulmünden Kaçan Almanca Konuşan Mülteci Bilim İnsanlarının İktisat ve Maliye İlmine Katkılarına Bir Bakış. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(1), 93-106.
UNICEF (2018). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme: Birinci Kısım, Madde 21-30, Erişim Tarihi: 16.08.2018, https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23d.html UNHCR (2014) Syrian Refugee Situation Analysis of Youth in Lebanon. Beirut: UN Refugee Agency
*Taşkın, P., & Erdemli, Ö. (2018). Education for Syrian refugees: Problems Faced by Teachers in Turkey. Eurasian Journal of Educational Research, 18(75), 155-178.
*Taştan, C., ve Çelik, Z. (2017). Türkiye’de Suriyeli Çocukların Eğitimi Güçlükler ve Öneriler. Ankara:
*Usta, M. E., Arıkan, İ., Şahin, Y., ve Çetin, M. S. (2018). Suriyeli Eğı̇tı̇mcı̇lerı̇n Gözünden Geçı̇ci Eğı̇tı̇m Merkezlerı̇nde Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesı̇. MUKADDİME, 9(1), 173–188.
Ünal, S. (2014). Türkiye’nin Beklenmedik Konukları: "Öteki" Bağlamında Yabancı Göçmen Ve Mülteci Deneyimi, Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 6(3),65-89. 333
*Yaşar Ekici, F. (2015). Çocukların göçle birlikte yaşadıkları eğitim sorunları üzerine bir inceleme. İstanbul Zaim Üniversitesi Sosyal Hizmet Bölümü Disiplinlerarası Göç ve Göç Politikaları Sempozyumu, 179-180. İstanbul.
*Yavuz, Ö., ve Mızrak, S. (2016). Acil Durumlarda Okul Çağındaki Çocukların Eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Göç Dergisi, 3(2), 175–199.
Yazıcı, E. ve Düzkaya, H. (2017). Misafirlikten vatandaşlığa Türkiye’deki Suriyelilerin hukuki statüsü: Türkiye ve Avrupa birliği mevzuatı ekseninde karşılaştırmalı bir değerlendirme, Emek ve Toplum, 6(16), 419-456.
Yıldırım, M. C., Beltekin, N., & Oral, T. T. Kızların Okula Erişim ve Devam Oranlarının Artırılması: İkna Süreci. Şarkiyat, 10(2), 783-804.
Watkins, K., & Zyck, S. (2014). Living on hope, hoping for education: The failed response to the Syrian refugee crisis. Overseas Development Institute.