Öğretmen Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılık ve Etnikmerkezcilik Düzeylerinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapmak üzere yetiştirilen öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini bölüm ve mezun oldukları lise göre belirlenmesidir. Araştırmanın modeli betimsel araştırma kapsamına giren genel tarama modelidir. Araştırmanın çalışma grubu, 2014-2015 eğitim öğretim yılında özel bir dershaneye kayıtlı olup kamu personeli sınavına hazırlanan ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 314 öğretmen adayıdır. Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık düzeyleri Chen ve Starosta (2000) tarafından geliştirilen Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği; etnikmerkezcilik düzeyleri ise Neuliep ve McCroskey (1997) tarafından geliştirilen Etnikmerkezcilik Ölçeği ile ölçülmüştür. Her iki ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Üstün (2011) tarafından yapılmıştır. Verilerin çözümlenmesi sırasında, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık düzeyleri arasında bölümlerine, mezun oldukları lise türlerine göre istatistiksel olarak anlamlı fark olduğunu ortaya koymuştur. Öğretmen adaylarının etnikmerkezcilik düzeyleri arasında ise bölümlerine göre istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Kültürlerarası Duyarlılık, Etnikmerkezcilik, Öğretmen Adayı

An Analysis of Intercultural Sensitivity and Ethnocentrism Levels of Teacher Candidates

The aim of this research is to find out the effects of two variables on primary and secondary school teacher candidates’ intercultural sensitivity and ethnocentrism levels. One of the variables is the subject matter they studied at university and the other variable is gender. The research model is descriptive. The study group consists of 314 volunteer teacher candidates who attended a private course to prepare for Public Personnel Selection Examination (aka. KPSS) during 2014-2015 academic year. Intercultural sensitivity level of teacher candidates was measured by Intercultural Sensitivity Scale developed by Chen and Starosta (2000) and their ethnocentrism level was measured by Ethnocentrism Scale developed by Neuliep and McCroskey (1997). Linguistic equivalence, validity and reliability studies of two scales were done by Ustun (2011). One way analysis of variance (ANOVA) and independent samples T test were used to analyze the data. Findings of the research showed that there is a statistically significant difference between teacher candidates’ intercultural sensitivity levels in terms of their departments at university, type of high school that they attended. Findings also showed that there is a statistically significant difference between teacher candidates’ ethnocentrism levels in terms of their departments at university.

Keywords:

Intercultural sensitivity, Ethnocentrism, Teacher candidate,

PDF

___

Banos, Ruth Vila. (2006). Intercultural Sensitivity of Teenagers: A study of Educational Necessities in Catalonia. Intercultural Communication Studies. c. 15. s. 2: 16-22.
Bhawuk, D. P. S. , Brislin,R.( 1992). The Measurement of Intercultural Sensitivity Using The Concepts of Individualism and Collectivism. International Journal of Intercultural Relations. c. 16: 413-436.
Bulduk, S., Tosun, H. & Ardıç, E. (2011). Türkçe Kültürler Arası Duyarlılık Ölçeğinin Hemşirelik Öğrencilerinde Ölçümsel Özellikleri. Türkiye Klinikleri J. Med. Ethics, 19 (1): 25‐31.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cangil B. (2010). Kültürlerarası İletişimde Beden Dili", Töder, Tüm Özel Öğretim Kurumları Derneği Dergisi, ss.29-30.
Chen, G., Starosta, W. (1996). Intercultural Communication Competence: A Synthesis. Communication Yearbook. ed. Brant B. Burleson. c. 19: 353-383. California: Sage Publications.
Chen, G., Starosta, W. (2000). The Development and Validation of the Intercultural Sensitivity Scale. Annual Meeting of the National Communication Association, 8-12 November 2000. Seattle.
Coşkun, H. (1996). Eğitim Teknolojisi Açısından Kültürlerarası Eğitim. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
Coşkun, H. (2006). Türkiye’de Kültürlerarası Eğitim. Türkiye’de Eğitim Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi. 1.bs. ed. Muhsin Hesapçıoğlu, Alpaslan Durmuş. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Demir, A., Demir,S. (2009). Erasmus Programının Kültürlerarası Diyalog ve Etkileşim Açısından Değerlendirilmesi: Öğretmen Adaylarıyla Nitel Bir Çalışma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. c. 2. s. 9: 95-105.
Dong, Q., Day, K.& Collaço, C.(2008). Overcoming Ethnocentrism Through Developing Intercultural Communication Sensitivity and Multiculturalism. Human Communication: A Publication of the Pasific and Asian Communication Association. c. 11. s. 1: 27-38.
Eğinli, A.T. (2011). Kültürlerarası Yeterliliğin Kazanılmasında Kültürel Farklılık Eğitimlerinin Önemi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 9(35): 207-213.
Fretheim, M.(2007). Assesing the Intercultural Sensitivity of Educators in an American International School. Doktora Tezi. Minnesota Üniversitesi.
Jandt, F. E.(1995). Intercultural Communication: An Introduction. California: Sage Publications.
Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kartarı, A. (2006). Farklılıklarla Yaşamak: Kültürlerarası İletişim. Ankara: Ürün Yayınları.
Üstün, E. (2011). Öğretmen Adaylarının Kültürlerarası Duyarlılık ve Etnikmerkezcilik Düzeylerini Etkileyen Etmenler. Yüksek Lisans Tezi.Yıldız Teknik Üniversitesi
MEB.( 2005). İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı. Ankara
Neuliep, J.W., McCroskey, J. (1997). The Development of a U.S. and Generalized Ethnocentrism Scale. Communication Research Reports. c. 14. s. 4: 385-398.
Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek. Ankara: Phoenix Yayınevi.
Penbek, Ş., Yurdakul, D. & Cerit, A.G. (2009). Intercultural Communication Competence: A Study About The Intercultural Sensitivity of University Students Based on Their Education and International Experiences. European and Mediterranean Conference on Information Systems. 13-14 Haziran 2009. İzmir.
Sumner, W. G. (1906). Folkways. Boston: Athenaeum Press.
Westrick, J. M., Celeste Y., Yuen, M.(2007). The Intercultural Sensitivity of Secondary Teachers in Hong Kong: A Comparative Study with Implications for Professional Development. Intercultural Education. c. 18. s. 2: 129-145