SPORCULARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMLERİ DAVRANIŞLARININ İNCELENMESİ

Amaç: Çalışmanın amacı sporcuların bireysel ya da takım sporcu olması ve milli sporcu olmalarının sağlıklı yaşam biçimleri davranışlarına etkilerinin karşılaştırılmasıdır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini 99 bireysel, 101 takım sporu ve 75 milli sporcu oluşturmuştur. Veriler, isimsiz olarak bir anket formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD)-II ölçeği ile toplandı. İstatistiksel işlemlerde Tek yönlü varyans analizi ve LSD testleri kullanıldı.Bulgular: Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları-II ölçeği puan ortalamasının bireysel sporlarda 135,11 ve takım sporcularında 140,35 ve milli takım sporcularında 130,37 olduğu bulunmuştur. Bu puanların ortalama 135,74±21,46 puan ile orta düzeyde olduğu görülmüştür. Takım sporcularının toplam puanının milli takım sporcuları toplam puanından yüksek olması anlamlı bulunmuştur (p<0,05).  Tinsellik alt ölçeğinde milli sporcuların bireysel ve takım sporcularından daha düşük puan laması, beslenme alt ölçeğinde Takım sporcularının bireysel ve milli takım sporcularından daha yüksek puan alması anlamlıdır (p<0,01 ve p<0,05). Fiziksel aktivite boyutunda ve kişiler arası ilişkiler alt boyutunda takım sporcularının milli takım sporcularından daha yüksek puan alması anlamlıdır(p<0,05). Stres yönetiminde ise Milli takım sporcularının bireysel ve takım sporlarından daha düşük puanlaması anlamlı bulunmuştur (p<0,05) Sonuç: Bireysel ve takım sporcuları ile milli takım sporcularının sağlığı geliştirme davranışları düzeyinde farklılıklar bulunmuştur. Her grupta sağlıklı yaşam biçimleri davranışları gelişimi teşvik edilmelidir. Özellikle milli takım sporcularında stres yönetimi üzerinde durulmalıdır.Anahtar Kelimeler: Sağlığın geliştirilmesi, Bireysel ve takım sporu, milli, SYBD-II  

___

  • 1. Aberg, MAI., Pedersen, NL., Toren, K., Svartengren, M., Backstrand, B., Johnsson, T., & Kuhn, HG. (2009). Cardiovascular fitness is associated with cognition in young adulthood. Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, 106, 20906-20911. Doi?10. 1073/ pnas. 0905307106
  • 2. Asiabi, RS. (2012). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinde fiziksel aktivite alışkanlıkları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının akademik başarı ile ilişkisi Ankara Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim dalı, Yüksek lisans tezi, Ankara.
  • 3. Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları geliştirme ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1).
  • 4. Cihangiroğlu, Z., & Deveci, SE. (2011). Fırat Üniversitesi Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Dergisi, 16(2): 78-83.
  • 5. Çebi, M., Eliöz, M., Canikli, A., Kaldırımcı, M., Biçer, YS., & Gürkan AC. (2004). Genç futbol ve basketbol takımlarının seçilmiş fizyolojik ve antropometrik özelliklerinin karşılaştırılması. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi. 1(3): 6-13.
  • 6. Ehlinger, E. (2008). Health and health-related behaviors: Minnesota postsecondary students. Boynton: University of Minnesota.
  • 7. Ertop, NG., Yılmaz, A., & Erdem, Y. (2012) Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimleri. KÜ Tıp Fakültesi Dergisi,14(2): 1-7.
  • 8. Ferguson, KJ. (1998). Health behaviour. Wallace RB. Public Health & Preventive Medicine. 14. Basım Stamford: Appleton&Lange, 811-816.
  • 9. Fleming, P., & Marshall, G. (2008). Lifestyle interventions in primary care. Systematic review of randomized controlled trials. Can Fam Physician, 54: 1706-1713.
  • 10. Hawks, RS., Madanat, HN., Merill, RM., Goudy, MB., & Miyagwa TA. (2002). Cross-Cultural comparison of health promoting behaviours among college students. The Journal of Health Education, 5: 84-92.
  • 11. Hillman, C. Erickson, KI., & Kramer, AF. (2008). Be smart, exercise your heart: Exercise effects on brain and cognition. Nature Reviews Neuroscience, 9: 58-65. Doi: 10. 1038/nrn2298.
  • 12. Hillman, CH., Castelli, DM., & Buck, SM. (2005). Aerobic fitness and neurocognitive function in healthy preadolescent children. Med Sci Sports Exerc. 37(11): 1967-1974.
  • 13. İmamoğlu, O. (1992). Spor sağlık ilişkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(7): 63-66.
  • 14. Lee, RL., & Loke, AJ. (2005). Health-promoting behaviours and psychosocial well-being of university students in Hong Kong. Public Health Nursing, 22(3): 209-220.
  • 15. Ocakçı, A. (2003). Sağlığın korunma ve geliştirilmesinde hemşirelik hizmetlerinin rolü. Sağlık ve Toplum Dergisi, 10(2): 20-27.
  • 16. Owens, L. (2006). The Relationship of Health Locus of Control, Self Efficacy, Health Literacy and Health Promoting ehaviors in Older Adults. A dissertation presented fort he doctor of philosophy decree The University of Memphis.
  • 17. Özkan, S., & Yılmaz, E. (2008). Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7): 92-104.
  • 18. Özvarış, ŞB. (2006). Sağlık eğitimi ve sağlığı geliştirme. Güler Ç, Akın L. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. Ankara, Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1132-1136.
  • 19. Pender, NJ., Barkauskas, VH., Hayman, L, Rice VH, & Anderson, ET. (1992) Health promotion and disease prevention: Toward excellence in nursing practice and education. Nursing Outlook, 40(3): 106-112.
  • 20. Walker, SN., & Hill-Polerecky DM. (1996) Psychometric evaluation of the health promoting lifestyle profile. II. Unpublished manuscript, University of Nebraska Medical Center.
  • 21. Zaybak, A., & Fadıloğlu, Ç. (2004). Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışı ve bu davranışı etkileyen etmenlerin belirlenmesi. Ege Üniv. Hemşire Yüksek Okulu Dergisi, 20(1): 77-95.
  • 22. Ziyagil, MA. Türkmen M., Sivrikaya H., Eliöz M., & Çebi, M. (2012). Samsun ilindeki 14-17 yaş erkek ve kız öğrencilerin fiziksel ve fonksiyonel özellikleri arasındaki ilişki. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi,1(1).