TARİKATLAR ÜZERİNE SOSYOLOJİK BİR İNCELEME: MENZİL ÖRNEĞİ
Değişen ve gelişen 21.yy toplumunda halen ciddiyetle önemini koruyan ve üye potansiyelinde negatif yönde bir değişime rastlanmayan tarikatları anlamak ve anlamlandırmaya çalışmak, din sosyolojisi açısından önem arz eden meselelerden biridir. Türkiye gibi tarikat yapılanmalarının toplumsal yapı içerisinde ciddi bir öneme sahip olduğu ülkelerde bu konulara eğilmenin din sosyolojisi açısından yararlı olacağı düşünülerek bu çalışmanın yürütülmesine karar verilmiştir. Önemini ve popülaritesini hemen her zaman belli seviyelerde koruyan ve toplumda birçok kesime hitap edebilen bu yapıların incelenmesinin gerektiğini düşünerek böyle bir çalışmaya karar verilmiştir. Yapılan çalışma dört kısımdan oluşmaktadır. Öncelikle giriş kısmında araştırmanın konu ve önemi dile getirilmiş. Araştırmanın hipotezleri, yöntem ve tekniklerine yer verilip, daha sonra ise temel kavramlar kısmında ilgili olduğu düşünülen kavramlara yer verilmiştir. Birinci kısımda tasavvuf tarihinin gelişimine, İkinci kızımda tarikat ve tarikatların genel yapısına, üçüncü kısımda Nakşibendî tarikatının genel yapısı ve özelliklerine, dördüncü kısımda ise konu kapsamında yapılan anket ve mülakat görüşmelerinin bulgularına yer verilmiştir. Bu kapsamda 25 Menzil tarikatı mensubuna anket uygulanmış ve beşiyle de derinlemesine mülakat yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Tarikat, Tarikatların Toplumsal Analizi, Menzil Tarikatı
A SOCIOLOGICAL ANALYSIS ON SECTS: MENZIL CASE
It is one of the most important issues for the sociology of religion to understand and make sense of the sects, which still maintain their serious importance in a changing and developing 21st century society and which do not have a negative change in member potential. In countries where it has a significant importance in the social structure sect embodiments such as Turkey would be beneficial in terms of the sociology of religion address these in mind it was decided to conduct this study. It was decided that such structures should be examined, which maintains its importance and popularity almost at certain levels and can appeal to many segments of the society. The study consists of four parts. First of all, the subject and the importance of the research are mentioned in the introduction. The hypotheses, methods and techniques of the research are included, and then the concepts that are thought to be related are included in the basic concepts section. In the first part, the development of the history of Sufism, in the second part the general structure of the orders and sects, in the third part the general structure and characteristics of the Naqshbandi order, in the fourth part the findings of the surveys and interviews conducted within the scope of the subject are given. In this context, 25 Range sect members were interviewed and in-depth interviews were conducted with five of them.
Keywords:
Sect, Social Analysis of Sects, Menzil Sect,
___
- Küçük, Hülya (2015). Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihine Giriş, 4. Baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat .
- Kara, Mustafa (2014). Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, 11. Baskı, İstanbul: Dergâh Yayınları .
- Türer, Osman (2015). Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihi, 3. Baskı, İstanbul: Ataç Yayınları .
- Ceyhan, Semih (2015). Türkiye’de Tarikatlar Tarih ve Kültür, 1. Baskı, İstanbul: İsam Yayınları .
- Bardakçı, Mehmet Necmettin (2005). Sosyo-Kültürel Hayatta Tasavvuf, 2. Baskı, İstanbul: Rağbet Yayınları .
- Yılmaz, Kamil (2000). Anahtarlarıyla Tasavvuf ve Tarikat, İstanbul: Ensar Neşriyat
- Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi (2006), İstanbul .
- Kurt, Abdurrahman (2014). Din Sosyolojisi, İstanbul, 7. Baskı, İstanbul: Sentez Yayıncılık .
- Bayyiğit, Mehmet (2014). Din Sosyolojisi, 1. Baskı, Konya .
- Güngör, Erol, (1996). İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul, 3. Baskı: Ötüken Neşriyat .
- Yıldırım, Sunay, (2009). Menzil Nakşîliği Kadın Cemaati Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Adıyaman Örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ .
- Aybudak, Utku, (2014). Nakşibendîliğin Politik Evrimi ve İskender Paşa Cemaati, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara .
- Kaya, Hakan, (2011). 17. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Nakşibendîlik, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara .
- Yanmış, Mehmet ve Aktaş, Ahmet (2015). “Diyarbakır Sultan Şeymuse Ezzuli Dergâhı Örneğinde Tarikatların Toplumsal İşlevleri”. International Journal of Kurdish Studies, Sayı 1 .
- Kına, Hüseyin Salih, Aidiyet Şuuru, Yeni Makale: http://www.yenimakale.com/huseyin-salih-kina.html, (01.08.2013) .
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2017
- Yayıncı: Musa Yavuz ALPTEKİN